Ægir - 01.10.1991, Qupperneq 42

542
ÆGIR
10/91
Halldór Pétur Þorsteinsson
Halldór Pétur Þorsteinsson
og Sigurjón Arason:
Vannýttar tegundir
í hafinu við ísland
Sigurjón Ara$°n
Á þessari öld sem nú tifar síð-
asta áratuginn, hafa orðið miklar
breytingar á fiskveiðum við ísland.
í upphafi aldarinnar skófu Bretar
landgrunnsbotninn, í leit að skar-
kola og öðrum flatfisktegundum,
en hentu þeim bolfiski útbyrðis
sem kom í vörpuna. Það kom þó
fyrir að íslenskir útvegsbændur
fengju þorsk eða ýsu í skiptum
fyrir ýmsan varning. Síðan þegar
Islendingar hófu togaraútgerð var
lítið hirt annað en þorskur og ýsa.
Fisktegundir svo sem karfi og koli
voru kallaðar ýmsum ónöfnum og
kolinn var ekki hirtur nema siglt
væri með aflann til Englands.
Síðan þá hefur mörgum fiskteg-
undum verið skipað á bekk sem
nytjafiskum okkar, þó margar teg-
undir vanti ennþá á þann lista.
Aflakaupabankinn, sem Afla-
nýtingarnefnd sjávarútvegsráðu-
neytisins starfrækir, hefur nú
starfað í tæp tvö ár. Markmið með
starfsemi bankans er að allur afli
sem kemur í veiðarfæri skipa og
báta, verði nýttur. Töluverður
árangur hefur náðst á frysti-
skipunum og er svo komið að áður
vannýttar tegundir seljast án milli-
göngu bankans, svo sem ýmsar
kolategundir, tindabikkja og
gulllax.
Nú er verið að athuga með nýt-
ingu langhala, enda er um veru-
lega góðan matfisk að ræða. Skila-
verð fyrir langhalann er ekki mjög
hátt en með góðri markaðssetn-
ingu mætti nálgast það verð sem
fæst fyrir Ný-sjálenska frænda
hans hokinhalann (hoki). Ný-sjá-
lendingar voru með 250 þúsund
tonna kvóta á þessari fisktegund í
fyrra en kvóti þessa árs hefur
nýlega verið minnkaður í 200 þús-
und tonn, enda er hann sennilega
ofveiddur. Hokinhalinn er mjög
vel kynntur á mörkuðunum og því
reynandi að notfæra sér það við
markaðsetningu á langhalanum,
sem er sömu ættar. Það mætti
einnig hugsa sér að auglýsa lang-
halann undir sínu rétta nafni
(roundnose og roughhead gren-
adier) en höfða til skyldleikans við
hokinhalann, með því að gefa
honum gælunafnið North Atlantic
Hoki. Möguleiki er að nýta sér
víðtæka reynslu Ný-sjálendinga
við vinnslu á hokinhala.
Ný-sjálendingar veiða einnig
töluvert magn af búrfiski (Orange
Roughy) og hafa mikla reynslu í
vinnslu og markaðsetningu á
honum. Fyrir flök af búrfiski fást
um 450 kr./kg. íslenskir fiski-
fræðingar telja að mikið sé af búr-
fiski á djúpslóð suður af Islandi og
nýverið fékk togarinn Klakkur VE,
16 tonn af búrfiski í tveimur
hölum, á þeim slóðum. Sam-
kvæmt erlendum upplýsingum
hafa þrjú vinnsluskip stundað
veiðar og vinnslu á búrfiski í
sumar á hafsvæðinu milli Skot-
lands og íslands. Þetta er áhuga
verður möguleiki sem vert er
skoða nánar. Hins vegar er Þa
galli við búrfiskinn hversu sein
hann verður kynþroska, ekki f>'rr
en 20 ára. Viðkoman í stofninun1
er því mjög hæg og varlega verður
að fara í veiðar og vinnslu. Á þetta
hefur m.a. verið bent á Nýj3-Sja
landi og víðar, þar sem talið er a
veiðin gangi nærri stofninum-
Hingað til hafa eingöngu fryst'
togarar átt þess kost að leggja 'nn
afla í Aflakaupabankann, en
þessu verður þreyting í frarn 1
inni. Þaðertími til kominn aðta a
við aukaafla frá minni bátum n§
togurum. í dag er fleygt e
magni af aukaafla eins og flattl5
vegna þess að ekki er hugsað u ^
að koma honum í verð. Til a
byrja með væri æskilegt að ta
fyrir ákveðið svæði með fiskmar
að. Það væri síðan gerður samn
ingur við ákveðna fiskverkuna
stöð sem inni aflann. Þannig vae,
hugsanlegt að afli færi beint
markað af dagróðrabátunum n
væri Aflakaupabankinn sku
bundinn að kaupa hann V
ákveðið lágmarksverð, et a .
bjóða ekki betur. Þannig er æ
að tryggja nægt hráefni til v|nnÁr
og nota síðan frosið hráetm ^
bankanum til uppfyllin8ar' -a
þennan hátt væri hægt að trV^a
stöðugt framboð af afurð á enen
markaði.