Ægir - 01.10.1991, Qupperneq 17

'0/91
ÆGIR
517
talið er að hafi komið frá Noregi
°§ færeyjum.1
Tölurnar um heildarverðmæti
ans frá einu ári til annars eru
1'rst og fremst settar fram til
8arnans, til að sýna hve mikil
|nrðmæti togarar frá Hull fluttu af
þSandsmiðum á þessu tímabili.
ess ber hins vegar að gæta að
®ssar tölur segja okkur lítið sem
. um raunvirði aflans og enn
'nna um afkomu útgerðarinnar.
I eröbólga var þó nokkur í Bret-
andi á tímabilinu og því hækkaði
ls verðið í pundum. Jafnframt
° st allur tilkostnaður við útgerð-
| a verulega, auk þess sem sterl-
^Sspundið lækkaði umtalsvert í
heroi- Þess vegna fór því fjarri að
gur útgerðarinnar vænkaðist
°tt f|ejrj puncj fengjust fyrjr hvert
II nn af fiski. Þvert á móti ber
estum heimildum, sem höfundur
hessara I fna hefur haft undir
h°ndum, saman um að útgerð út-
^a stogaranna hafi verið rekin
bjh 2 laalla lengst af þessu tíma-
Ekki verður skilist við frásögn af
n^i' Urn Hulltogara á íslands-
um á þessum árum, án þess að
f ynt sé að gera sér nokkra grein
Ur því, hve mikinn hlut þeir áttu
Sb -------------------------------
Lt r- lón Jónsson: Hafrannsóknir við
and II (1990), 117 og 187.
frapís1 all<omu útgerðarinnar má m.a.
etl. ast ' skýrslu breskra togaraeig-
l9^a'il nefndar, sem sett varáfót árið
v . *'! að kanna afkomu sjávarút-
rand'nS SkVrslan ber heitið Memo-
Veittl7-rn ^vidence og er m.a. varð-
Hu|| ' Town Docks Museum í
aratu kemur tram a^ lenSst at 6-
ðsta ®num var mikið tap á útgerðinni.
tUgnnd'ö skánaði nokkuð á 7. ára-
farj^UrTl' en síðan sótti aftur í sama
bre , tstar- Ársskýrslur Sambands
árumra togaraeigenda frá þessum
tant j en l3ær nefnast Fishing in Dis-
offra ^a,ersJ. Miklum tilkostnaði og
Urn ^00^' a fiski var einkum kennt
í afla Breta hér við land og þá um
leið, hve mikil hlutdeild þeirra var
í heildaraflanum á Islandsmiðum.
Um þetta er það að segja, að fram
til 1965 veiddu togarar frá Hull
yfirleitt um tíu prósent alls þess
bolfisks sem veiddist á íslands-
miðum og um fjörutíu prósent af
afla Breta. Mest var hlutdeild
þeirra árið 1958 en þá veiddu þeir
11.5 prósent af heildaraflanum og
42.4 prósent af afla Breta. Eftir
1965 minnkaði hlutur Hulltogar-
anna verulega og varð eftir það
aldrei meiri en 9.5 prósent af
heildinni (1972) og 35.7 prósent
af hlut Breta (1966 og 1967).1
III
Þess var áður getið að miðin við
ísland voru aðeins eitt af mörgum
veiðisvæðum bresku togaranna
fjarri heimaslóðum. Allt það tíma-
bil, sem hér er til umfjöllunar,
stunduðu þeir miklar veiðar í
Hvítahafi, við Noregsstrendur,
Bjarnarey og Svalbarða og við
Grænland. Verður nú fjallað stutt-
lega um veiðar Hulltogara á
þessum svæðum á tímabilinu
1951-1976 og reynt að bera
mikilvægi þeirra saman við gildi
íslandsmiða fyrir útgerðina.
Heimildir herma að er togararn-
ir hófu veiðar á miðunum við
Norður-Noreg, í Hvítahafi og við
Bjarnarey strax eftir lok síðari
heimsstyrjaldar hafi fiskigengd á
þessum slóðum verið slík að
togaramenn hafi séð sér þann kost
vænstan að hausa fiskinn um leið
og hann kom á dekk og henda
hausunum í sjóinn til að koma
sem mestu í lestarnar.1 Þessi
ósiður lagðist fljótlega af en á
fyrstu árunum eftir stríð aflaðist
feikivel á þessum slóðum eins og
best sést af því að á árunum
1946-1950 öfluðu breskirtogarar
alls 692.000 smálesta í Hvítahafi
og 434.000 smálesta við Bjarn-
arey og Svalbarða. Á sama tíma
var afli þeirra á íslandsmiðum
„aðeins" 542.000 smálestir.2
’ Bulletin Statistique 1951-1976;
Stats. 1951-1976.
1 M. Thompson, op. cit. (1989), 27.
2 Bulletin Statistique 1946-1950.
.Albert" skipakvíin í Hull.