Melkorka - 01.03.1960, Side 4

Alþjóðadagurinn 8. marz
Eftir Þóru Vigfúsdóttur
Þegar litið er um öxl á hálfrar aldar af-
rnæli Alþjóðabaráttudags kvenna kenrur
upp í liugann sagan um mustarðskornið
sem þrátt fyrir haglél og hretviðrin hörð óx
og dafnaði og varð að liinu sígræna tré sem
breiðir lirnar sínar yfir lönd og höf.
Fyrsti tugur tuttugustu aldarinnar var
liðinn þegar alþjóðaþing sósíalistiskra og
róttækra kvenna var haldið í Kaupmanna-
höfn fyrir forgöngu Clöru Zetkin, hinnar
frægu þýzku kvenréttinda- og stjórnmála-
konu. Kvenréttindabaráttan var háð í
hverju landinu af öðru en hvert sem litið
var bjuggu konur við átakanlegasta rétt-
leysi. Þær voru með öllu áhrifalausar í þjóð-
félaginu, útilokaðar frá menntastofnunum
og skólum, urðu að sætta sig við helmingi
minni laun en karlmaðurinn fyrir sömu
vinnu. Allstaðar var hlutur þeirra f'yrir
borð borinn. Konurnar, „mæður kynslóð-
anna“, voru eins og lægri þjóðflokkur og
liverri einustu réttarbót urðu þær að berj-
ast fyrir og stundum að láta lífið í sölurnar.
En saga kvenréttindabaráttunnar á fyrstu
áratugum aldarinnar verður ekki rakin hér
en vel mætti minna á að margar forystukon-
urnar voru ofsóttar og fangelsaðar fyrir að
berjast fyrir þeim mannréttindum sem okk-
ur finnst svo sjálfsögð í dag. Og þegar farið
er að rifja upp sögu þessara fyrstu ára kven-
réttindabaráttunnar, minnir hún einkenni-
lega á það sem er að gerast hjá nýlendu-
þjóðunum á vorum tímum. Konur þar eru
fangelsaðar, pyndaðar og gerðar landrækar
af herraþjóðunum fyrir að krefjast sömu
mannréttinda og kynsystur þeirra í Ame-
ríku og Evrópu á sínum tíma.
Clara Zetkin og samherjar hennar sáu
CJara Zetkin
fljótt að sterkasta aflið á bak við kröfur
þeirra voru konurnar sjálfar. Mannrétt-
indakröfur þeirra voru alþjóðlegar og á al-
þjóðlegum vettvangi yrðu þær að standa
ldið við hlið, snúa bökum saman ef sigur
ætti að vinnast, og 8. marz var því á þinginu
í Kaupmannahöfn 1910 gerður að samein-
ingartákni og alþjóðlegum baráttudegi
kvenna.
Það var 8. marz 1911 sem róttækar konur
í Danmörku, Þýzkalandi, Austurríki og
Sviss fylktu sér í fyrsta sinn undir merki
dagsins. Ari seinna bættust franskar konur
í hópinn, síðan fleiri og fleiri. Þær fóru
fjölmennar kröfugöngur, héldu opinbera
fundi, rituðu greinar í blöð. Kröfurnar
voru kosningaréttur handa konum, jafnrétti
karla og kvenna, launajafnrétti, afnám
4
MELKORKA