Ægir - 01.11.1987, Blaðsíða 8

624
ÆGIR
verði fyrir verulegum vonbrigð-
um. Við stöndum nú frammi fyrir
því, að taka á vandanum strax og
skipta þessum aflaréttindum á
milli aðila eða grípa til almennra
sóknartakmarkana og bíða þess
að það komi í Ijós hverjir verði
verstúti. Heildarkostnaðurviðað
ná.í takmarkaðan afla verður mun
meiri ef beitt er almennum sókn-
artakmörkunum enda yrðu þá
litlir möguleikar til að koma við
hagræðingu og skipulagningu í
rekstri. Með því að takast ekki
strax á við þann vanda að úthluta
tilteknum veiðiheimildum í djúp-
rækju er verið að skjóta málinu á
frest. Erfiðara verður þá að finna
lausn síðar. Ráðuneytið hefur lagt
fram tillögur um skiptingu heim-
ilda til úthafsrækjuveiða. Tillög-
urnar ættu tvímælalaust að geta
orðið grundvöllur að lausn þessa
máls.
Á sínum tíma var nauðsynlegt
að hafa möguleika sóknarmarks-
skipa við botnfiskveiðar rúma.
Ymsir höfðu rýra aflareynslu á
viðmiðunarárunum. Þeir þurftu
að fá möguleika til að sýna getu
sína og bæta aflamark sitt. Þessari
samkeppni er hins vegar ekki
hægtað halda áfram í sama mæli,
sérstaklega með hliðsjón af fyrir-
sjáanlegum samdrætti í heildar-
afla. Það mun vissulega koma við
marga sem hafa verið með vænt-
ingar vegna sóknarmarksins og
reitt sig á að þeir gætu með því
sótt aukinn afla. í síðustu viku rit-
uðu 32 alþingismenn Ráðgjafa-
nefnd um mótun fiskveiðistefnu
bréf og fóru þess á leit við nefnd-
ina að afnumin yrðu ákvæði um
skiptingu landsins í tvö veiði-
svæði við ákvörðun þorskaflahá-
marks togara. Mér finnst þessi
tilskrifafar sérkennileg. Ráðgjafa-
nefndin er umræðuvettvangur
stjórnmálamanna og hagsmuna-
aðila um mótun fiskveiðistefnu.
Nefndin hefur engin völd og er
einungis ráðgefandi. Það er
„Eitt mikilvægasta nýmæli í
frumvarpsdrögunum er til-
laga um að fiskveiðistefnan
verði mörkuð til... fjögurra
ára ístað tveggja".
Alþingi sjálft sem hefurendanlegt
ákvörðunarvald um mótun fisk-
veiðistefnunnar. Þingmenn geta
við meðferð málsins á Alþingi að
sjálfsögðu komið sínum sjónar-
miðum á framfæri og haft áhrif á
niðurstöðuna. Umræður um mis-
hátt meðalþorskaflahámark tog-
ara á suður- og norðursvæði hafa
komið upp á hverju hausti síðan
kvótakerfið var innleitt. Togarar
af Suður- og Vesturlandi hafa
jafnan beint sókn sinni mikið í
karfa, enda liggja karfamiðin vel
við útgerð frá þessum landshlut-
um. Togarar af Vestfjörðum,
Norðurlandi og Austurlandi hafa
á hinn bóginn byggt sínar veiðar í
meira mæli á þorskinum. Þetta
mismunandi sóknarmynstur
kemur mjög glögglega fram í
meðalafla togara á svokölluðum
viðmiðunarárum, en afli á þeim
árum var lagður til grundvallar
veiðiheimildum í kvótakerfinu. Á
síðustu fjórum árum hefur munur
þorskaflahámarksins minnkað
verulega en þó munar enn
nokkru. í hugmyndum Sjávarút-
vegsráðuneytisins um endur-
skoðun á sóknarmarksákvæðum
er gert ráð fyrir að þessi munur
haldist. Þar er hins vegar einnig
gert ráð fyrir að upp verði tekið
hámark á karfaafla sóknarmarks-
togara. ítillögunumfelst að karfa-
aflahámark verði hærra fyrir
togara af Suður- og Vesturlandi en
hinna, þannig að samanlögð
hámörk karfa og þorsks verði
jafngild fyrir togara á báðum
svæðum. Með þessu verður að
telja að jöfnuði sé komið á milli
svæðanna án þess að hefð-
bundnu sóknarmynstri sé raskað.
11/87
Við verðum að taka mið af þe'nl,
veiðivenjum sem tíðkast hafa 1
landinu og leita fordómalaust
leiða til að sætta mismunandi
sjónarmið í þessu efni. ha
þjónar ekki hagsmunum neins a
stofna til átaka milli landshluta
við mótun fiskveiðistefnunnar.
í frumvarpinu eru gerðar ti -
lögur um stjórn á veiðum srna-
báta, sem fela í sér að allir bátar
undir 10 tonnum verða að lú*a
aflahámarki og að takmarkanir
eru settar á smíði og innflutning
báta yfir 6 tonnum. Fjölgun bata
undir 10 tonnum og aukning
veiða þeirra er að miklu ley11
afleiðing af því misræmi sem
verið hefur í núgildandi reglum
milli þessara báta og hinna sem
stærri eru. Reglur hafa stuðlað a
misvægi sem verður að takast ,
við. Þótt ýmislegt megi lagfe1”3 1
þeim hugmyndum sem fram ha
komið er ekki hægt að búa vl
óbreytt ástand.
2. Grundvallarbreytingar
í sjávarútvegi ,
Miklar breytingar hafa oröi ^
sjávarútvegi á síðustu árum-
Sumar þessara breytinga er^
vegna breyttra reglna um sti°r
fiskveiða og annarra afskipta
opinbera. Á öðrum sviðum er u
að ræða tækniþróun og brey«a
viðskiptahætti. Flutningatas
fleygir mjög fram, bæði til sjos o
lands, þannig að útflutnin?ur
óunnum fiski í stórum stíl er ^
mögulegur. Hátt verð mun æ
fást fyrir ferskan fisk í
gæðaflokki. Sá markaðurniun
aldrei getað tekið við nema '
hluta afla okkar. Frystinger ira
fyrst og fremst geymsluao e <
sem gerir það mögulegt aö ' ^
sjávarafurðum óskemmdum
fjarlæga markaði. Ef hægt e
koma sjávarafla á markað i
andi mæli, án frystingar
millistigs og jafnframt á ^