Dýraverndarinn - 01.07.1965, Qupperneq 10

Helsingi.
þannig gerðar, að þær gefa frá sér hvelli með jöfnu
millibili. Tíðni hvellanna er unnt að breyta eftir
vild, en hlaða þarf þessar byssur á nokkurra daga
fresti. Beztur árangur næst, ef byssurnar eru færðar
til og tíðni hvellanna breytt sem oftast, a. m. k. á
fárra daga fresti. Þá er einnig gott að byssurnar séu
huldar, þannig að gæsirnar sjái þær ekki. Reynzt
hefur vel að nota einnig liræður samhliða hvell-
byssunum. Talið er, að ein hvellbyssa fæli burt
gæsir af 6—8 hektörum lands. Hér á landi eru a.
m. k. 16 livellbyssur í notkun. Af 12 bændum, sem
spurðir voru um álit sitt á byssunum, kváðust 8
vera mjög ánægðir með árangurinn, byssurnar
hefðu fælt burtu allar gæsir frá þeim svæðum, þar
sem vænta mátti tjóns. Svo virðist sent hinir bænd-
urnir hafi annaðhvort ekki fært byssuna til og breytt
tíðni hvellanna, eins til er ætlazt, eða þeir hafi ætlað
henni of stórt svæði.
2. Hrœður. Það er sameiginlegt með öllurn hræð-
um, að gæsirnar venjast Jreim srnátt og smátt og
liætta að forðast Jrær, ef J>ær eru látnar standa lengi
á sama stað. Ef árangur á að nást, verður J>ví að
ílytja J>ær til, a. m. k. á Jniggja daga fresti. Einna
beztur árangur hefur náðst með lnæðum í manns-
mynd, og auka má áhrif þeirra með því að skipta
um föt á J>eim öðru hverju. Til bóta er einnig að
liafa hræðurnar sem líkastar manni, en til muna
stærri. Þá geta sterkir litir komið að miklu liði,
einkum rauðir litir, og gott er að láta einhvern
hluta hræðunnar sveiflast til fyrir vindi. Hræðurn-
ar ættu ekki að vera færri en ein á hverja 2 hektara,
og haga J>arf staðsetningu J>eirra þannig, að J>ær séu
lielzt |>ar, sem mest tjóns rná vænta.
Á Skotlandi hafa einnig verið notaðar ýrnsar aðrar
gerðir af hræðum með góðum árangri, svo sem mis-
lit flögg, heypokar, senr sveiflast fyrir vindi, tunnur,
kassar, bílar, tjöld og gúmmíblöðrur. Allt verður
J>etta að sjálfsögðu að færast til á fárra daga fresti,
ef árangur á að nást. Þá hefur einnig reynzt vel að
nota sundurlimaða h'kama eða fjaðrir dauðra gæsa.
Nauðsynlegt er, að }>essir fuglar líti senr óeðlileg-
ast út, og að einhver líkamshluti þeirra hreyfist
fyrir vindi. Það er t. d. betra að láta gæs lianga á
fótunum á stöng, heldur en að láta hana liggja á
jörðinni. Séu fuglarnir eðlilegir, draga J>eir stund-
um að sér gæsir í stað Jress að fæla J>ær burtu. Urn-
ferð manna og hunda lælir að sjálfsögðu einnig
burtu gæsir og J>ví meir sem oftar er farið um
svæðin.
3. Aðrar ráðstafanir. Ein bezta leiðin til þess að
vernda akra og garða fyrir gæsum er að staðsetja
Tamda öndin segir við þd villtu, sem er farfugl og nú er
einmitt að leggja upp í sína löngu haustferð:
„Að pú shulir nenna þessu! Fljúga kringum hálfan
hnöttinn tvisvar á ári! Komdu heldur hingað til min.
Hér er nógur matur og hreint enginn erill.“
60
DÝRAVERN DARIN N