Dýraverndarinn - 01.12.1977, Qupperneq 31

Björn -
saga af sleðahundi
Þessi saga er frá Labrador, þessu
víðáttumikla landsvæði í Norður-
Ameríku, sem að mestu er þakið
ís og snjó og byggt eskimóum.
Og það var einmitt hópur eski-
móa, sem írski læknirinn og vís-
indamaðurinn Thomas O’NeiII var
á leið til.
legur?, of tíður?, of hægur?, eru
örðugleikar við öndun? Er eðlilegt
hljóð í lungum við andardrátt?
Stundum verður vart við hina svo-
kölluðu náradrætti, t. d. á hey-
mæðnum hrossum. Náradrættir eru
tákn þess, að skepnan á örðugt
með að anda og verður því að
taka kviðarvöðvana til hjálpar
frekar en ella. — Athuga ber nasir
og barka og hvort skepnan hefur
hósta. Til þess að rannsaka vel
brjóst og lungu þarf æfða menn
með sérþekkingu, því að sú rann-
sókn er talsvert vandasöm og krefst
mikillar nákvæmni.
Sé skepnan heilbrigð og í ró er
öndun þannig per mínútu:
Hross 8—16 sinnum
Nautgripir . 10—20 —
Sauðfé, geitur . . 15—25 —
Svín . 10—15 —
Hundar . 15—30 —
Kettir . 30—30 — (Framhald)
(Eftir Sigurð E. Hlíðar dýralækni)
DÝRAVF.RNDARINN
Dag nokkurn í nóvember hafði
hann lagt af stað frá bústað sínum
í suðurhluta landsins með hinum
trygga sleðahundi sínum, Birni. Á
sleðanum hafði hann læknistösku
sína og mikið af lyfjum, sem hann
ætlaði að hjálpa eskimóunum með.
Þetta var ekki í fyrsta sinn, sem
O’Neill lagði upp í ferð, því að
hann var þekktur um gjörvallt
Labrador undir heitinu eskimóa-
læknirinn.
Margir vina hans höfðu tekið
honum vara fyrir að leggja upp í
þessa 600 km ferð yfir ísauðnina.
En farandkaupmenn höfðu sagt
honum að drepsótt væri komin
upp hjá eskimóunum. Þeir hefðu
nær allir fengið lungnabólgu og ef
þeim bærist ekki hjálp sem skjótast
mundi allur ættbálkurinn deyja. út.
Á svifléttum skíðum sínum og
með hundinn Björn fyrir sleðan-
um, hafði læknirinn náð næstum
hálfa leið þegar ofsastormur skall
á. Hann brast mjög óvænt á, svo
að bæði maður og hundur urðu að
leita skjóls í skúta undir háu fjalli.
Þar urðu þeir að láta fyrirberast í
fimm daga. Kuldinn ágerðist og
þjáði þá báða æ meira.
Þeir höfðu borðað síðasta „pem-
mikanið", sem er spik og þurrkað
hreindýrakjöt, þegar veðrinu loks
slotaði. O’Neill svipti hreindýrs-
húðinni, sem byrgði fyrir skútann,
til hliðar og skreið út. Snjórinn úti-
fyrir sló hann sársaukafullri blindu.
Hann pírði augun og staulaðist á-
fram nokkur skref en neyddist til
að snúa við. Hann hafði gleymt
snjógleraugunum sínum heima og
á meðan stormurinn geisaði hafði
hann verkjað mjög sárt í augun:
Nú var hann allt í einu orðinn
snjóblindur.
Með miklum erfiðismunum krot-
aði O’Neill upp eins konar upp-
drátt af svæðinu þar sem hann var
staddur og skrifaði á eskimóamáli:
„Komið og hjálpið mér". Þetta batt
hann við hálsinn á hundinum. Síð-
an strauk hann um höfuðið á hon-
um, leiddi hann út úr skútanum,
benti í norður og hrópaði: „Áfram
- Björn."
Eskimóarnir höfðu sem sé lagt
af stað til móts við O’NeiIi til að
aðstoða hann yfir erfiðasta kafla
leiðarinnar. En þeir höfðu gert ráð
fyrir að hann kæmi venjulega leið,
miklu sunnar.
En skyndilega hafði veiðimaður
komið auga á hund uppi á hæð
einni. Hundurinn neytti seinustu
krafta til að ná til mannsins. Björn
var vart þekkjanlegur, svo magur
var hann orðinn og það blæddi úr
þófum hans. En strax var hann rok-
inn af stað á nýjan leik og vísaði
nú eskimóunum í tæka tíð á skút-
ann þar sem húsbóndi hans hafðist
við.
Þannig bjargaði þessi vitri hund-
ur Iífi læknisins.
31