Dýraverndarinn - 01.02.1975, Blaðsíða 24

mikinn hluta þessara dýra hefur
maðurinn drepið einungis sér til
gamans, eða með öðrum orðum til
þess eins, að metta að nokkru leyti
sína annars óseðjandi drápfýsn.
Afríka var, sem alkunnugt er,
auðugri að dýralífi en nokkur önn-
ur heimsálfa, svo að þar kom eng-
inn samanburður til greina. Hún
varð því, er fram liðu tímar, sann-
kallað óskaland hins rángjarna
hvíta manns. Lög og settar reglur
voru þar óþekkt og gat því hver og
einn athafnað sig að vild sinni. Og
þar sem grimmd og drápseðli eru
manninum í blóð borin, er eigi
örðugt að geta sér til um athafnir
hans meðal villtra dýra í þessum
heimshluta, enda er sá glæpaferill
löngu þekktur.
Þegar Evrópumenn komu fyrst
til Afríku, var þar slíkur urmull
dýra hvarvetna að ævintýri var
líkast. Blessunarlega laus við nær-
veru hins hvíta manns höfðu dýr
þessi lifað í órofa frelsi frá upp-
hafi tilveru sinnar. Og þó að þau
væru býsna ólík að sköpun allri
og eðlishvöt, áttu þau það þó sam-
eiginlegt, að hvert einstakt þeirra
var (og er) hlekkur í voldugri
lífkeðju, sem náttúran hafði um
ótölualdir mótað og fullkomnað af
sinni alkunnu snilli. En með komu
vestrænna manna varð á þessu ægi-
leg breyting. Hinu fullkomna jafn-
vægi þessa einstæða lífheims var
skyndilega raskað af lítilli fyrir-
hyggju, en þeim mun meiri
grimmd. Lífkeðjunni miklu var
umsvifalaust sundrað.
Þegar maðurinn er í drápshug,
þá er ástæðan venjulega tvenns
konar. Sú fyrri og trúlega algeng-
ari er að hann vill þyngja pyngju
sína, en hin önnur er sú ríka þörf
hans að svala drápsfýsn sinni. Ég
hygg, að fyrrnefnda ástæðan hafi
frá upphafi verið öllu yfirsterkari
í Afríku, þó að báðar hafi að sjálf-
sögðu fallið vel saman og veitt
mörgum manninum kærkominn
unað.
Mér er ljóst að málefni það, sem
hér um ræðir, er svo yfirgripsmik-
ið, að ég verð að setja því mjög
takmarkaðan ramma ef grein þessi
á hugsanlega að finna náð fyrir
augum einhvers ritstjóra. En ör-
fáar dýrategundir er þó óhjákvæmi-
legt að nefna í þessu sambandi, þó
nægja verði að geta aðeins þeirra,
sem ofsóknir mannsins hafa allra
mest beinzt að.
Af þeim mörgu dýrategundum
Afríku, sem maðurinn, sá mikli
tortímandi, hefur ofsótt og óspart
að velii lagt, vil ég fyrst og
fremst nefna fílinn, en skögultenn-
ur hans hafa lengi verið eftirsóttar
og háu verði keyptar.
Tígrisdýr (í Asíu) og hlébarðar
hafa jafnan verið ofarlega á dauða-
lista hvítra manna sakir sinna
fögru felda, sem mjög eru eftir-
sóttir í loðkápur kvenna. Byssu-
kúla þykir spilla feldinum og því
hafa menn fundið upp nýjar dráps-
aðferðir, sem eru svo grimmilegar,
að sjálfur myrkrahöfðinginn mætti
öfunda þá af hugkvæmninni. Verð-
ur þeim glæpaverkum ekki lýst
frekar hér.
Afríku-strúturinn, sem er alger-
lega ófleygur, var lengi eitt ofsótt-
asta dýr álfunnar. Astæðan var sú,
að hann er prýddur undurfögrum
vængja- og stélfjöðrum, sem hafa
ætíð verið mjög eftirsóttar til
skrauts. Kaldrifjaðir Arabar tóku
höndum saman og eltu sama fugl-
inn á fráum hestum, unz hann ör-
magnaðist. Var þá sjálft böðuls-
verkið auðvelt í framkvæmd.
Nú á tímum er reynt að vernda,
á friðlýstum svæðum, leifarnar af
hinum mörgu dýrategundum Af-
ríku, en gengur örðuglega, því að
glæpamenn úr ýmsum áttum vilja
koma þeim í hel og nota til þess
allar þær grimmdarfullu aðferðir,
24
DÝRAVERNDARINN