Ægir - 01.08.1918, Síða 11

ÆGIR
131
sandsíli (trönusili) og — þótt mikill sé
stærðarmunurinn — beinhákarlinn.
Eg hefi nú gefið stutt yfirlit yfir fæðu-
legundir 5’missa belzlu fiskanna og skaí
þvi næst reyna að sýna fram á, hvernig
þeir að lokinni hrygningu verða að gefa
sig alla við því að afla sér fæðu og
vinna það upp, sem þeir höfðu mist í
holdum, meðan þeir voru að fullnægja
hinni miklu fyrirskipun náttúrunnar, að
aukast og margfaldast og hvernig fæðan
svo ræður öllum þeirra gerðum, ef svo
mætti að orði komast og ákvarðar hreyf-
ingar þeirra og dvalir á ýmsum stöðum.
Það hefir áður verið tekið fram, að
fiskurinn gýtur yfirleitt að eins á grunn-
unum við suður- og vesturströndina, þar
sem dýpið er 60—70 faðmar eða minna,
en hrygningargrunnin eru eigi nema lítill
hluti af öllu því svæði, sem nefna má
fiskigrunn landsins og dýpið á er alt að
200 faðmar. Mér hefir talist svo til
(Andvari XXXII, bls. 138), að þetla svæði
sé um 3400 Qmílur og svæðið út að
100 faðma dýpi nálega helminni minna,
cn hrygningargrunnin eru varla meira
en tiundi hlutinn af því, eða eitthvað
nálega 400 mílur. Á hrygningarsvæðinu
er að staðaldri allmikið af ýmiskonar
fiski, eins og siðar verður vikið betur að,
bæði vetur og sumar og þar á meðal vist
ekki svo fált of gotfiski, en um hrygn-
ingartimann safnast þar saman miljónir
af ýmsum fiskategundum af öllu fiski-
svæði landsins og má þá nærri geta, að
þar verði þröng á þingi og þar mætli
vera mikil gnólt matar, ef allur sá fiskur
ætli að geta lifað þar að staðaldii. Þvi
er heldur ekki þannig farið og þess vegna
verður mest af fiskinum að fara þaðan
aitur að lokinni hrygningu, til þess að
leila sér fæðu. Retta atriði er afarmerki-
legl fyrir fiskveiðar vorar, þvi að það
verður þvi valdandi, að á vorin verður
sífelt Jjurtstreymi af fiski trá hrygningar-
svæðinu, ef svo mætti segja, eða göngur
sem leita í allar áttir, sumpart út á
djúpmiðin (bankana) úti fyrir hrygn-
ingarsvæðinu, sumpart norður með landi
og norður fyrir land, bæði að vestan og
auslan og þessi vorskrið eða göngur í
maí og júní norður og austur fyi’ir land
gefa tilefni lil hinna miklu sumarveiða
á svæðinu úti fyrir Vestfjörðum, Horn-
ströndum, Norðurlandi og Austfjörðum.
Göngurnar suður á hrygningarsvæðið
á vetrum eru gotgöngur, göngurnar norð-
ur á bóginn á vorin eru ætisgöngur, o:
fiskur sem er að elta æti eða fylgiasl
með því og það liggur i augum uppi, að
þetta æli og hreyfingar þess er »Iifið og
sálin« í þessu ferðalagi nytjafiskanna,
og liggur þá næst að íhuga nákvæmara,
hvert þelta æti er og getur svarið orðið
lil bráðabirgða o: svifdýr og flökkudýr,
aðallega krabbadýr og smáfiskar, sem
lifa mest á þessum krabbadýrum. Af
krabbadýrunum má fyrst og fremst nefna
rauðátuna Calanus Finnmarchicus o. fl.,
sem getið var um í fyrstu greininni; hún
telst lil hinna s. n. krabbaflóa og er svo
smávaxin, að hún sést að eins með ber-
um augum. Á veturna lifa þessar smá-
agnir einhverstaðar úti í regindjúpi fyrir
sunnan og austan land, en með vorinu
berast þær inn á grunnin nær strönd-
inni og fara þá að aukast þar svo og marg-
faldast með vaxandi sjávarhita og fæðu-
gnægð, að sjórinn verður smámsaman
krökur af þessum ögnum, þar sem
hann er heitastur. Fyrst gerist þella við
suðurströndina, en eftir því sem líður á
vorið hitnar i sjónum norður með land-
inu og færist þá átan siuámsaman með,
unz hún er komin alla leið norður og
austur fyrir land í júlí—september og
verður svo afarmikil þar úti fyrir
ströndunum, i Iilýrri sjónum milli lands