Ægir - 01.06.1979, Blaðsíða 46

Á síðasta ári komu ýmsir erfiðleikar í ljós í báðum
löndum viðvíkjandi getu til að nýta aukna afla-
möguleika. Nokkurt atvinnuleysi ríkir í Nýja-
Englandi og fiskveiðihéruðum Kanada, sem gefur
möguleika á auknum afköstum við veiðar og
vinnslu, sérstaklega þar sem bæði löndin hafa orð
fyrir að geta lagað sig fljótt að breyttum kringum-
stæðum.
Kanada
Þó að einungis 1% vinnuafls í Kanada starfi
að fískveiðum og 1,5% þjóðarframleiðslu sé upp-
runnið þaðan, eru fiskveiðar ásamt fiskvinnslu og
sölu afurðanna mikilsverður vinnuveitandi á stór-
um svæðum sérstaklega við Atlantshafsströndina
en raunar einnig við Kyrrahaf, og í sumum til-
fellum eina skilyrðið fyrir afkomu stórra svæða.
Einkarekstur er lang algengasta fyrirkomulagið
innan sjávarútvegsins og eru lítil eða tiltölulega
lítil fyrirtæki og smábátaeigendur í meirihluta.
Selja margir þeirra afurðir sínar beint til neytenda.
Á hinn bóginn hafa fiskveiðar verið tekjulág
atvinnugrein. Árið 1976 voru meðaltekjur á Ný-
fundnalandi - sem á mikið undir fiskveiðum - ein-
ungis rúmir 4.500 dollarar, samanborið við 6.500
dollara meðaltekjur í Kanada öllu.* Hefur þetta
leitt til þess að fjölmargir fiskimenn hafa stundað
aðra vinnu jafnframt. Þá eru flest frystihúsin og
aðrar vinnslustöðvar tiltölulega litlar og voru um
650 að tölu 1973, þar af 405 á Atlantshafsströnd-
inni. Starfsmenn þeirra voru 16.600 eða um 40 að
meðaltali á hvert fyrirtæki. (Þar sem sum þessara
fyrirtækja eru nokkuð stór, með nokkur hundruð
manns í vinnu, bendir allt til þess að litlu húsin
* John de Wolf: Newfoundland at 1990,
veiti aðeins örfáum manneskjum vinnu og séu rne
litla framleiðslu.)
Þrátt fyrir auðug fiskimið, hefur Kanada staði
frammi fyrir alvarlegum vandamálum viðvíkjanö'
útgerð og fiskiðnaði. Hafa þau komið nokku
reglulega upp á 6-7 ára fresti og þá svo mikil, a
opinber afskipti og stuðningur hafa þótt nauðsynle£
til að koma í veg fyrir alvarleg áföll. Á þetta
sérstaklega við um seinni tíma. Ein mikilsverðasta
ástæðan fyrir þessu hefur verið minnkandi afla'
hlutdeild Kanadamanna af eigin miðum vegna
aukinna umsvifa útlendinga. Vilja margir kenna
þessum umsvifum þverrandi göngur fisks á grunn-
mið, þar sem smábátarnir geta gengið að honum-
Á sama tíma kepptu hin stærri skip Kanadamanna
ekki við útlendinga á þessu sviði, heldur einbeittu
þau sér að veiðum síldar og annarra tegunda u
bræðslu. Á þessu hefur þó orðið allveruleg breytmg
á síðustu árum og hafa mörg fullkomin skip. sV°
sem togarar, bæst fiskiskipastólnum á austuf
ströndinni. (
Kanadískur fiskiðnaður fullnægir u.þ.b. 70% a
neysluþörf landsmanna. Það sem á vantar er flutt
inn, aðallega tegundir sem ekki er að fá á kana-
dískum miðum, svo sem ýmsar tegundir rækju, tun'
fiskur o.fl. Innflutningsmagn og verðmæti ferskra
og frosinna sjávarafurða hefur aukist stöðugt, uf
einungis 8 þús. lestum 1955 að verðmæti 1,7 rnmj-
dollara í 25 þús. lestir 1976, virt á 31,3 mifljónlt
dollara. Þessi aukning hefur þó almennt vefl
hægari en aukning útflutnings.
Um það bil 70% af fiskframleiðslu Kanada ef
flutt út, mest til Bandaríkjanna (um 3/5 alls fisJj'
útflutnings) en einnig til Evrópu og Japan. Þeir hat
þó staðið frammi fyrir vaxandi erfiðleikum í þessU
efni. Hefur markaðshlutdeild þeirra í Bandaríkjun'
Tafla XIII.
Aflifrá Norður-Atlantshafsströnd Norður-Ameríku.
(000 tonn).
1954 1958 1962 1966 1970 1971 1972 1973 1974 1975 1976 W77
Heildarafli ...... 1.521 1.655 2.074 3.609 4.087 4.449 4.115 4.385 3.936 3.720 3.328 2.801
Bandaríkin og
Kanada ........... 1.193 1.149 1.227 1.995 2.224 2.125 1.927 1.999 1.874 1.838 1.951 2.050
Hluti þeirra ....... 78,4 69,4 59,2 55,3 55,4 47,8 46,8 45,6 47,6 49,4 58,6 72,1
Ath. Stökkið sem verður milli 1962 og 1966 má að verulegu leyti rekja til stækkunar upplýsingasvæðis ICNAF
(sjá eipnig XIV, XV, XVII, XIX, og XX).
362 — ÆGIR