Nýtt land - 01.01.1937, Blaðsíða 20

Nýtt land - 01.01.1937, Blaðsíða 20
18 N Ý T T L A N 1) hennar birtist 4. jan. 1937 og fjallar um lífskjör í sveitum. Húsakynni eru þröng, þarna í landi skóganna. Af bændum og sveitaþorps- búum lifa 63% við þau kjör, að fjórir eða fleiri af fjölskyldunni - oft öll fjöl- skyldan verða að sofa i sama ber- bergi seni eldað er i. Og í 38% slíkra ibúða er gengið svo frá á baustin, vegna erfiðleika á uppbitun, að ekki er hægt að ojjna glugga fyrr en vorar. Arstckjur vinnandi manns ná ekki 1000 kr. hjá 44 af hundraði. í þessum 14% er vonum færra af barnleysingj- um; e. t. v. eiga þeir bægara með en aðrir að ná atvinnunni, sem bezt er borguð, af þvi að þeir þurfa síður að bafa l'ast beimili. Fimmti hlutinn (J%oo af 44%) eru fjölskyldumenn með eitl barn. En beill þriðjungur þess- ara lágtekjumanna á sex börn eða fleiri og legtíur þar til belming næstu kyn- slóðar, þvi að efnaðri bændur eiga 2—3 börn að meðaltali. Lengra nær ekki skýrslan. Skyldu þessar 6 -15 barna fjölskyldur kunna allsberjarbjargráðið, að spara? — Lík- legast. Þó minnir frjósemd foreldranna mcir á örlætið. Menning, sem býr í loft- illri, offyltri eldavélarbaðstofu, bæfir undirstétt. Þar á vel heima nizkan og sóunin, nízkan á nauðsynjar og þroska- meðul, sóunin á beilsu og hæfileikum kirtlaveikra barna. Þarna ska]>ast verkalýður framtíðar- innar og „lærir allt, sem maður þarf“, eins og íbaldsbændur segja til bug- hreystingar. Það er list, sem lærist, að lifa eins og moðhross og afneita flest- um manndómskröfum. Það gengur vel víða á Islandi. Ég get luigsað mér, að tíu manna fjölskyldur kunni að lifa bér á 11-—1200 kr. (= 1000 sæ. kr.) á ári; útgef nar 1935. Guðniundur Danielsson frá Gottorms- haga: Bræðurnir í Grashaga. Skáld- saga. Stundum les niaður skáldsögur, þar sem ekkert sérstakt er út á að setja mál, stil eða atburðarás. Þetta getur alll saman staðist. En bækurnar eru þraulleiðinlegar samt sem áður. Það vantar sem sé allan persónuleik i málið og stílinn, allt lif í atburðarásina — og persónur eru allar í þóku. Þessar bæk- ur eru ekki skrifaðar af skáldum, heldur af mönnum, sem lært bafa íslenska mál- fræði og stafsetningu og kunna að bugsa nokkurn veginn rökrétt, en sjá ekki neitt eða heyra svo glögglega og lifandi, að það hafi á þá djúptæk áhrif, sem síðan mótist af þeirra eigin imyndunarafli og tilfinninga- lífi og verði að sögupersónum, sem hrygg- ist og gleðjist, tapi og sigri — hafi sinn sérstæða svip og tali sinu lifandi og breyti- lega máli. Maður hefir ekki lengi lesið í þessari bók Guðinundar Daníelssonar, þegar maður sér, að hann er ekki einn af þessum höfundum. Ilans mikli styrkur er cinmitt það, hve á- hrifanæmur hann er og hve vel honuiii læl- ur, þegar honum tekst best upp, að láta okk- ur heyra og sjá sama og hann heyrir og sér og verða fyrir söniu áhrifum af þvi. Þetta sýnir ótvirætt, að hann hefir skáld- skapargáfu. Hann lýsir sveitalífi á Suður- landi, og okkur finnst, að við höfum komið þarna með honum, séð þetta fólk, verið með því á sumri og vetri, brosað að því og bor- ið sama kviða. En samt erum við ekki fylli- niannfellisbættan sé lítil. — En Svíar spyrja: Er það skynsanilegur sparnað- ur, þótt bægt sé að fóðra börn ódýrar en brúkunarklár eða hefðarhund? Þeirri spurningu ætlar Alþýðuflokk- urinn sænski að svara i verki. B. S.

x

Nýtt land

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Nýtt land
https://timarit.is/publication/606

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.