Eimreiðin - 01.04.1946, Page 41

EIMREIÐIN skilnaðarstefnan fjörutIu ára
105
°g var sú för farin næsta sumar. Upp úr því varð svo til niilli-
landanefndin, sem bar fram samningsuppkastið fræga 1908. Var
það fellt, sem kunnugt er, en liefði efalaust verið samþvkkt, ef
skilnaðarstefnan liefði þá ekki verið farin að færast í aukana.
„I Isafold 1906 stendur, að þér liafi veriS gefin Aminning".
„Já, Garðprófasti var falið það. En satt að segja var sú áminn-
ing aðeins til málamynda — aðeins viðvörun um, að einhver gæti
fundið upp á því að senda kæru til kennslumálaráðuneytisins, og
þá gæti orðið úr því leiðinleg rekistefna. Sjálfur væri liann alls
ekki hlynntur því að hefta málfrelsi stúdenta. — Aðeins örtáum
árum áður, undir hægri manna stjórninni, hefði framferði mitt
varðað að minnsta kosti bráðum burtrekstri af Garði. - Úr-
Úlippa var mér sýnd úr austurrísku blaði, ]>ar sem sagt var frá
skihiaðarsamsæri íslenzkra stúdenta í Danmörku. Auðvitað sætu
þeir nú vel geymdir í fangelsi. — Ég segi frá þessu til þess að
sýua, hvað ólíkt er á hlutina litið á ólíkum tímum og á ólikum
stöðum“.
„Og hvernig var með tilrœðiS?“
„Jú, það kom í blaði, að formaður íslendingafélagsins liefði
°rðið fyrir tilræði, sem mundi standa í sambandi við skilnaðar-
skrif hans. — Tilefnið var það, að eitt kvöld kom járnkúla af
kasti inn um gluggann ltjá mér á Garði, En ég bjó þá á neðstu
kaeð á móti Sívalaturni, þar sem nú eru súlnagöng. Var betta
eins og livert annað slrákapar, sem að vísu var hættulegt, þar eð
úúlan, sem var nær kíló að þyngd, hefði getað liitt mig. — En
blöðin Iiafa hneigð til að gera atburðina sem sögulegasta“.
„En hvaS segir þú nú um skilnaSinn, þegar hann er orSinn
«3 staSreynd?“
„Ég er mjög ánægður með, að þrefinu við Dani skuli vera
l°kið, og vonandi án þess að það skilji eftir nokkra varanlega
Sreniju. — Annars leit ég svo á, að skilnaðarmálið liafi verið
efuislega leyst árið 1918. Þá liafi Danir gert hreint fyrir sínum
'Jyrum með því að viðurkenna fullkomið sjálfstæði vort. Þessi
lausn kom fyrr en mig varði. Ég liafði reiknað út, að Danir gæfu
°ss lausa jafnskjótt og það sýndi sig, að vér værum sjálfir sam-
mála um að krefjast þess. Og það vissi ég, að verða mundi laust
fyrir árið 1930. En fy rra lieimsstríðið varð beint og óbeint til að
Éreikka bilið milli landanna og losa um sambandið. Þetta fiýtti