Dýraverndarinn - 01.12.1977, Blaðsíða 28

athyglin beindist að bls. 149. Þar
upphefst ævintýraleg frásögn af
bjarndýrsdrápi, sem litlu munaði,
að kostaði Johansen lífið. En jafn-
skjótt og björninn var fallinn, sáu
þeir félagar tvo húna „gægjast
bak við íshrauka skammt frá".
Augijóst var, að þeir voru að svip-
ast um eftir móður sinni, sem nú
lá í blóði sínu. Litlu óvitarnir höfðu
aldrei fyrr kynnst mönnum og
höfðu litla hugmynd um þeirra
blóðuga feril heimsskautanna milli.
Um þetta skrifar Nansen eftirfar-
andi orð:
„Eg taldi ástæðulaust að fórna
tíma og skotfærum í þá, þar sem
við höfðum nú meira en nóg kjöt,
en Johansen benti á, að húnakjöt
væri miklu fíngerðara en af full-
orðnu, og kvaðst hann einungis
ætla að skjóta annan og lagði af
stað, en þeir tóku til fótanna.
Nokkru síðar komu þeir aftur, og
við heyrðum þá öskra eftir móður
sinni í mikilli fjarlægð. Johansen
sendi öðrum kúlu, en skotfærið var
langt, svo að hann særði húninn
aðeins. Þeir hlupu á brott á ný
með óskaplegu öskri, og Johansen
veitti þeim eftirför. Hann hætti
eftirförinni þó strax, þegar hann
sá, að hún myndi verða of tíma-
frek. Meðan við vorum að hluta
móðurina sundur, komu þeir enn
hinum megin að sprungunni, og
allan tímann, sem við vorum þarna,
voru þeir á rölti umhverfis okkur;
þeir öskruðu og bauluðu eins og
kýr, fóru upp á alla hæstu jaka-
hrauka umhverfis okkur og stóðu
þar og virtu okkur fyrir sér".
Skömmu síðar héldu þeir fé-
lagar förinni áfram og hafa þá trú-
lega ætlað nýjum hættum ísauðn-
arinnar að bægja fljótlega á braut
óþægilegri minningu um særða
húninn. En það reyndist ekki jafn
auðvelt og ætla mátti, eins og
framhald þessarar frásagnar Ijósast
vottar, en það er svohljóðandi:
„Meðan við héldum áfram,
heyrðum við í sífellu rymja í
særða húninum að baki okkar.
Hann fyllti þennan þögla ísheim
hinni beisku ásökun sinni yfir
grimmd mannanna. Þetta var
óskaplegt á að hlýða, og ef við
hefðum haft tóm til þess, hefðum
við snúið við og eytt kúlu á hann.
Við sáum húnana fara að hræi
móður sinnar, og gerðum ráð fyrir,
að nú myndum við lausir við þá,
en brátt heyrðum við í þeim á ný,
og þeir eru jafnvel ekki fjarri hér,
þar sem við tjölduðum. Þeir hafa
rakið slóð okkar eftir að hafa far-
ið og litið á móður sína, vesalings
skepnurnar".
Hér er vissulega farið út fyrir
þau takmörk, sem hugtakið mann-
úð setur. En þessu líkar eru allar
dýraveiðar í framkvæmd. Þar gild-
ir vélrænn hugsunarháttur —
miskunnarleysið í sinni nekt. Rétt-
Iætisvitundin slævist og hverfur að
mestu. Menn komast á vald hins
illa. Líkamlegur máttur þeirra tvö-
faldast og nýtt fjör streymir um
hverja æð, svo að jafnvel þung-
lamalegir menn reynast ótrúlega
hlaupfráir. Það er eins og dráps-
hvötin ljái þeim vængi.
A öllum tímum norðurferða
munu menn jafnt og þétt hafa
höggvið skörð í hvítabjarnastofn-
inn, svo að stöðugt hefur sigið á
ógæfuhliðina í þeim efnum. Þá
hafa og selveiðimenn lengi verið
athafnasamir í norðurhöfum, og
má nærri geta, að þeir hafa eigi
þyrmt lífi hvítabjarna, hvenær
sem tækifæri bauðst. Annað væri
með miklum ólíkindum. Ýmsir
aðrir hafa einnig lagt þarna hönd
að verki og sumir þeirra verið
býsna mikilvirkir.
Á síðari árum hefur ný hætta
ógnað hinum mjög svo grisjaða
hvítabjarnastofni. Sportskytturnar
svonefndu — þeir vandræðamenn
— hafa tekið flugvélar í þjónustu
sinnar glæpsamlegu starfsemi.
Slík farartæki henta þeim einkar
vel við hvítabjarnadráp og marg-
falda getu þeirra í því, að svala
drápsfýsn sinni. -—- Athyglisvert
er, að menn þessi tilheyra und-
antekningarlaust svonefndum
menningarþj óðum.
„Mál er að linni" má með sanni
segja um hvítabjarnadrápið, og
þannig munu þeir menn hafa
hugsað, sem beittu sér fyrir friðun
þessara merkilegu dýra. Sem betur
fer, eru slíkir hugsjónamenn á-
vailt starfandi. Á þeirra getu bygg-
ist veik von um að takast megi
að bjarga fjölmörgum tegundum
dýra frá aldauða. Og fyrir lofsvert
framtak þessara manna hafa hvíta-
birnir nýlega verið alfriðaðir. Mátti
það sannarlega eigi seinna gerast,
því að svo geigvænleg var útrým-
ingarhættan orðin.
Þau þjóðlönd, sem bundist hafa
samtökum í þessu nauðsynjamáli,
eru Noregur, Danmörk, Kanada,
Bandaríkin og Sovétríkin.
Vonandi eru samtök þessara
þjóða næg trygging fyrir því að
hvítabjarnastofninum sé og verði
borgið frá algerri eyðingu af
manna völdum. Lífheimurinn væri
vissulega orðin fátæklegri, þegar
síðasti hvítabjörninn hefði að velli
verið lagður. Slíkt óhappaverk
yrði að sjálfsögðu óbætanlegt um
alla framtíð.
Eyþór Erlendsson
frá Helgastöðum
28
DÝRAVERNDARINN