Samtíðin - 01.05.1946, Blaðsíða 7

SAMTiÐIN
Maí 1946 Nr. 122 13. árg., 4. hefti
ÖTGEFANDI: SIGURÐUR SKÚLASON MAGISTER. UM ÚTGÁFUNA SJÁ BLS. 32.
BLESSAÐA, yndislega vor! Enn ertu
komið til norðlæga eylandsins okk-
ar, sveipað langdegi og bjartnættinu, sem
við höfum þráð af heilum hug, síðan
myrkrið lagðist yfir landið síðastliðið
haust. Engan gest hafa íslendingar í raun
og veru þráð eins og þig á hverju ári,
öld eftir öld. Sú var tíðin, að íslenzka
þjóðin kom hvert einasta vor langsoltin,
örþreytt og kramin undan fargi vetrar-
ins. Þá var kaupsigling vorsins oft eina
bjargarvonin hjá hinum sárþjökuðu íbú-
um þessarar verstöðvanýlendu erlends
kaupþrælkunarvalds.
Skáldin okkar, þessar óvenju viðkvæmu
sálir, sem efnishyggjan hefur löngum
einna sízt megnað að breyta í sálardofn-
ar, stritandi vélar, hafa fagnað vorinu
fyrir hönd okkar hinna, sem ekki kunn-
um að orða okkar dýrmætustu kenndir
í bundnu máli. Þorsteinn Gíslason ávarp-
ar sjálfan vorhimininn í þessum yndis-
legu Ijóðlínum, sem margir vildu kveð-
ið hafa:
Þú ert fríður, breiður, blár,
og bjartar lindir þínar;
þú ert víður, heiður, hár
sem hjartans óskir mínar.
Það var engin tilviljun, þó að íslenzka
vorheiðið orkaði þannig á þetta prúðakarl-
menni, einn sannasta vormanninn í menn-
ingarbaráttu sinnar samtíðar.
Því norðar sem þjóð er búsett á þess-
um hnetti, þeim mun betur kann hún
að meta komu vorsins. Norðmenn byggja
land, sem að vetrarlagi „agar“ þá „strangt
með sínu ísköldu él“, enda kunna þeir
flestum þjóðum betur að meta vorkom-
una og afleiðingar hennar í ríki náttúr-
unnar. Við skynjum hamslausan fögnuð-
inn í tónsmíðum þeirra Griegs og Sind-
ings, sem helgaðar eru vorinu (Til vors-
ins, Vorkliður). En af norskum ljóðskáld-
um, sem mörg hver hafa ort athygliverð
kvæði til vorsins, finnst mér engum hafa
tekizt betur en Björnstjerne Björnson,
sem elskaði vorið svo heitt og innilega,
að hann kvað:
Jeg giver mit digt til váren,
skjþnt endnu den ej er báren.
Björnson orti þessi alkunnu, ógleyman-
legu erindi:
Jeg vælger mig april
I den det gamle falder,
i den det ny fár fæste.
Det volder lidt rabalder; —
dog fred er ej det bedste,
men at man noget vil.
Jeg vælger mig april,
fordi den stormer, fejer,
fordi den smiler, smelter,
fordi den evner ejer,
fordi den kræfter vælter.
I den blir somren til.
fslenzku skáldin myndu nú líklega frem-
ur kjósa sér maí en april, af skiljanleg-
um ástæðum, því að vorið kemur seinna
til íslands en sunnanverðs Noregs, og í
aprílbyrjun er landið okkar oft ófrítt og
grett eftir hamfarir vetrarins.
Hér sumrar svo seint á stundum!
Þótt sólin hækki sinn gang,
þá spretta’ ekki laufin í lundum
né lifna blómin um foldarvang,
því næturfrost og nepjur
oft nýgræðinginn fella —
ei’ns og skáldið segir. En í maímánuði
kemur vorið til íslands, þrátt fyrir óverð-
skuldaða þyrkinga og kuldanæðinga, ein-
att með fannkomu í sumum héruðum lands-
ins. Þá verður hið íslenzka sumar til.
Tvö undanfarin vor hafa orðið okkur ó-
gleymanleg gleðitíð: 1944, er við endur-