Tímarit lögfræðinga - 01.12.2004, Side 53
þingið á að það væri nauðsynlegt að endurspegla, virða og viðurkenna þau mis-
munandi fjölskyldusainbönd sem væru til staðar í löggjöf ESB um frjálsa för.57
Þrátt fyrir að þessum rökum svipi til eigin röksemdafærslu ráðs ESB féllst
það ekki á að hægt væri að viðurkenna maka af sama kyni og ESB rtkis-
borgarinn í samræmi við lög heimaríkisins.58 I því sambandi benti ráðið á að
þar sem lög á sviði sifjaréttar féllu ekki innan valdsviðs ESB væri ekki stætt á
því að þvinga gistiríki til að viðurkenna réttarstöðu samkynhneigðra para.59
Af framangreindu er Ijóst að tilskipunin leysir ekki allan vanda varðandi
gagnkvæma viðurkenningu á réttarstöðu samkynhneigðra para og að þau hafa
takmarkaðri rétt til frjálsrar farar og búsetu innan ESB (sem þó er grund-
vallarregla sambandsins) en önnur fjölskylduform.
4.4 Dómaframkvæmd ESB-dómstólsins
4.4.1 D gegn Ráðinu60
í máli D gegn Ráðinu frá 2001 krafðist D þess að maki hans nyti réttinda
maka samkvæmt reglugerðum starfsmanna ESB, en D og maki hans voru í
staðfestri samvist samkvæmt sænskum lögum.
D hélt því fram að borgaraleg réttarstaða félli innan valdsviðs aðildarríkja
ESB en ekki ESB sjálfs og því ætti að túlka orð eins og „maki“ og „giftur em-
bættismaður“ í starfsmannareglugerðunum samkvæmt viðkomandi lands-
lögum. Dómstóllinn var hins vegar þeirrar skoðunar að það væri ekki hægt að
nteðhöndla mismunandi sambönd aðila á sama hátt61 en viðurkenndi jafnframt
að áhrif staðfestrar samvistar væru þau sömu eða sambærileg við hjúskapar-
áhrif.62 Niðurstaða þessarar röksemdafærslu verður sú að dómstóllinn, með því
að nota grunnaðferðarfræði sem beitt er þegar fjallað er um bann gegn mis-
munun,63 kemst að niðurstöðu sem á endanum leiðir til mismununar.
Þau rök voru einnig færð fram af D að ríkisborgarar aðildarríkja ESB ættu
57 European Parliament: Report on the proposal for a European Parliament and Council directive
on the right of citizens of the Únion and their family members to move and reside freely within the
territory of the Member States. Breytingatillögur 4 og 14-20: „a need to reflect, respect and
recognize the diverse family relationships that exist today in the free movement legislation of the
Union“. Aðgengileg á slóðinni http://www2.europarl.eu.int/omk/sipade2?PUBREF=-//EP//TEXT+
REPORT + A5-2003-0009 + 0 + DOC + XML + V0//EN&L = EN&LEVEL = 2&NAV =
S&LSTDOC=Y#Content5a57b8.
58 Amended proposal for a European Parliament and Council Directive on the right of citizens of
the Union and their family members to move and reside freely within the territory of the Member
States. COM (2003) 199 final, mgr. 3.1.
59 ibid.
60 Mál C-122 og C-125/99P D gegn Ráðimi. [2001] ECR 1-4319.
61 ibid., 37. mgr.
62 ibid., 35. mgr.: „the same or comparable to those of marriage".
63 Þó að mismunandi meðferð sé bönnuð í sambærilegum tilvikum þá verður jafnframt að
meðhöndla mismunandi tilvik á mismunandi hátt, sjá t.d. Clare Ovey og Robin C.A. White:
Jacobs and White - European Convention on Human Rights. 3rd edition. Oxford, bls. 352.
511