Tímarit lögfræðinga - 01.06.1970, Side 57

hver slík valdmörk væru til. í ritgerð þessari er ætlunin
að kanna valdmörk af þessu tagi í tilefni af ákvæði, sem
hefur verið tekið í íslenzku stjórnarskrána til verndar
eignarrétti, en í ákvæði þessu, 67. gr., segir, að eignarrétt-
urinn sé friðhelgur og að engan megi skylda til að láta
af hendi eign sína, nema skv. lagaboði, enda beri til þess
nauðsyn vegna almennings þarfa og sé fullt verð lálið
koma fvrir. .. . Þar sem það er grundvallarregla íslenzkr-
ar stjórnskipunar, að eignarréttindi manna verði almennt
ekki skert, nema lieimild sé til þess í lögum, liefur 67. gr.
stjórnarskrárinnar fyrst og fremst þýðingu að því leyti,
að hún setur handhöfum löggjafarvalds ákvéðnar skorður.
Réttarlegt gildi síðastgreindra valdmarka má telja fólgið
í því, að íslenzkir dómstólar hafa ótvírætt talið það hlut-
verk sitt að víkja til hliðar réttarreglum, er eigi fá sam-
rýmzt stjórnarskránni, og hafa þeir hafnað því að byggja
dómsúrlausnir á slíkum reglum. Hefur þessi afstaða dóm-
stóla einmitt komið oftast fram við úrlausn mála, sem
sprottið hafa af ágreiningi um, hvort tiltekin lög væru
samþýðanleg 67. gr. stjórnarskrárinnar. Af þessum sökum
verður í ritgerð þessari lögð höfuðáherzla á að kanna,
liver takmörk 67. gr. setji handhöfum löggjafarvalds skv.
islenzkri stjórnskipun á grundvelli skýringarhátta og
meginsjónarmiða, er líklegt má telja, að hljómgrunn hafi
eða geti fengið hjá dómstólum landsins“.
Ritgerðin er mikill fengur islenzkri lögfræði og má
telja hana nauðsynlega handhók öllum þeim, er við lög-
fræðileg málefni fást, hvort heldur er á sviði réttarfars
eða stjórnsýslu.
Th. B. L.
Tímarit lögfræðinga
145