Árbók Háskóla Íslands - 01.02.1940, Side 65

63
an hátt liafa stuðlað að þvi, að þessi bvgging er nú risin upp.
Mér veitist sá heiður, liæstvirti forsætisráðherra, að afhenda
ríkisstjórn fslands þessa bygging í dag. Verið þess fullvissir,
að kennarar háskólans bera þá einlægu ósk i hrjósti, að allt
jæirra starf megi miða að því að efla hróður þessarar stofn-
unar, til gæfu og' hlessunar allri þjóðinni á ókomnum árum.
Ræða forsætisráðherra.
Þá tók til máls forsætisráðherra Hermann Jónasson og
mælti:
Þetta veglega hús Háskóla íslands, sem nú í dag er opnað
fyrir íslenzka æsku, á sér óvenjulegan afmælisdag. Hina
sömu daga, jafnvel á hinum sömu augnahlikum, sem vér
opnum þessa nýju byggingu, evðir sprengjuregnið á svip-
stundu mörgum menningarslofnunum í hinum blóðuga hild-
arleik úti í álfunni. Þessi bygging rís hér, hvít og fögur, sem
tákn hinna helgustu vona fátækrar smáþjóðar, sem tákn
hinna heitustu óska allra þjóða um aukna menningu í skjóli
varanlegs friðar og vaxandi þekkingar.
Það hefir mikið verið gert fyrir menntun í þessu landi,
en ég hygg þó, að aldrei liafi þjóðin fært stærri fórnir en með
byggingu þessa veglega húss, og aldrei hafi hún sýnt þess
greinilegri vott, hve mikið hún vill á sig leggja til þess að efla
menntun og menningu þeirrar æsku, sem er að vaxa upp í
landinu.
Tímarnir, sem við lifum á, eru erfiðir með ýmsu móti, og
fvrir oss ekki sízt fjárhagslega. — Þess vegna er það mikil
fórn og mikið átak smáþjóðar, að reisa slíkt hús. Þessu húsi
er ætlað að vera musteri íslenzkrar menningar. Þar á að vera
æðsti vörður okkar tungu, okkar íslenzka arfs. Þar á ekki
aðeins að varðveita, heldur og að ávaxta þennan arf. Við
Islendingar skulum vera þess minnugir, ekki sízt á tímum
hinna miklu umbreytinga, að það er þessi arfleifð, varðveizla
liennar og ávöxtun, sem er frumskilvrði þess, að við erum
og verðum til sem sjálfstæð þjóð.
Varðveizla og efling þessa arfs tel ég meginverkefni þess-