Vesturland - 24.12.1963, Blaðsíða 7

VESTURLAND
7
Ritstjóri Vesturlands hefur sýnt mér þá
velvild, að bjóða mér rúm í blaðinu fyrir
ávarj) á 40 ára afmæli þess. Ávarp þetta
kjTs ég að hafa stutt. Því ef ég færi að
rifja upp rás viðburða frá þeim tíma, er
ég gaf blaðið út, yrði það langt mál. Og
varla yrði þá komizt hjá að minnast á-
greiningsmála. En ég tel óþarft að ýfa
sár, sem ég kann að hafa valdið i óvægi-
legum vopnaskiptum þeirra tíma.
Þegar ég stofnaði Vesturland, bafði um
árabil ekkert ])Iað verið geí'ið út á Vestur-
landi á svæðinu Reykjavík — Akureyri.
Vestfirðirnir voru því einangraðir. Fréttir
um atburði innan lands og utan bárust
Vestfirðingum fyrst, löngu eftir að skeð
höfðu. Og lítill kostur var að vekja athygli
löggjafa og rikisvalds á ábugamálum og
nauðsynjum íbúa þessa landsbluta.
Mætir menn, bæði á Isafirði og í ná-
grenni lians, töldu útgáfu blaðs á Isafirði
einu leiðina, til að rjúfa þessa einangrun.
Þeir skoruðu á mig að hefja útgáfu blaðs-
ins, og bétu stuðningi sinum.
Aðdragandinn varð nokkuð langur, því
við mikla örðugleika var að etja. Engin
prentsmiðja var til. Og varð að fá hana frá
útlöndum. Á þvi urðu mikil mistök. Bar-
átta þessi hófst árið 1918. En 21. ágúst
1923 birtist 1. tölublað Vesturlands.
1 fyrsta blaði Vesturlands er gerð nokkur
grein fyrir hlutverki blaðsins og stefnu.
Þar er fram tekið, að blaðið verði fyrst og
fremst fréttablað. Og þar næst, að það
muni berjast fyrir áhugamálum og nauð-
synjum þessa landshluta, er það tók nafn
sitt af.
Fyrra atriðið leystist fljótt og vel. Rlaðið
gerði samning við fréttafyrirtæki í Reykja-
vík, sem hafði fréttasamband við traustar
fréttastofnanir erlendar. Og aflaði einnig
fjölbreyttra og áreiðanlegra innlendra
frétta. Allar fréttir voru sendar l)laðinu
símleiðis.
Það var blaðinu mikilsverður styrkur,
að fréttaþjónusta þessi kostaði það ekki
annað en samskonar þjónusta, að því er
Vestfirði snertir.
Sigurður Kristjánsson
ritstjóri.
Samningar þessir voru ræktir samvizku-
samlega af beggja hálfu.
Um síðara atriðið skal ekld fjölyrt. En
fjöldi viðtala við útgefandann, og bréfa
til bans frá stuðningsmönnum báru þess
vott, að þeir töldu sig ekki hafa orðið fyrir
vonbrigðum.
Þótt blaðið ætti fyrst og fremst að vera
Vestfjarðablað, fór brátt svo, að það tók
mikinn þátt í umræðum um almenn lands-
mál. Það bafði frá uppliafi beitið atvinnu-
vegum landsmanna stuðningi eftir getu.
Stefnu sína i þeim málum birti það smám
saman. En hún var, í stuttu máli sagt,
þessi:
Stefnt skyldi að því, að allir bændur
landsins yrðu sj álfseignarbændur. Og að
komið yrði á vegakerfi um land allt, svo
bændur gætu bagnýtt sér markað i sjávar-
byggðunum.
1 sj ávarútvegsmálum skyldi lögð áherzla
á að rannsaka fiskistofna, og uppeldis- og
lífsskilyrði þeirra, með það fyrir augum,
að Islendingar lýstu eignarrétti sínum á
öllu landgrunninu. Þvi að þcir ættu engu
síður þann hluta landsins, sem undir sjó
lægi, en þann, sem upp úr stæði. Ekki
sízt vegna þess, að af þeim fyrr talda liafa
þeir að langmestu leyti lífsuppeldi sitt.
1 viðskiptamálum hélt Vesturland fram
frj álsri verzlun.
Þegar Vesturland bóf göngu sína, hafði
erlend breyting borizt til landsins. Þeir,
sem gengu þessari óþjóðlegu stefnu á
hönd, nefndu sig ýmsum nöfnum, eftir
því sem henta þótti. En voru af almenningi
kallaðir Rolsevikar. Undirdeildir voru
tvær: Demokratar, sem almenningur kall-
aði krata. Og Framsóknarmenn, sem al-
menningur kallaði Tbnamenn eftir blaði
þeirra. En sálin var sama í öllum.
Þessir menn höfðu að stefnumiði, að rik-
ið skyldi eignast allar jarðir á Islandi, og
bændur allir gerðir að ríkisleiguliðum. Að
ríkið tæki i sínar bendur rekstur alls
sjávarútvegs. Og að í verzlun yrði komið
á allsherjar ríkiseinokun. Þ.e.: Endur
reisn Hörmangaraverzlunar á Islandi.
Ekki er undarlegt, þótt málefnaárekstrar
yrðu á Isafirði milli þeirra, sem svo ólík
stefnumið böfðu. Fór og svo, að þeir á-
rekstrar urðu barðir, og nokkuð persónu-
legir af bálfu Kratanna.
Þegar ég flutti frá Isafirði árið 1930,
afbenti ég blaðið flokksbræðrum mínum
þar. Við ritstjórninni tók binn gáfaði mann
kostamaður Jón Grímsson. En ég skrifaði
])ó áfram landsmálagreinarnar og sendi
vestur. Þá tók ég upp sendibréfsformið —
Rréf frá Reykjavík — sem aðrir hafa upp
tekið, og vinsælt hefir orðið. Sbr. Reykja-
víkurbréf Morgunblaðsins, sem verið hafa
og eru að efni og máli meðal þess allra
bczta, sem skrifað er um íslenzk þjóðmál.
Þegar ég nú, á þessum timamótum sendi
mínu kæra Vesturlandi árnaðaróskir, og
lit yfir minn fábreytta stjórnmálaferil,
vildi ég einna sízt, að útgáfu Vesturlands
vantaði þar í. Á seinni árum hefir það oft
glatt mig að sjá óskir og vonir Vesturlands
rætast. En varla liefi ég þó varizt brosi, er
ég befi séð blöð og flokka birta sem hug-
sjón sína og stefnumið sitt, nær 40 ára
gamlar tillögur og kröfur Vesturlands, sem
þá þóttu nokkuð f j arstæðukenndar.
Sigurður Kristjánsson.