Fréttablaðið - 16.06.2010, Blaðsíða 16

16 16. júní 2010 MIÐVIKUDAGUR
FRÁ DEGI TIL DAGS
greinar@frettabladid.is
FRÉTTABLAÐIÐ Skaftahlíð 24, 105 Reykjavík SÍMI: 512 5000, ritstjorn@frettabladid.is FRÉTTASTJÓRAR: Arndís Þorgeirsdóttir arndis@frettabladid.is, Kristján Hjálmarsson, kristjan@frettabladid.is Trausti Hafliðason trausti@frettabladid.is og Höskuldur Daði Magnússon (dægurmál) hdm@frettabladid.is
MENNING: Páll Baldvin Baldvinsson fulltrúi ritstjóra pbb@frettabladid.is HELGAREFNI: Anna Margrét Björnsson amb@frettabladid.is og Sigríður Björg Tómasdóttir sigridur@frettabladid.is ALLT OG SÉRBLÖÐ: Roald Eyvindsson roald@frettabladid.is og Sólveig Gísladóttir solveig@frettabladid.is
ÍÞRÓTTIR: Henry Birgir Gunnarsson henry@frettabladid.is LJÓSMYNDIR: Pjetur Sigurðsson pjetur@frettabladid.is FRAMLEIÐSLUSTJÓRI: Kolbrún Ingibergsdóttir kolbrun@frettabladid.is
ÚTGÁFUFÉLAG: 365 miðlar ehf. STJÓRNARFORMAÐUR: Ingibjörg S. Pálmadóttir FORSTJÓRI OG ÚTGÁFUSTJÓRI: Ari Edwald
RITSTJÓRI: Ólafur Þ. Stephensen olafur@frettabladid.is AÐSTOÐARRITSTJÓRI: Steinunn Stefánsdóttir steinunn@frettabladid.is
Fréttablaðið kemur út í 90.000 eintökum og er dreift ókeypis á heimili á höfuðborgarsvæðinu og Akureyri. Einnig er hægt að
fá blaðið í völdum verslunum á landsbyggðinni. Fréttablaðið áskilur sér rétt til að birta allt efni blaðsins í stafrænu formi og í
gagnabönkum án endurgjalds. Issn 1670-3871
HALLDÓR
Ólafur Þ.
Stephensen
olafur@frettabladid.is
SKOÐUN
Hið besta mál
Fréttablaðið greindi frá því í gær að
verslunum sem eru opnar allan sólar-
hringinn hefur fjölgað og eru nú um
44 um allt land. Jóhannes Gunnars-
son, formaður Neytendasamtakanna,
telur að með þessu sé verið að auka
útgjöld neytenda, því lengri opnun-
artími hækki vöruverð. Því er Andrés
Magnússon, framkvæmdastjóri
Samtaka verslunar og þjónustu,
ekki sammála. Hann segir að
ef fyrirtæki sjái sér hag í því
að hafa opið allan sólar-
hringinn þá sé það „bara
hið besta mál og veitir neytendum
frábæra þjónustu“.
Ekki hið besta mál
Það eru greinilega skiptar skoðanir
á málinu innan Samtaka
verslunar og þjón-
ustu, því þessu er
formaður sam-
takanna, Margrét
Kristmannsdóttir, ekki
sammála. Margrét var
einn af leiðarahöf-
undum Frétta-
blaðsins og skrifaði
einmitt um lengdan
afgreiðslutíma í október í fyrra. „Þó
að neytandinn vilji versla þegar
honum hentar er sjaldan talað um
kostnaðinn sem felst í þessum langa
afgreiðslutíma,“ skrifaði Margrét. Hún
bætti við að neytendur væru
sveigjanlegir gagnvart styttri
afgreiðslutíma ef það leiddi
til lægra vöruverðs. Sumir
vildu nýta sér afgreiðslu-
tímann til fulls „en
spurningin er hvort þeir
eigi að stýra honum með
tilheyrandi kostnaðar-
auka fyrir alla?“
bergsteinn@frettabladid.is
Að skilja ríki og kirkju
Það er liðin tíð á Íslandi að stjórnmál, vísindi og listir lúti kenningarvaldi
eða sjónarmiðum kirkjunnar. Aðgrein-
ing hins opinbera frá trúarsetningum er
óumdeilanlegt fyrirkomulag um vestræn-
an heim og einkenni nútímans. Það þýðir
hins vegar ekki að ríkisvaldið sé ósnortið
af veruleika trúar og trúfélaga eða tengsl
kirkju og ríkis séu ekki til staðar í ein-
hverri mynd á hverjum tíma.
Krafan um „algjöran aðskilnað“ ríkis og
kirkju missir að okkar mati marks því hún
horfir fram hjá veigamiklum atriðum sem
er nauðsynlegt að hafa í huga til að skilja
ríki og kirkju.
Í fyrsta lagi snúast tengsl ríkis og
kirkju um stöðu trúarbragða í menning-
unni og hvernig hið opinbera tengist þeim
í samfélaginu. Undir þetta fellur hvernig
trú, trúfélög og trúarbrögð móta einstakl-
inginn í nútímanum, viðhorf hans, lífs-
túlkun og mannskilning. Trú er persónu-
legs eðlis en samt ekki einkamál hvers og
eins. Samspil einstaklings og samfélags
er gagnvirkt að þessu leyti og á sér stað í
hinu opinbera rými.
Í öðru lagi lúta tengsl ríkis og kirkju
að því hvernig hið opinbera hefur bein
afskipti af starfsemi trúfélaga í gegnum
lagasetningar og reglugerðir. Hér ber að
horfa til þjónustu sem ríkið innir af hendi
í þágu allra trúfélaga, vegna þess að fram-
lag þeirra til samfélags og velferðar er
metið. Ríkið þjónustar trúfélög m.a. með
innheimtu sóknargjalda, sem eru einmitt
ekki bein framlög hins opinbera.
Í þriðja lagi þarf að huga að sérstakri
stöðu þjóðkirkjunnar sem stærsta trú-
félags í landinu með auknar skyldur og
ábyrgð þess vegna. Um það hefur Hæsti-
réttur fjallað og komist að því að núver-
andi tengsl ríkis og trúfélagsins þjóðkirkj-
unnar brjóti ekki gegn jafnræðisreglu
ríkisins eða séu óeðlileg út frá mannrétt-
indasjónarmiðum.
Annars skiljum við ekki ríki og kirkju.
Trúmál
Árni Svanur
Daníelsson
prestur
Kristín Þórunn
Tómasdóttir
prestur
Trú er persónu-
legs eðlis en samt
ekki einkamál
hvers og eins.
Fækkum þvottum, spörum raforku og vatnið sem er okkur svo kært.
Hvítt og litað aldrei saman í þvottavélina?
Það er nú liðin tíð! Lita- og óhreinindagildran dregur í sig umframlit
og óhreinindi þvottarins. Þú þarft ekki að hafa
áhyggjur lengur af því að blanda saman litum.
Allir litir saman í vélina.
Prófaðu bara
Þvoðu áhyggjulaus
Þ
ví verður ekki neitað að nýr andi sveif yfir vötnum í
Ráðhúsi Reykjavíkur í gær, þegar ný borgarstjórn tók
við völdum. Jón Gnarr, nýr borgarstjóri Reykvíkinga,
grínaðist meira en menn eiga að venjast í fyrstu ræðu
sinni. Ekki er hægt annað en að brosa af og til þegar
samstarfsyfirlýsing nýs meirihluta er lesin og sumir hlógu jafnvel
upphátt þegar æviágrip nýja borgarstjórans var lesið á vef Reykja-
víkurborgar í gær. Enda er markmið nýs meirihluta að „borginni
verði stjórnað með bros á vör“.
Samstarfsyfirlýsingin er full af góðum hugmyndum, sem margar
hverjar myndu bæta borgarlífið ef þeim yrði hrint í framkvæmd.
Flestar virðast settar fram í fullri alvöru og mörgum er brýnt að
koma í framkvæmd, eins og að útvega útigangskonum skjól fyrir
veturinn, taka á niðurníðslu húsa
í eldri hverfum og gera átak í
atvinnumálum borgarinnar, svo
fátt eitt sé nefnt.
Almennt talað er stefnuskrá
meirihluta Bezta flokksins og
Samfylkingarinnar þess eðlis,
að ágæt sátt ætti að geta ríkt um
margt, sem þar er sett fram.
Spurningin, sem vaknar við
lestur langs loforðalista, er hins vegar: Hvar á að finna peninga í
þetta allt saman? Fjármálakafli stefnuyfirlýsingarinnar er fáorð-
ur, almennur og lítið á honum að græða. Hann svarar til dæmis
ekki þeirri spurningu, hvort ný borgaryfirvöld hyggist hækka
útsvarið eða aðra skatta og álögur á borgarana til að fjármagna
alla dýrðina.
Nú eru erfiðir tímar í fjármálum Reykjavíkurborgar eins og
flestra annarra sveitarfélaga. Fráfarandi borgarstjórn tókst vel upp,
undir forystu Hönnu Birnu Kristjánsdóttur, að skera niður í rekstri
borgarinnar án þess að hækka skatta eða skerða grunnþjónustuna.
En það voru ekki miklir peningar aflögu í sniðugar hugmyndir á
borð við norðurhjaragarð (með eða án ísbjarnar?) í Fjölskyldu- og
húsdýragarðinum, eins og nýi meirihlutinn stefnir að.
Jákvæðnin og lífsgleðin, sem kemur inn í borgarpólitíkina með
Bezta flokknum, er fín. En brosið eitt og sér dugar ekki til að taka
á fjármálum borgarinnar. Nýr meirihluti verður ekki sízt dæmdur
af því hvernig honum tekst upp í því verkefni.
Nýi meirihlutinn hefur, í samræmi við það sem Jón Gnarr hafði
áður lýst yfir, leitað eftir samstarfi við minnihlutann í anda þess
sem tíðkað var á seinnihluta kjörtímabils síðustu borgarstjórn-
ar. Minnihlutaflokkarnir taka ekki ábyrgð á stefnu eða verkum
meirihlutans, en hafa fallizt á að leggja sitt af mörkum við stjórn
borgarinnar og fara með formennsku t.d. í sumum hverfisráðum.
Þetta er í anda þess, sem Hanna Birna Kristjánsdóttir lagði til
fyrir kosningar og áhugavert að þannig mætist hugmyndir henn-
ar og nýja borgarstjórans. Úr verður tilraun til árs, sem óskandi
væri að gæfist vel. Gamla minni- og meirihlutakarpið skilaði svo
takmörkuðum árangri, fyrir utan að vera leiðinlegt.
Nýr andi svífur yfir vötnum í Ráðhúsinu:
Nær brosið
endum saman?