Ægir - 01.09.1929, Side 17

ÆGIR
193
gaf þá út rit um björgunarbáta, smiði og
gerð á bátum, sem ekki geta sokkið.
Bátur hans flaut þótt fyltist, á korkbelti,
sem við hástokk eða meðfram honum,
var strengt utan um bátinn og innan í
bátnum voru loftheldir kassar í barka
og skut; einnig var járnkjölur settur á
hann, svo ekki færi hann um. Til þess
að sýna útbúnað þennan, fékk hann
fiskibát, sem hann breytti i björgunar-
bát; var hann notaður við Bamborough
og á honum var mörgum mönnum bjarg-
að þegar á fyrsta ári.
Þótt Lukin væri kjark- og dugnaðar-
maður, sem ekki lét bugast, varð hann
fyrir vonbrigðum.
Prinsinn af Wales (síðar Georg fjórði)
var mjög hlyntur Lukin og var ör á fé
við hann, en jafnvel áhuginn, sem prins-
inn í hvívetna sýndi á þessu nýja björg-
unartæki, gat ekki vakið áhuga þjóðar-
innar, en hann og samtök allra þurfti til
þess að ýta málinu áfram.
Það rikti fast í huga manna á þeim
árum, að margir menn hlytu árlega að
fara i sjóinn, það vœri skattur sem gjalda
œtti hafinu. Lukin sneri sér til flotamála-
ráðuneytisins og margra áhrifamanna, en
enginn vildi veita honum lið, hvernig
sem hann útskýrði hina miklu þörf á
björgunarstarfsemi. Báturinn við Bam-
borough var notaður lengi og var hinn
eini björgunarbátur í mörg ár. Lukin dó
fátækur, engin viðurkenning var honum
®ýnd, en mannslíf þau, sem uppfundn-
lr*g hans bjargaði, voru honum ómetan-
leg umbun og nafn Lukins gleymist al-
drei, því hann verður æ viðurkendur sá,
sem á hugmynd að hinum fyrsta björg-
unarbát, útbjó hann og sá um, að hann
v*ri starfræktur og sú hugmynd, hefir
bjargað bundruðum og þúsundum frá
drukknun og fjölskyldum frá að komast
3 vonarvöl.
Árið 1789 vöknuðu menn af svefni
skilnings- og kæruleysis við strand skips-
ins »Adventure« frá Newcastle þegar tug-
ir þúsunda horfðu á alla skipshöfn far-
ast og ekkert varð aðhafst.
Sorgbitnir héldu bæjarmenn í South-
Shields almennan fund, ekki til að kveina
og kvarta, heldur til þess að safna fé og
verja því til framkvæmda gegn slysum á
sjó. Fundinn sóttu margir ágætismenn
og meðal annara málarinn William
Wouldham og bátasmiður Henry Great-
head frá South-Shields.
Hinn fyrnefndi átti hugmyndina að, að
bátar, sem hvolfdu, réttu sig við, en sá
hana aldrei framkvæmda. Það var kork-
ið, sem var aðallega notað til að halda
bátum þeim, sem hann teiknaði, á floti
er þeir iyltust.
Greathead stakk upp á, að kjölur
björgunarbáta væri hafður boginn (c:
báturinn dýpstur um miðjuna).
Nefnd var kosin, formaðnr hennar bjó
til bát úr leir (model) þar sem sýndar voru
framkomnar uppástungur og eftir sýnis-
horni því, smiðaði Greathead björgunar-
bát sinn, hinn fyrsta. Síðar varð hann
frægur fyrir bátasmíðar sinar og endur-
bætur á björgunarbátum. Starf hans var
virt að verðleikum, bæði barst honum fje
og frægð svo að alment var álitið að
hann ætti fyrstu hugmyndina, en það var
Lukin vagnasmiður, sem hana átti og
enginn annar.
Árið 1803 var eigi liðið er Greathead
hafði látið frá sér fara 31 bát; af þeim
störfuðu á Englandi 18, 5 á Skotlandi
og 8 í öðrum löndum, þ. e. á 14 árum.
Petta voru margir bátar, en fleiri þurfti
ef duga skyldi. Að visu var áhugi al-
mennings vaknaður, en magnleysi virtist
þó grúfa yfir og margt benti til að flota-
málaráðuneytið væri að gefast upp.
Þannig leið timinn þar til árið 1822.