Ægir - 01.12.1915, Blaðsíða 2

164
ÆGIR
í þá daga og vinnan eða aflinn nærri
eingöngu borgað í vörum, þá sóttu menn
talsvert eftir að vera á þilskipunum, þótti
þar vissari og betri aílavon en á opnum
bátum yfir sumartímann, enda fiskuðu
skipin vanalega mjög vel. Þá var altaf
nægur þorskur fyrir vestan land á sumrin
og þektist þó ekki í þá daga að brúka
sild tíl beitu.
Annað gott sem Vestfirðingar höfðu af
að vera á þilskipunum, einkum þeim
stærri milliferðaskipunum, var að þeir
lærðu sjómensku á þilskipum, einkum
hjá útlendu skipstjórunum, og eins að
hlýða og að bera tilhlýðilega virðingu
fyrir yíirmönnum sínum, því ílestir af
þessum útlendu skipstjórum höfðu strang-
an skipsaga og fyrirskipanir á skipum
sínum, svo það má segja að Vestfirð-
ingar urðu þeir fyrstu reglulegu þilskipa-
sjómenn sem við höfðum völ á í þá
daga og sem liöfðu fengið dálitla verk-
lega þekkingu á sjómenskustörfum sem
svo breiddust út írá þeim, bæði til Norð-
ur- og Suðurlands að nokkru leyti.
Jeg veitti því eftirtekt, fyrst þegar jeg
var með skip frá Vesturlandi, að jflest
allir sjómenn þar, sem eitthvað höfðu
verið á þilskipum með Dönum, voru að
margri verklægni, kunnáttu og reglu-
semi um borð i skipi, auðþektir frá hin-
um, sem höfðu fetað sig sjálfir áfram í
þilskipasjómenskunni.
En þiiskipaútgerðin á Veslfjörðum tók
ekki neinum verulegum framförum í
fleiri ár. Eins og áður er tekið fram,
voru þilskip alls, árin 1855, 24 í Vest-
firðingafjórðungi, 1865 eru þau 20 alls,
og 1868 eru þau aftur 24, en 1871 eru
þan ekki nema 19 alls. — Svo kemur
tímabilið frá 1871—1897, sem jeg ekki
hef getað fengið upplýsingar um á bvaða
árum sldpunum fjölgaði mest, en ein-
mitt á þessu tímabili fjölgaði þeim stór-
um, því 1897 eru 61 skip í Vestfirðinga-
fjórðungi, en alt voru það smá skip eftir
þvi sem nú er kallað.
Á þessum árum höfðu einstöku bænd-
ur og útvegsmenn fengu sjer þilskip til
þorskveiða, því þá var hákarlaútgerðin
að hætta og skipin eingöngu notuð til
þorskveiða. Lýsi hafði fallið mjög í
verði, svo hákarlaútgerðin þótti ekki
borga sig, en á aftur á móti var þorskur
beldur i hækkandi verði, svo sú útgerð
þótti enn vænlegri. Þó voru það tiltölu-
lega fáir útgerðarmenn sem lögðu í þil-
skipa úlgerð, svo skipin voru eins og
áður flest eign verslananna. Stærstur út-
gerðarmaður var hr. kaupm. Á Ásgeirs-
son á ísafirði, átti nær 20 þilskip þegar
þau urðu flest, og á öllum fjörðunum
var eitthvað af þilskipum, nema Súg-
andafirði. Þá voru líka komin nokkur
þilskip i Flatey á Breiðafirði.
En það fór á Vesturlandi líkt og á,
bæði Norður og Suðurlandi, að einstakir
menn hjeldu ekki þilskipaútgerð áfram
nema nokkur ár. Þóttust ekki hafa til-
svarandi hag af henni, svo sumir seldu
skipin verslunum eða á annan hátt los-
uðu sig við þau. Svo 1910 er eins og
fyrst þegar þessi útgerð byrjaði, að skipin
eru öll eign verslananna, að rjett ein-
stöku skipi undanteknu. Kaupmenn á
Vestfjörðum, telja sig heldur ekki geta
rekið þar verslun nema að hafa sjávar-
útgerð. Og það virðist benda á að þessi
þilskipaútgerð hafi borgað sig vel, þar
eð kaupmenn hafa altaf haldið sinum
skipastól við og bætt í skörðin fyrir það
sem farist hefur. Nú er útgerð nokkuð
að breytast þar; nú kominn fjöldi af
vjelabátum og fjölgar óðum, og það stór
skip, sumt 20—30 smálestir og eru það
nú álitin framtíðarskipin, en varla getur
maður sagt að full reynsla sje fengin í
þessu efni, það er svo nýtilkomið með