Eimreiðin - 01.04.1955, Síða 53

ElMtiEH)iN
UM STRAUMA OG STEFNUR
125
mónnum, er þjást með fórnarlömbum stríðsins og finna til ábyrgð-
ar sinnar:
„Því meðan til er böl, sem bætt þú gazt,
og barizt var á meðan hjá þú sazt,
er ólán heimsins einnig þér að kenna.“
Z®1 siður orkuðu ógnaratburðir hildarleiks þessa á róttæk skáld
E‘ns °g Guðmund Böðvarsson (Undir óttunnar himni) og fleiri.
rj,n Urr,brot veraldarinnar láta „skáld gamla tímans“ eins og Jakob
^orarensen ekki ósnortin, svo sem síðustu kvæði Haustsnjóa
llrimnótta bera vitni um, þó að Jakob hafi færri orð um en
t mir a®rir. Svipuðu máli gegnir um sagnaskáldin. Sælir eru ein-
u lr °8 Fjallkirkjan eru andsvör Gunnars Gunnarssonar við
n anfarandi atburðum heimsins: stríðinu 1914—1918 og boð-
S^apur
bend
Ir um sannan tilgang lífsins. íslandsklukkan Halldórs Kiljpis
si'i ^ etvirætt til samtímaviðburða, sem gerðust er nýfengnu
jyj . staeði íslendinga var teflt í hættu eftir síðustu heimsstyrjöld.
ejG er aðeins bent á fá verk af mörgum um svipað efni, sem
§a r®tur í jarðvegi mismunandi tíma. Er þá komið að því að
sp ^ Stutta grein fyrir viðkvæmasta máli dagsins: vanda þeim,
tilm s^apazt hefur af dvöl varnarliðsins hér á landi og viðhorfi
ekk' SS ®etur Þetta ® meiri svip á bókmenntirnar. Gætir þessa
Gt< 1 sizt hjá skáldum, er aðhyllzt hafa róttæka stefnu. En svo
bokif Um ^msa fleiri- Nýlega hefur verið safnað í sérstaka bók
Vej ru.m settjarðarljóðum og útgáfan helguð tíu ára afmæli lýð-
þa isir,s. Þó að eigi sé mikið listagildi allra þessara Ijóða, sýna
E-U 1 heild, að hjörtum margra skálda er þungt út af högum
vi^nunnar. Ótalin skáldrit síðustu ára bera vitni um svipað
ijóg °r^ hugarfar. Á það sjálfsagt ekki síður við laust mál en
að að sá, er þetta ritar, sé því ókunnugri. Benda má þó á,
ée 1 ^>rern af nýrri og nýjustu leikritum íslenzkra höfunda, sem
1 hef séð eða heyrt og öll eru mjög athyglisverð: Landinu
Eieym<ta eftir Davíð Stefánsson, Fyrir kóngsins mekt eftir Sigurð
tiinarsson og Þeir koma í haust eftir Agnar Þórðarson, eru tekin
jgj, me®ferðar vandamál nútímans: friður, sátt og frelsi, þó að
jje,rit Þessi séu sögulegs efnis. Dylst ekki breytingin, sem orðið
út Ur’ síðan til dæmis Systkinin eftir Davíð Jóhannesson kom
at l939, en það leikrit er siðferðilegs efnis. Annars er stórum
veÍ8lÍSVert’ hve margir höfundar síðustu áratuga sækja sér
Vorkefni * liðna tímann. Þetta er því merkilegra sem einkenni
ra tíma er raunsæi. En það er eins og þeir leiti hjá horfnum