Sumargjöfin - 22.04.1926, Side 17
SUMARGJOFIN
17
gert við sitt sverð, þegar honum varð litið á
skarð í sverðinu, eins og á því hefði lent
mikið högg. Og það kom honum til að hugsa
urn sögurnar, sem faðir hans hafði sagt þeim
bræðrunum, þegar þeir höfðu setið saman
hjá arninum löng vetrarkvöld eða verið á
gangi úti í skógi á sumrin. Það voru sögur
um afreksverk, sem konungurinn og riddarar
hans höfðu unnið. Ef til vill hafði þetta skarð
komið í sverðið í orrustunni frægu, þegar
faðir hans hafði unnið sigur yfir öðrum kon-
ungi, sem var mesti ofbeldismaður, og hafði
ætlað sjer að leggja undir sig ríki hans.
Hugsunin um þá baráttu fyrir frelsi þjóð-
arinnar glæddi hjá honum ættjarðarástina, og
hann fór að langa til að gera eitthvað fyrir
land sitt og þjóð. Hann tók eftir langri,
djúpri rispu eftir endilöngum slíðrunum, og
mintist sögu, sem faðir hans hafði einu sinni
sagt honum. Ljón hafði komið um nótt, þangað
sem konugurinn og menn hans höfðu lagst
til svefns úti á víðavangi, og ráðist á skjald-
sein hans. Konungurinn vaknaði við það,
greip sverð sitt og rjeðist á ljónið aleinn.
Hann drap ljónið og bjargaði piltinum; en
ljónið særði hann sjálfan og gerði rispuna
löngu á slíðrin með klónurn. Og þannig
rifjuðust upp fyrir honum hvert á fætur öðru
afreksverk föður hans, þangað til honum
fanst eins og sverðið segði við hann: »Ætlar
þú að geyma mig, en nota rnig ekki? Á jeg
að liggja aðgerðalaus, sem hefi svo mörg
hreystiverk unnið og gæti kannske unnið
mörg enn?«
Hann klædddist herklæðum sínum, girti sig
sverðinu og lagði af stað, til þess að hjálpa
bágstöddum, og láta gott af sjer leiða hvar
sem hann gæti.
Þegar árið var liðið, komu konungssynirnir
aftur til föður síns og höfðu sverð sín með sjer-
»Synir rnínir*, sagði konungurinn, »hvernig
hafið þið farið rneð sverðin, sem jeg gaf
ykkur?«
Eldri bróðirinn tók silkidúkinn utan af
sverðinu sínu, og það var hreint og gljáandi,
eins og það væri nýtt. »Líttu á, faðir minn«,
sagði hann, »jeg hefi varðveitt sverðið eins
vel og mjer var mögulegt, og ekki látið koma
á það ryk eða ryð. Jeg hefi aldrei tekið það
úr hirslunni, sem jeg hefi geymt það í, nema
til þess að sýna það vinum mínum og lofa
þeim að dást að því, hvað það er fallegt«.
Þá sneri konungur sjer að yngri syni sín-
um og spurði hann: »Og hvernig hefir þú
farið með sverðið þitt, sonur minn?«
Konungssonurinn yngri leysti af sjer sverðið,
fjell á knje frammi fyrir konunginum, sýndi
honum sverðið og sagði;
»Faðir minn! Mjer fanst sverðið, sem þú
gafst mjer, hvetja mig til þess að fara og
berjast fyrir því, sem rjett er og gott. Jeg
fór víða, og hvar sem jeg varð var við rang-
læti eða kúgun, reyndi jeg að hjálpa þeim,
sem minni máttar voru. Hvar sem jeg fann
menn huglausa og dáðlausa, reyndi jeg að
hvetja þá til áræðis og framkvæmda. En
sverðið, sem þú gafst mjer, hefi jeg ekki
getað varðveitt fyrir skemdum. Það er skarð
í blaðinu eftir sverð níðings, sem jeg var að
berjast við; og einn gimsteinninn losnaði af
slíðrunum, þegar jeg var einu sinni að klifra
upp kletfa, til þess að bjarga barni, sem ræn-
ingjar höfðu stolið. Jeg er hræddur um að
jeg hafi ekki farið eins vel með sverðið mitt
og hann bróðir minn hefir farið með sitt«.
»Nei, sonur minn«, svaraði konungurinn,
»þú hefir farið að ráði þínu alveg eins og
jeg ætlaðist til að þið gerðuð báðir. Jeg gaf
ykkur þessi sverð til þess að sjá, hvernig þið
notuðuð þau. Til hvers er sverð, vafið innan
í dúk, þegar svo mikið er til af ranglæti í
heiminum, sem þarf að brjóta á bak aftur?
Þú skalt nú verða konungur í minn stað,
því að þú hefir sýnt, að þú kant að fara með
það vald, sem þjer er trúað fyrir«.
Síra Friðrik'tiallgrímsson þýddi.