Samtíðin - 01.05.1944, Qupperneq 20

16
SAMTÍÐIN
HALLDÓR STEFÁNSSON forstjórl;
TILLAGA - OG STUTT SAGA
Ávarp og tilsvör, orðtök, spakmæli og
málshættir (ísl.) í óbundnu máli og á
bragtungu.
ÓGRYNNI er til af snjöllum til-
svörum úr daglegu lífi og við-
skiptum ísl. alþýSumanna, sem og
lærðra manna, ýmist í bundnu máii
eSa óbundnu. Margt af því er skráS
viSsvegar eSa preniaS, en hvergi sam-
fellt. Al'margt mun og lifa í minni og
á vörum manna, en fyrnist eSa
gleymist og glatast, nema safnaS sé
og bókíest.
Til þessa efnis gæti einnig talizt
orStök, sem festst hafa í málinu,
spakmæli og málshættir. Allt er þetta
ýmist rÍTnaS eSa stuSlaS og má því
teljast bundiS mál. Hér til gæti einn-
ig talizt viSlög viS danskvæSi og
þjóSkvæSi. Lýsir allt þetta efni lífs-
viShorfi eSa lífsspeki þjóSarinnar, at-
hugunaL- og ályktunarskarpleik, vits-
munum, skanferS, orSliegurS tung-
unnar og IjóSkynngi þjóSarinnar.
Margt hefur ómerkara veriS selt
i bækur á landi hér en ef safnaS
væri og haglega saman sett, meS viS-
eigandi skýringum um aldur og upp-
runa, úrval úr þvi, sem bezt hefur
veriS sagt og snjallast i þessu efni.
Söfnun og úrval þessa efnis væri
mikið verkefni fræðimanna eða
fræðimanns og einnig mikið og gott
viðfangsefni fvrir athafnasaman út-
gefanda. StæSi næst, að annað hvort
BókmenntafélagiS eða bókaútgáfa
MenningarsjóSs og Þjóðvinafélags-
ins stæði fyrir útgáfunni.
Til framkvæmda myndi það einna
líklegast, að útgefandi semdi við einn
eða fleiri aðalsafnara (ritstjóra), er
svo, samhliða eigin söfnun, efndi til
samstarfs við almenning um söfn-
un þess, sem lifir aðeins í minni eða
á vörum. Að hinu má ganga vísu,
sem skráð er eða bókfært.
Fyrsta útgáfa væri hentast, að
kæmi út í heftum. í næstu útgáfu
væri svo hægt að raða efninu og
flokka það, eftir því sem benta
þætti.
Þetta myndi geta orðið mikið safn
og merkilegt.
„Stuttur og stinnur — langur og linur.“
SNT0 VIRÐIST sem metingur nokk-
ur liafi komið fram í almenn-
ingsálitinu um það, hvort hár líkams-
vöxtur eða lágur væri mönnum lient-
ari. Hefur hvort um sig verið talið
Iiafa sér til ágætis nokkuð og þótt
mega á milli sjá. Þó má skilja það, að
hár vöxtur hefur þótt hafa vinn-
inginn að öðrU jöfnu.
Stuttu mennirnir liafa þá leitað sér
ráðs í sartikeppninni við háu menn-
ina og tengt við vaxtarhæðina eigind-
ir eða einkunnir. Við háa vöxtinn
hafa þeir tengt eigindina „linur‘‘ en
við lága vöxtinn eigindina „stinnur“.
Nokkur stoð mun hafa þótt fyrir
þessum fylgieinkennum vaxtarins í
reynslunni, sbr. það, að ör og mikill
vöxtur er að jafnaði talinn lausari
og ótraustari að vefjabyggingu en
seinfær vöxtur og smáger.