Ægir - 15.12.1964, Side 54

440
ÆGIR
II. SíldarverJcsmiðja í Bohmgavík og
undirbúningur að síldarflutningum..
Á árinu 1963 reisti Einar Guðfinnsson
h.f. síldarverksmiðju í Bolungavík. Strax
þegar ákvörðunin um byggingu þessarar
verksmiðju var tekin, var hafinn undir-
búningur að bættum aðstæðum til þess að
afla hráefnisins. Um vorið var gerð til-
raun á m.s. Hafrúnu IS 400 með notkun
á 10 þumlunga MYRAS fiskidælu og dælt
síld úr nótinni upp í skipið. Hugmyndin
var að sama dæla yrði notuð við löndun
síldarinnar. Árangur var neikvæður, aðal-
lega í eftirfarandi atriðum:
1. Tækin voru talin of bosmamikil fyrir
veiðiskip (einkum barkarnir).
2. Vatnsflaumurinn var mjög mikill, og
var áætlað að allt að fjórfalt rúmmál
af vatni fylgdi síldinni, þótt herpt
væri að nótinni, svipað og við háfun.
3. Síldin reyndist blóðhlaupin við löndun,
og' því ekki hæf nema til bræðslu.
4. Afköstin geta varla keppt við hina
miklu háfunartækni, sem flotinn býr
yfir.
Þegar síldveiðarnar brugðust vestan-
lands haustið 1963 var farið að huga al-
varlega að síldarflutningum að verksmiðj-
unni um langar vegalengdir.
fhugun á þessu knýjandi úrlausnarefni
benti til þess að tankskip myndi, hafa
vissa kosti til að bera sem síldarflutn-
ingaskip, og vera að ýmsu leyti hentugra
til síldarflutninga en hin venjulegu
flutningaskip, sem fram til þessa hafa
verið notuð til flutninganna.
Helztu kostir tankskipsins sem síldar-
flutningaskips virtust á þessu stigi máls-
ins vera:
1. Það er hólfað niður.
2. f því er engin botn- og síðuklæðning.
3. Það er alltaf lágt í sjó, þar eð hægt
er að hafa alla tanka fulla á öllum tím-
um, með sjó ef ekki hleðslu.
4. Það er stöðugra en vöruflutningaskip,
sbr. 3.
5. Hægt er með einfaldri hæðarmælingu
að ákvarða rúmmálsfyllingu hvers
tanks og mæla þannig keypta síld.
Tankskip, útbúið með hentugum tækj-
um, virtist því fyrirvaralítið geta far-
ið í síldarflutninga, eða skipt yfir í
olíuflutninga.
Tankskip virtist einnig hafa meiri
möguleika til að taka síld frá veiðiskip-
um á hafi úti.
III. Dæluval.
Þegar farið var að huga að heppileg-
um fiskidælum, kom fyrri reynsla að góð-
um notum. Við löndun á bræðslusíld, sem
farin er að eldast, er óæskilegt að nota
mikinn sjó eða vatn við dælinguna, þar
eð þá er vandkvæðum bundið að skilja
sjóinn frá síldinni. Efnistöp, bæði mjöl
og lýsi, verða þá veruleg, þar eð vinnsla á
uppleystum (dissolved) og uppþyrluðum
(suspended) efnum með miðflóttaafli
(skilvindum) og eimingu verður of kostn-
aðarsöm.
Fyrstu hugmyndir okkar að útbúnaði
fyrir slíkt flutningaskip byggðust á að-
ferð, sem hollenzkt fyrirtæki, Kubbe N.V.
í Amsterdam hafði auglýst. Tæki þessi
dæla síld án þess að nota vatn, en öflugur
loftstraumur ber fiskinn upp í aðgrein-
ingarsíló um létta barka. Loftflæðið gegn
um barkana er örara en fiskiflæðið, og er
talið, að það valdi því að fiskurinn, sem
leggst í straumstefnuna fljóti á loftinu,
án þess að snerta barkana. í börkunum
er fiskurinn í óverulegum undirþrýstingi.
Aðferðin er orkufrek og sílóinn tekur
mikið rúm, þannig að það virtist ætla að
verða vandkvæðum bundið að koma hon-
um hagkvæmlega fyrir á þilfari.Auk þess
er tiltölulega lítil reynsla fyrir aðferðinni
og trúlega nokkur vandi að stjórna réttri
hæð á sogstútnum, ef hreyfing er á skip-
unum.
Fyrir valinu varð svokölluð „Kimmer-
ley Vacu-Lift“ aðferð. Tækin byggja á
lofttæmingu, þ.e, lofttæmidæla sogar loft
úr sogbörkum, þannig að það skapast í
þeim undirþrýstingur, og síld og loft leit-