Fréttablaðið - 27.10.2010, Síða 15

MIÐVIKUDAGUR 27. október 2010
– Lifið heil
Danatekt
www.lyfja.is
DANATEKT línan er krem, húðmjólk
og hársápa fyrir alla fjölskylduna.
Kremin næra þurra og viðkvæma
húð og hlífa henni. Hársápan er svo
mild að hana má nota á allan líkamann.
Svansmerkið tryggir heilnæmi og gæði.
Án parabena ilm- og litarefna
Nánari upplýsingar á www.portfarma.is
Nýtt
í Lyfju
www.lyfja.is
ÍS
L
E
N
S
K
A
/S
IA
.I
S
/L
Y
F
5
19
70
1
0/
10
Námskeið fyrir alla sem hafa áhuga á alþjóðamálum, mannúðarstarfi og þróunarsamvinnu
og vilja auka skilning sinn og þekkingu á þeim efnum.
Kennt: Mán. 8., 15. og 22. nóv. kl. 16:30 - 20:00, lau. 27. nóv. kl. 10:00-15:00
og sun. 28. nóv. kl. 10:00-14:30. Skráningarfrestur til 1. nóvember
Sjá nánari upplýsingar á endurmenntun.is eða í síma 525 4444
ÞRÓUNARSAMVINNA OG HJÁLPARSTARF Á VETTVANGI
- Í ÁTT AÐ BETRI HEIMI
Í samstarfi við Friðargæsluna, Rauða krossinn og Þróunarsamvinnustofnun Íslands
Skógarhlí› 18 • 105 Reykjavík • Sími 595 1000 • Akureyri sími: 461 1099 • www.heimsferdir.is
B
irt
m
eð
fy
rir
va
ra
u
m
p
re
nt
vi
llu
r.
H
ei
m
sf
er
ð
ir
ás
ki
lja
s
ér
r
ét
t
til
le
ið
ré
tt
in
g
a
á
sl
ík
u.
A
th
. a
ð
v
er
ð
g
et
ur
b
re
ys
t
án
fy
rir
va
ra
.
E
N
N
E
M
M
/
S
IA
•
N
M
44
0
89
Verðdæmi:
Frá kr. 99.900
Netverð á mann, m.v. 2 fullorðna og 2 börn,
2-11 ára á Parquemar smáhýsum með 2
svefnherbergjum, 16. mars í viku.
Frá kr. 109.900
Netverð á mann, m.v. 2 fullorðna á Parquemar
í studio, 16. mars í viku.
Frá kr. 99.900
Aukaferðir í vetur
Fjölbreytt gisting í boði!
Heimsferðir bjóða nú sex aukaflug til Kanarí í
febrúar og mars, vegna mikillar eftirspurnar.
Bjóðum beint morgunflug með Icelandair.
Gríptu tækifærið og tryggðu þér sæti í
frábæra ferð í vetur.
Að sjálfsögðu nýtur þú þjónustu frábærra
fararstjóra okkar á Kanarí allan tímann.
1. febrúar – UPPSELT
1. febrúar – Viðbótarsæti
8. febrúar – Aukaflug
22. febrúar – UPPSELT
22. febrúar – Aukaflug
1. mars – UPPSELT
2. mars – Aukaflug
16. mars – Aukaflug
23. mars – Aukaflug
Beint morgunflug
með Icelandair
Tryggðu
þér
sæti strax
!
AF NETINU
Hvað svo?
Fyrir nokkrum vikum mótmæltu 8000 þúsund manns vanda
heimilanna í landinu og um leið voru ráðamenn rukkaðir
um svör, ráðherrar kölluðu stjórnarandstöðu á neyðarfund,
verkalýðshreyfing var rukkuð um svör, jafnvel stjórnendur
lífeyrissjóðanna osfv. Nú ætla ég ekki að gera lítið úr þeim
brýna vanda sem margir eru í vegna húsnæðislána – en engum fréttamanni
hefur dottið í hug (sem ég hef séð a.m.k.) að spyrja ráðamenn, samtök
atvinnurekenda, verkalýðshreyfinguna hvernig þeir ætli að leiðrétta þennan
ósanngjarna launamun kynjanna eftir mótmælin í gær? Hvað ætla stærstu
atvinnurekendur að gera í því? Krafan um breytingar kom skýrt fram í gær
– og það frá hálfri þjóðinni!
blog.eyjan.is/bryndisisfold
Bryndís Ísfold Hlöðversdóttir
Stjórnvöld hafa nýverið kynnt áform um breytingar á gjald-
þrotalögum fyrir einstaklinga.
Áformin kveða á um að kröfur
fyrnist að tveimur árum liðnum.
Þetta er mikilvægt skref í rétta átt
sem stjórnvöld hefðu átt að stíga
strax haustið 2008. En betra seint
en aldrei.
Þingmenn Hreyfingarinnar
hafa gagnrýnt frumvarpið fyrir
að ganga ekki nægilega langt.
Þau frumvarpsdrög sem nú liggja
fyrir gera ráð fyrir að fyrningu
megi rifta með dómsúrskurði ef
lánadrottinn sýnir fram á að hann
hafi „sérstaka hagsmuni“ af því að
slíta aftur fyrningu, svo og ef telja
má að fullnusta geti fengist í kröf-
una á nýjum fyrningartíma. Þing-
menn Hreyfingarinnar telja þessi
ákvæði allt of rúm. Þau benda
réttilega á að kröfuhafi hafi alltaf
sérstaka hagsmuni af því að slíta
fyrningunni.
Ég er sammála þingmönnum
Hreyfingarinnar um að þessi
ákvæði séu óskynsamleg. Ef þessi
ákvæði verða að lögum mun það
koma í hlut íslenskra lögfræðinga
og dómara að túlka vilja löggjaf-
ans varðandi þessi atriði. Hættan
er að íhaldssamir lögfræðingar
og dómarar túlki vilja löggjafans
þröngt og því gagnist þessi nýju
lög fáum.
Til þess að taka fyrir þessa
hættu væri skynsamlegt að ríkis-
stjórnin stigi skrefið til fulls og
skrifi skýr lög hvað þetta varðar.
Vitaskuld koma ýmis útfærsluat-
riði til álita. Þannig mættu lögin
kveða á um að hluti krafna fyrn-
ist ekki (t.d. skuldir sem nema
meðalárstekjum viðkomandi yfir
nokkurra ára tímabil á undan eða
eitthvað í þeim dúr). En það ætti
að vera kristaltært í lögunum að
aðili sem gengur í gegnum gjald-
þrot losni við nægilega mikið af
skuldum sínum til þess að hann
geti „byrjað upp á nýtt“.
Það er einkennilegt að vinstri-
stjórn á Íslandi árið 2010 veigri
sér við að taka skref til þess að
bæta stöðu þeirra sem verst eru
settir í þjóðfélaginu sem meira að
segja hægrisinnuðustu ríkisstjórn-
ir Bandaríkjanna síðustu 100 árin
hafa tekið sem sjálfsögðum hlut.
Íhaldssemi finnst víðar á Íslandi
en í Sjálfstæðisflokknum.
Auðvitað er það rétt sem íhalds-
mennirnir segja að fyrning krafna
við gjaldþrot mun hækka vexti
lána þar sem áhætta lánveitenda
eykst. Það eru tvær hliðar á öllum
peningum. En fyrning krafna
hefur einnig kosti. Við núverandi
aðstæður er mikilvægasti kost-
urinn að hún heggur á það að fólk
í vonlausri stöðu missi móðinn
þegar bankinn vill ekki semja um
niðurfærslu skulda. (Bankar eiga
erfitt með að semja um slíkt við
suma þar sem þá vilja allir hinir
fá það sama.)
Við venjulegar aðstæður leiðir
fyrning krafna til þess að áhættu-
sækni þeirra sem skulda eykst.
Íhaldsmenn líta slíkt neikvæðum
augum þar sem þeim finnst ótækt
að stjórnvöld ýti undir óráðsíu. En
áhættusæknir frumkvöðlar eru
oft þeir sem skapa mest verðmæti
fyrir samfélagið. Með fyrningu
krafna við gjaldþrot væru stjórn-
völd því að ýta undir frumkvöðla-
starfsemi.
Ákvæði um að unnt sé að rifta
fyrningu krafna síðar grefur veru-
lega undan kostum fyrningarinn-
ar. Hvati þeirra sem nýta sér þenn-
an kost til þess að standa sig vel
í framtíðinni veikist þar sem vel-
gengni í framtíð gæti kallað á upp-
risu gamalla skulda frá dauðum.
Fyrir um 110 árum settu Banda-
ríkin lög um fyrningu krafna við
gjaldþrot einstaklinga. Það var
gert í kjölfar fjármálakreppu og
umræðan í Bandaríkjunum á þeim
tíma var mjög svipuð umræðunni
á Íslandi nú. Íhaldsmenn voru á
móti þar sem þeir töldu óskynsam-
legt að höggva skarð í eignarrétt
lánveitenda. Um 50 árum fyrr átti
sér stað svipuð umræða í Banda-
ríkjunum um hvort rétt væri að
leyfa stofnun fyrirtækja með tak-
markaðri ábyrgð hluthafa. Íhalds-
menn voru á móti því með svipuð-
um rökum.
Það hefur hins vegar sýnt sig að
þessar lagabreytingar hafa reynst
vel. Bandaríkin hafa verið leiðandi
í efnahagsmálum þrátt fyrir þessi
frávik frá hreinræktaðri einka-
réttarfrjálshyggju og raunar ekki
síst vegna þess að lagaumhverfið
þar ýtir undir það að ungt fram-
sækið fólk taki áhættu til þess að
skapa eitthvað nýtt.
Vonandi hafa stjórnvöld á Íslandi
kjark til þess að taka þetta sama
skref hér á Íslandi nú 110 árum
síðar. Ég spái því að það muni reyn-
ast vel og eftir 30 ár muni þeir sem
nú eru á móti þessum breytingum
líta hjákátlega út. Svona svipað og
þeir sem voru á móti litasjónvarpi
á sínum tíma.
Sammála
Hreyfingunni
Efnahagsmál
Jón
Steinsson
lektor í hagfræði við
Columbia-háskóla
Það er einkennilegt að vinstristjórn
á Íslandi árið 2010 veigri sér við að
taka skref til þess að bæta stöðu
þeirra sem verst eru settir í þjóð-
félaginu sem meira að segja hægri-
sinnuðustu ríkisstjórnir Bandaríkjanna síðustu 100
árin hafa tekið sem sjálfsögðum hlut.