Ægir - 01.11.1994, Side 27

Aöalfundur smábátaeigenda
Önglaveiðar
verði frjálsar
10. aðalfundur Landssambands smábátaeigenda sem hald-
inn var í Gerðubergi 14. október sl. samþykkti eftirfarandi:
„Yfirskrift 10. aðalfundar Landsambands smábátaeigenda
er „Yrkjum miðin, eflum smábátaútgerð".
í beinu samræmi við þessa yfirskrift er grundvallarsjónar-
mið Landssambands smábátaeigenda að önglaveiðar eigi að
vera frjálsar.
Vera má aö slíkt sjónarmið þyki óraunhæft við ríkjandi
aðstæður, en það breytir engu um þá staðreynd að hvað
sem öllum vísindum og hagfræði líður hefur ekki nokkru
sinni verið sýnt fram á að hinar hefðbundnu strandveiðar
svo sem þær hafa verið stundaðar mann fram af mann við
íslandsstrendur gangi af fiskistofnum dauðum.
Hinar gífurlegu tækniframfarir stórtækra veiðarfæra og
veiðiskipa hafa á hinn bóginn leitt til hnignunar og niður-
brots bæði fiskistofna og heilla samfélaga.
Á sama tíma og fjölmörgum minni byggðarlögum á
ströndinni er meinað að sækja lífsbjörg sína og tilveru-
grundvöll í hafsvæöið fyrir framan bæjardyrnar hjá sér safn-
ast veiðiheimildirnar í æ ríkara mæli á hendur örfárra aðila
sem ráðskast með þær að vild. Þessi niðurstaða er í hróp-
andi ósamræmi vib alþjóbasamþykktir sem íslensk stjórn-
völd hafa undirritað og þar með skuldbundið þjóðina til að
fara eftir ásamt því að ganga þvert á öll yfirlýst markmið
sjálfra fiskveiðistjórnunarlaganna.
Sú spurning er orðin mjög knýjandi að þessi byggðarlög
snúist gegn þessari þróun og krefjist t.d. óskoraðs nýtingar-
réttar innan skilgreindrar byggðarlandhelgi þaðan sem afl-
anum yrði landað til vinnslu í landi.
Þeir smábátasjómenn á íslandi sem verst em settir innan
þess stjórnkerfis sem nú er vib lýði eru smábátaeigendur á
aflamarki. Þaö ætti öllum að vera ljóst að bátur sem þarf aö
bæta við sig 370% til að veiðiréttur hans verði sá sami og
hann var fyrir tæplega fjórum árum síðan hefur verið gróf-
lega hlunnfarinn af stjórnvöldum. Þessi staðreynd ætti að
vera öllum ljós sem gera sér grein fyrir því aö á sama tíma
hefur heildarviðfangsefni íslenska flotans ekki breyst svo
neinu nemi.
Það er skýlaus krafa Landssambands smábátaeigenda að
hlutur þessara aðila verði réttur. Lágmarkskrafa er að þeim
verði nú þegar úthlutað sérstöku leyfi til handfæraveiða
þrjá síðustu mánuði hvers fiskveiðiárs.
Fjölmargir þessara aðila hafa nú þegar misst eigur sínar
og atvinnu. Sú mannlega niðurlæging sem þeir hafa oröið
að þola í samfélagi sem vill kenna sig við háþróað lýðræði
og réttarfar er til skammar.
10. aðalfundur Landssambands smábátaeigenda brýnir
hib háa Alþingi til að ganga til þeirrar höfuðskyldu sinnar
að grundvallarmannréttindum stjórnarskrárinnar sé full-
nægt gagnvart þessum mönnum."
Sjávarútvegsnefnd Landssambands smábátaeigenda
ályktaði eftirfarandi:
„1. Lögum um stjórn fiskveiða verði breytt þannig ab
þeim smábátum sem verst hafa farið út úr veiðiheimilda-
skerðingum undanfarinna ára verði tryggður rekstrargrund-
völlur. Úthlutað verði til þeirra sérstöku handfæraleyfi sem
gilda mundi á tímabilinu 1. júní til og með 31. ágúst ár
hvert. Afli sem veiddur er á því tímabili yrði ekki talinn
með í aflamarki bátanna. Rétt á slíku veiðileyfi hefðu ein-
göngu þeir bátar sem veitt hefbu sjálfir úthlutab aflamark í
þorski, enda sé aflahlutdeild þeirra ekki minni en hún var
1. janúar 1991. Á yfirstandandi fiskveiðiári verði þessi afli
utan úthlutaðs heildarafla í þorski. Yrði þar um lágmarks-
áhættu að ræða vegna uppbyggingar þorskstofnsins.
2. Aflamarksbátar undir sex tonnum sem ekki hafa selt
frá sér aflahlutdeild fái endurvalsrétt þannig að þeir hafi
kost á ab komast inn í krókakerfið og hlutdeild þeirra bætist
við pottinn.
3. Tvöföldunartímabili línuveiða verbi breytt á þann veg
að valmöguleiki verði gefinn sem gerir mönnum kleift ab
taka tvöföldunartímabilið í september og október og febrú-
ar til mars.
4. 10. aöalfundur LS beinir því til Alþingis hve hrikalegar
afleiðingar lög um takmörkun framsalsréttar gætu haft fyrir
eigendur smábáta á aflamarki. Þessi iög feia í sér að ekki er
mögulegt að leigja til sín nema sama magn og báturinn fær
úthlutað. Þessi lög verða aö ganga til baka áður en þau fara
ab hefta möguleika kvótalítilla manna til ab bjarga sér í
nauð.
5. Úthlutun jöfnunarsjóðs verði á þeim tegundum sem
viðkomandi skip eru með í veiðireynslu þannig að þeir sem
eingöngu hafa þorskkvóta fái úthlutað þorski úr sjóðnum.
6. LS gerir þá kröfu aö allur kvóti sem vinnst í norðurhöf-
um og öbrum alþjóðlegum hafsvæbum bætist við heildar-
kvóta allra íslenskra fiskiskipa er veiðar stunda á þeim teg-
undum fisks sem þarna er um að ræða.
7. Aðalfundur LS beinir þeim tilmælum til sjávarútvegs-
ráðherra að bátar á sérveiðum megi ekki selja eða leigja frá
sér aflaheimildir í þorski fyrr en sérveiðum er lokið. Þetta
gildir um veiðar á grásleppu og rækju, svo og öðrum þeim
veiðiskap sem sérveiðar kallast."
Heitar umræður urðu á þinginu um tillögu um að setja
90 tonna hámark á afla krókabáta. Tillögurnar mættu mjög
mikilli andstöðu og ab lokum samþykkti sjávarútvegsnefnd
eftirfarandi:
„Sjávarútvegsnefnd leggur til að ákvörðun um að óska
eftir þaki á krókabáta verði frestað þar til reynsla er komin á
núverandi kerfi. Sé ljóst ab loknu 2. tímabili að í óefni
stefni skal kalla saman fundi í svæðisfélögum LS og taka
umræðuna upp þar sem frá var horfið." O
ÆGIR NÓVEMBER 1994 27