Dýraverndarinn - 01.12.1977, Page 19

Fuglarnir okkar
Afram er haldið með gömlu
fuglabókina. Nœst eru það endurn-
ar:
Endurnar greinast samkvæmt
lifnaðarháttum þeirra í þrjá aðal-
flokka, þ. e. grasendur (gráendur,
við Mývatn), kafendur og fiskend-
nr. Eins og nafnið bendir til, eru
grasendurnar nær eingöngu jurta-
ætur og bíta gras á landi og vatna-
jurtir, eins og til þeirra næst af
yfirborði vatnsins, án þess að stinga
sér á kaf. Kafendurnar sækja fæð-
una dýpra og kafa til botns á hæfi-
lega grunnu vatni eða sjó. Þær eru
meiri eða minni dýraætur. Fisk-
endurnar lifa nær eingöngu á fisk-
um, smáseiðum og sílum og eru
því fullkomnar dýraætur. Vöxtur
og sköpulag andanna réttlætir einn-
ig að nokkru leyti þessa greiningu
t. d. fram yfir grasendur, að þær
hafa dálitla sundfit á afturtánni,
sem sýnir, að þær eru meiri lagar-
dýr en grasendurnar. Fiskendurnar
hafa neflag, sem er ólíkt öllum
öðrum andanefjum, og er nef
þeirra hið besta áhald til þess að
taka með sleipa og hála fiska eða
önnur lagardýr, en sýnilega lítt
hæft til þess að bíta með gras eða
sía með smádýr úr botnleðju, sem
flestar aðrar endur stunda meira
eða minna.
Þó að þessi skipting sé eigi
fræðileg, er hún þó þægileg og
auðveld, enda hefir almenningur
þegar frá öndverðu gert þennan
greinarmun á þessum fuglum.
Kynferðismunur er mikill meðal
andanna (steggurinn) er bæði
stærri og ásjálegri. Endurnar missa
flugs um hríð í lok varptímans og
eru þá í dularbúningi. Síðar fá
þær vetrarbúning.
A. GRASENDUR
STOKKÖNDIN
(Anas platyrhyncha subboscas, Brehm).
Þetta er einhver algengasta önd-
in hér á landi, og munu flestir bera
kennsl á hana, eða að minnsta kosti
þekkja víst nær allir karlfuglinn
(stegginn, blikann), sem nefnist
grcenhöfði, og öndin er einnig
nefnd grænhöfðaönd. Fullorðinn
stokkandarsteggur er með skraut-
legustu fuglum, sem hér eru til.
Stokkiindin er staðfugl, en flytur
sig innanlands milli héraða, eftir
því sem best hentar. A vetrum
dvelst hún við ár og læki, sem
frjósa sjaldan, eða þar sem eru
kaldavermsl. Við hveralæki og
laugar er hún oft. Flest fer þó til
sjávar eða hefst við hér sunnan-
lands, þar sem veður eru mildari
og minni ísalög. Eitthvert slangur
af ungviðinu fer eflaust af landi
burt á haustin.
Fullorðinn stokkandarsteggur er
dökkgrænn, með fjólulitri slikju
á höfði og hálsi, en neðst á háls-
inum er mjór, hvítur hringur, sem
takmarkar græna litinn að neðan.
Hringurinn nær þó ekki saman
DÝRAVERNDARINN
19