Sumargjöfin - 22.04.1926, Síða 19

SUMARGJOFIN
19
Heilbrigðismentun
í barnaskólum.
Það er flestum kunnugt orðið nú, að hjúkr-
unarkonur starfa í barnaskólum, víðsvegar
um heim. Sú venja er nú einnig að komast
á hjer í Rvík. Hitt er færri mönnum kunn-
ugt, hver starfi þeirra sje í raun og veru.
Orð eins og »heilsuvarðveisla« og »hreinlæt-
iseftirlit« skýra í rauninni ekkert, fyrir öðrum
en þeim, sem kunnir eru þessari starfsemi
og árangri hennar.
Þetta veldur því meðal annars, hve starf
skólahjúkrunarkonunnar er oft illa metið í
byrjun. I Ameríku og Englandi hefir verið
unnið að heilbrigðismentun í barnaskólum í
20—30 ár og er hún viðurkend að vera
einn sjálfsagðasti liður skólastarfsins. Oðru
máli gegnir með Frakkland. Þar er þessari
nýju starfsemi skamt á veg komið, eins og
hjá oss. Fyrir tveimur árum báðu tvær amer-
ískar hjúkrunarkonur leyfis að mega vinna
í nokkrum skólum í París. Þeim var neitað
af mikilli kurteisi, sem siður er í Frakklandi.
Þær skildu nú raunar ekki frönsku betur en
svo, að þær hjeldu, að boðið hefði verið þakk-
samlega þegið. Seinna urðu yfirvöldin hins
sama vís og ætluðu að leiðrjetta misskilning-
inn. En það var um seinan. Kennarar í þess-
um skólum kröfðust þess, að hjúkrunarkon-
unum væri leyft að starfa áfram. Það, sem
því veldur, hve heilbrigðismentunin er orðin
mikils metin í ensku mælandi löndum, er
vafalaust því að þakka, að þar fá skólajúkr-
unarkonurnar sjermentun i sinni grein. (P.
H. N.). Fyrir yfirburði þeirra í kunnáttu hefir
árangurinn af starfi þeirra orðið svo mikill,
að engum dylst þar lengur sú nauðsyn, að
hafa hjúkrunarkonu starfandi við hvern ein-
asta skóla.
Margir hafa spurt mig í hverju sjermentun
skólahjúkrunarkvenna væri fólgin, hver væri
starfi hennar og nytsemi íyrir skólann. Því
verður ekki svarað í stuttu máli. 1 þetta sinn
skal jeg aðeins drepa á eitt atriði, sem jeg
hef kynst í skólum í Ameríku, Englandi og
Finnlandi. Það er fræðslustarf hjúkrunarkon-
unnar, heilbrigðismentun barnanna.
I skóla, þar sem ekki hefir verið starfað
að skólahjúkrun áður, verður auðvitað fyrsta
starf hjúkrunarkonunnar, að reyna að fá
lagfært það, sem komið hefir í ljós að áfátt
er við læknisskoðun, tannskemdir, heyrnar-
deyfu, gallaða sjón o. s. frv. Þá er reynt að
bæta úr því, sem áfátt er við hreinlæti barn-
anna, og vill það oft verða ærinn starfi. Loks
koma heimsóknir til veikra barna.
1 þetta fer nú venjulegast allur tíminn til
að byrja með. En hjer við má ekki láta stað-
ar numið í skóla. Þetta er í rauninni sjúkra-
hjúkrun. Og skólabörn eiga ekki að vera
sjúklingar. Hjer tekur hin hærri skólahjúkr-
un við. Markmið hennar er ekki það, að
bæta úr ágöllum, heldur varna því, að þeir
verði til.
Þá kemur að því, að hjúkrunarkonan verð-
ur að fara að koma inn hjá börnunum heil-
brigðisvenjum. Það verður yfirleitt að gerast
í samstarfi við kennarana, með því, að þeir
hafa miklu rneira saman við börnin að sælda,
þekkja þau nánar og hafa fleiri tækifæri til
þess að vekja áhuga þeirra. Hefur slíkt sam-
starf kennara og hjúkrunarkvenna borið
undra mikinn árangur víða um heim.
Hvernig er hægt að kenna börnum heil-
brigðisvenjur? Jeg á við það, að temja börn-
in svo í daglegu hreinlæti og hollustuvenjum,
að þær verði þeim dýrmætur vani, sem örð-
ugt er að brjóta. Það má gera á margan
hátt. En hjer skal fyrst minnast á þann hlut
í starfi kennara og hjúkrunarkvenna, sem
hefir verið grundvöllur undir heilbrigðisment-
un barnanna. Það er þyngdarseðillinn. A
hann er skrifað nafn barnsins aldur og hæð.
Þetta er síðan borið saman við niðurstöður
lækna og vísindamanna nm það, hvað dreng-
ur eða stúlka á þessum aldri og með þess-