Heilbrigðismál - 01.01.1969, Blaðsíða 20
Lœknir, ég heyri!
Heyrnarleysi er eitt lang algengasta afhroð sem
fólk verður að bíða, en nú orðið leysa nýjar aðgerðir
sívaxandi fjölda þess úr fangelsi þagnarinnar.
Læknir! ég heyri. Ég heyri nú aftur! Það var
sjúklignurinn á skurðarborðinu, 56 ára gömul kona,
sem hrópaði, og það var fögnuður í rödd hennar.
í 10 ár hafði hún lifað í algjörum þagnarheimi.
Nú heyrði hún skyndilega. Og þar sem hún var stað-
deyfð, varð hún vör við þegar heyrnin kom aftur
meðan á uppskurðinum stóð.
Skurðlæknirinn gægðist í gegnum uppskurðar-
smásjána og brosti ánægjulega er hann sá inn í ljós-
baðað miðeyra sjúklingsins. Hann hafði rétt numið
í burtu eitt heyrnarbeinið, ístaðið kallast það,
minnsta beinið í líkamanum, og setti í staðinn
plastbút. Þessi uppskurður, stapectomia, hefur nú
verið gerður með góðum árangri á mörg þúsund
sjúklingum, en hann er aðeins einn af mörgum
framförum síðustu 10 ára til að bæta heyrnardeyfu.
Beinabrú hljóðsins.
Eyrað er tæknilegt undur í smámynd. Á stórum
hljómleikaflygli er hægt að mynda 80 tóna, en innra
eyrað getur greint yfir 20 þúsund, þó það sé ekki
stærra en erta. Til allrar hamingju er eyrað ekki
næmt fyrir mjög háum sveiflum, því þá mundi það
vera undir stöðugum hljóðáhrifum frá okkar eigin
líkama, og það yrði hreinasta misþyrming fyrir það
þeagr væri sparkað með hælunum niður í harða
gangstéttina. Við heyrum þó mörg af þessum „þöglu
hljóðum". Sé fingri stungið inn í eyrun, heyrist
veikt suð. Það eru sveiflur frá vöðvum í hand-
leggjum og fingrum.
Hljóðið berst eftir tveim leiðum til heilans og
innra eyrans — gegnum loftið, sem er algengast og
gegnum beinin. Ef munninum er lokað og tönnun-
um skellt, heyrist hljóðið gegnum höfuðbeinin.
Þegar talað er, heyrum við rödd okkar gegnum
báðar leiðir. Þetta er ástæðan til að við þekkjum
ekki rödd okkar þegar hún er tekin upp á segulband,
því þá heyrist hún einungis eins og hún hljómar í
eyrum annarra, gegnum loftleiðina, en ekki gegnum
beinin.
Bygging eyrans er þríþætt: Ytra-eyra, mið-eyra
og innra-eyra. Ytra-eyrað er einungis trekt sem
tekur á móti hljóðbylgjunum og leiðir þær inn í
eyrnaganginn. í botni gangsins skella þær á hljóð-
himnunni, sem er strengd himna, þunn eins og
skæni og á stærð við litlafingursnögl. Venjuleg
veik hljó, eins og t. d. mannsrödd, veldur ósýni-
legum sveiflum á hljóðhimnunni og það er byrjun
þeirra keðjuverkana, sem verða til þess að við skynj-
um hljóðið. Mið-eyrað er holrúm, nánast IV2 sm á
breidd og 1 sm á dýpt. Gegnum það liggur brú
þriggja beina, sem heita: hamarinn, steðjinn og í-
staðið. Hamarinn liggur upp að hljóðhimnunni og
20
FRÉTTABRÉF UM HEILBRIGÐISMÁL