Ægir - 01.10.1991, Side 15

10/91
ÆGIR
515
þ enciu togaranna hér við land.
eir þurftu að sönnu að færa sig
h '|r' en þar var nægan fisk að
a- Þetta kemur m.a. fram í
reskri skýrslu um veiðar Hull-
s 8ara hér við land árið 1952. Þar
a8ui orðrétt, í íslenskri þýðingu:
Það er fannskj athyglisvert aö
fatt fyrjr aQ fslendingar hafi með
ti^rS^U landhelginnar lokað
°rgum miðum, sem áður voru
Í^Hduö, Voru veiðiferðir á
l0?nc*sm'ð frá því í júlí og til árs-
a'ð ^ 191. Á sama tíma árið
h(X/oru þær 192. ... Þegar á
afl'- -na er verður ekki sagt að
iaf 3 ^essu svæði hafi minnkað
vj1 ^ik'h °8 búast mátti við
aÁna „veiðibannsins". Má vera
BixfH/ðin fjær landi hafi reynst
l0fu"i en búist var við.'
utan fjögurra mílna land-
r 8lnnar virðast þannig hafa
rej,nst h'skisælli en Bretar höfðu
hv na^ með- Tölurnar um afla í
sv:rn veiðiferð virðast og sýna að
k nah verið, en eins og fram
Oiej Ur' tÖ^u 11 öfluðu Hulltogarar
fs| ra í hverri veiðiferð á
en n?smið á árunum 1952-1955
br/;~-Ur' hdelsti munurinn á afla-
.u8öunum var sá að fyrstu árin
efti
því
u^ærsiuna aflaðist minna af
fish„sem Bretar kölluðu „prime
bors^ j3'6' ýsu, kola og smá-
Útf
lgjgSrsian í tólf sjómíl ur árið
sói^ . na^i sýnilega meiri áhrif á
Pjö|dlna en sú í fjórar sjómílur.
1 Veiðiferða var mun minni á
1959—1962 en verið
rnes 1 ^7 og 1958, auk þess sem
'Ilinnka^'nn ' ^verri ve'öiferð
aði að mun. Á árunum
hrUnum
■> 1952, 6,
956.
sbth,n S!atisti9ue 1951-1
tlstlcr>l Tables 1951-19;
1959-1961 stafaði það, að
nokkru leyti a.m.k., af því að þá
urðu togararnir að veiða undir
herskipavernd, en önnur ástæða
virðist hafa verið minnkandi fiski-
gegnd. Þetta sést best af því að á
árunum 1951-1956 var meðal-
ársafli breskra togara á hverja
milljón tonntíma á íslandsmiðum
4.220 tonn. Mestur varð hann, á
þessum árum, árið 1953, 4.462
tonn, en minnstur 1954, 3.948
tonn. Árið 1957 minnkaði afli
Breta á milljón tonntíma í 3.563
tonn og 1959 var hann aðeins
2.981 tonn. Eftir það fór aflinn á
sóknareiningu minnkandi ár frá ári
og var kominn niður í 1.827 tonn
árið 1967. Þá jókst hann lítils-
háttar um skeið, en minnkaði
síðan aftur.3 Þess ber að gæta að
þessar tölur eiga við afla breska
togaraflotans á íslandsmiðum í
heild, en engar heimildir benda til
að aflabrögð Hulltogara hafi verið
frábrugðin þeim frá Grimsby,
Fleetwood og Aberdeen.
Sú staðreynd að aflinn á hverja
sóknareiningu minnkaði svo mjög
sem raun bar vitni einmitt árið
1959, bendir eindregið til nokk-
urra áhrifa af útfærslu landhelg-
innar. Minnkandi afli á sóknarein-
ingu nánast allann 7. áratuginn
hlýtur hins vegar að skoðast sem
merki um minnkandi fiskigengd
og hnignandi fiskstofna.
í þessu viðfangi segja tölurnar í
töflu II um meðallengd veiðiferða
einnig athyglisverða sögu. Á 6.
áratugnum styttust ferðirnar að
meðaltali og var þess að vænta er
skipin urðu sífellt hraðskreiðari og
fullkomnari. Á 7. áratugnum hefði
mátt vænta sömu þróunar, en þá
bar svo við að meðallengd veiði-
ferðanna lengdist á ný. Þetta getur
hafa stafað af því að nokkru leyti
að er skipin stækkuðu gátu þau
verið lengur að veiðum, auk þess
sem fullkomnari búnaður gerði
mönnum kleift að geyma aflann
lengur og betur en áður. Engu að
síður verður vart hjá því komist að
líta svo á sem lenging veiðiferð-
anna hafi að verulegu leyti stafað
af lakari aflabrögðum: þegar fisk-
gengd og afli á hverja sóknarein-
ingu minnkuðu, tók lengri tíma að
fá fullfermi og þá lengdist ferðin.
Þróun mála á 8. áratugnum bendir
í sömu átt, en þar ber þess þó að
gæta að eftir útfærslu íslensku fisk-
veiðilögsögunnar í fimmtíu sjó-
mílur árið 1972 og síðan í tvö
hundruð sjómílur árið 1975 var
ástandið á miðunum á allan hátt
mjög óeðlilegt og því varasamt að
draga ályktanir af tölum frá þess-
um árum.
Togarinn „Stella Leonis", sem hlaut „Silfurþorskinn" 1963 og 1964.