19. júní - 19.06.1967, Page 14

HVER KALLAR?
NELLY SACHS
Eins og kunnugt er, hlaut þýzka skáldkonan
Nelly Sachs bókmenntaverðlaun Nóbels, ásamt
ísraelska rithöfundinum Samuel Agnon, fyrir árið
1966.
Nelly Sachs er fædd í Berlín 10. des. 1891,
einkadóttir verksmiðjueigandans William Sachs.
Llún ólst upp í föðurhúsum í yndislegri villu í
Tiergartenhverfinu i Berlín, hlaut ágæta mennt-
un hjá einkakennurum og tók snemma þátt í sam-
kvæmislifi heldra fólksins, lagði stund á hljóm-
list, dans og skáldskap. Sautján ára lét hún fyrstu
ljóðin frá sér fara, en þau vöktu enga sérstaka
athygli. Hið sama var að segja um ævintýri, smá-
sögur og brúðuleikrit frá þessum bernskuárum
hennar, sem báru með sér hinn rómantíska blæ
samtíðarinnar. Nelly Sachs komst í kynni við
sænsku skáldkonuna Selmu Lagerlöf og hafði við
hana bréfaskipti um margra ára bil. Þessi kvnni
urðu seinna til að bjarga lífi hennar, þegar gyð-
ingaofsóknir Hitlers ógnuðu henni, ekki aðeins sem
rithöfundi, heldur einnig lífi hennar. Þá var það
Hver kallar?
Eigin rödd.
Hver svarar?
DauSi.
Líður vináttan undir lok
í herbú'Öum svefnsins?
Já.
Hvers vegna galar enginn hani?
Hann bíður unz koss
sœdöggvarjurtarinnar
syndir á vatninu.
II va'Ö er þaö?
Úr stundarkorni einverunnar
féll tíminn niÖur
og eilífðin tortímdi honum.
HvaÖ er þaÖ?
Svefn og dauÖi hafa enga eigind.
Sigriður Einars
þýddi.
fyrir atbeina Selmu Lagerlöf og sænsku konungs-
fjölskyldunnar, að henni auðnaðist að flýja með
móður sína til Stokkhólms vorið 1940. Ættingj-
um hennar og fjölskyldu hafði þá verið tortímt
í fangabúðum Þriðja rikisins. Hún dvaldi svo í
Svíþjóð eftir það í útlegð við kröpp kjör með móð-
ur sína aldurhnigna og sjúka og þá hefst seinna
tiinabil ritstarfs hennar sem fullþroskaðs höfund-
ar, alveg ólikt byrjendaverkunum: Ljóð, leikrita-
skáldskapur, þar á eftir i'yrsta þýzka þýðingin með
skýiángum á sænskri nútíma ljóðagerð. Fyrir það
öndvegisverk hlaut hún sína fyrstu opinberu heið-
ursviðurkenningu: bókmenntaverðlaun Sambands
sænskra ljóðskálda 1957. Árið 1959 fékk hún heið-
ursverðlaun Menntahrings þýzka iðnaðarsambands-
ins, 1960 Drostiverðlaun (sýsluverðlaun), 1961
bókmenntaverðlaun Dortmundborgar, Nelly Sachs-
verðlaunin, frá stofnun, sem síðan ber nafn skáld-
konunnar. 1965 hlaut hún svo friðarverðlaun
þýzkra bóksala.
S. E.
12
19. JÚNÍ