Faxi - 01.07.1943, Qupperneq 6

Kristinn Pétnrsson:
Um hreinlæti og heilsuvernd
Til skamms tíma var Keflavík
fámennt fiskiþorp, sem lét
hverjum degi nægja sína þján-
ing, hvað snerti hreinlæti og
heilsuvernd íbúanna. En á síð-
astliðnum árum tók atvinnulífið
að blómgast, aðstreymi fólks
jókst ört og þorpið færði ríflega
út kvíarnar.
Og nýir siðir komu með nýj-
um herrum.
Nú eru í senn gerðar kröfur
til úrbóta á mörgum aðkallandi
vandamálum. Meðal þeirra eru
heilbrigðismálin. Hefir verið
ráðgert að leggja holræsi í vel-
flestar göturnar, veita drykkj-
arvatni ofan úr heiði, koma
upp gufubaðstofu, gera lysti-
garð og íþróttasvæði og byggja
fullkomið sjúkrahús, sem von-
andi þarf engan að láta synjandi
frá sér fara, hvort heldur er á
helgum eða rúmhelgum degi.
Miða þessar ráðagerðir allar
að bættu hreinlæti innan byggð-
arlagsins og um leið að aukinni
heilsuvernd íbúanna.
En þó að andi þess, sem fram-
kvæma á, svífi yfir vötnunum,
þá ber að vara við þeim óþrifn-
aði, sem ennþá leitast við að
„setja svip“ á byggðarlagið.
Bjart yfirbragð þess byggist
mikið á því, að sérhver húseig-
andi gera hreint fyrir sínum
dyrum. Ef annar hver maður
skerst úr leik, þá er byggðarlagið
áþekkt andliti, sem er rakað og
þvegið öðrum megin, en vanhirt
hinum megin. En slík ásýnd
myndi sérhverju gestauga lengi
minnisstæð.
Rotþróin, er enn fylgifiskur
margra húsa. Úr henni ausa
menn og bera 1 kálgarðinn eða
á túnblettinn við húsið. Og þegar
vökvi hennar leitar inn í kjallara
hússins, eins og oft vill verða 1
vætutíð, þá hertýgjast menn
fullháum vaðstígvélum og
skvetta í allar áttir. Stundum án
árangurs eins og hjá stráknum,
sem sagði: „Það þýðir ekkert að
ausa, pabbi, það kemur alltaf
aftur“.
Afleiðing slíkra athafna er oft
á tiðum skólptjörn á víðavangi,
og börn koma til þess að vaða í
tjörninni. Eitt þeirra dettur má-
ske ofan í. Síðan seytlar skólp-
ið ofan í jarðveginn og vatnsból
er í nád. Lyktina, kaupmaður,
af slíkum tjarnstæðum talar
maður nú ekki um. Hún má sín
þó lítils, einkum þegar kemur
fram á vorið, fyrir annari, ram-
ari og safaríkari lykt af fiskúr-
gangi og for, sem ekið er á hvern
skækil án tillits til þéttbýlis og
fólks með óþrjáluð skilningar-
vit.
Um meðferð og sölu mjólkur
var nýlega ritað, að vísu undir
dulnefni, en samt réttilega bent
á, að henni er víða ábótavant,
hvað hreinlæti snertir. Enn-
fremur var minnzt á sorphauga
í næsta nágrenni og brunn, sem
þannig er settur, að forareðja
úr nærliggjandi forarpolli á
greiðan aðgang að honum. Svo
las maður, eins og til bragðbætis,
að brunnarnir hafi ekki verið
hreinsaðir „um nokkurra ára
bil“! Hvergi, nema þá hér, mun
þykja æskilegt, að neyzluvatn
til handa almenningi sé tekið
þar, sem ætla má að verið geti
gróðrarstía hvers konar sýkla.
Þess vegna leggja menn sérstök
rör fyrir skólp — og önnur fyrir
drykkjarvatn.
Þá hefir og verið skorað á hér-
aðslækninn, — í aprílblaði
Reykjaness —, að láta fara fram
berklaskoðun hér í samráði við
berklayfirlækni, vegna þess hve
ískyggilega margir Keflvíkingar
hafa meðtekið þá veiki að und-
anförnu. Ekki er mér kunnugt
um framkvæmdir þeirrar rétt-
mætu og tímabæru áskorunar.
En öll erum við óskoðuð, þegar
þetta er ritað síðla í maí; Vera
má þó, að undirbúningur skoð-
unarinnar taki nokkurn tíma, en
fólk treystir því, að bráðlega
verði hafizt handa og einskis
látið ófreistað til þess að útrýma
slíkum vágesti sem berklasýk-
illinn er orðinn æsku þessa
byggðarlags.
— Svo lengi má brýna deigt
járn að bíti, sagði maður nokkur
einu sinni. Það var éður er nú-
verandi heilbrigðisnefnd Kefla-
víkurhrepps tók til starfa.
Nefndin sú býtur sem sé illa
eða ekki á rótgróna vanhirðu
sumra húseigendanna.
En þrátt fyrir bitleysið, ætti
henni að takast að láta rann-
saka mjólk, láta hreinsa brunna,
láta byggja almenningsvanhús
og láta aka sorphaugum í sjó
fram.
í upphafi gat ég þess, að nú
væru gerðar kröfur til úrbóta á
mörgum aðkallandi vandamál-
um, og ég hefi leitazt við að sýna
fram á, að heilbrigðismálin
standi framarlega í flokki þeirra.
Þeir, sem úr eiga að bæta,
virðast kasta mæðinni um þess-
ar mundir, en það er vonandi
undanfari mikilla tíðinda um
aukið hreinlæti og heilsu-
vernd, því að ríkjandi ástand á
þeim sviðum er hvorki samboðið
virðingu byggðarlagsins né við-
urkenndu öryggi íbúanna gegn
sjúkdómum.
Skrítla.
Magnús Sigurbergsson bakari i
Keflavík og Hjörtur Helgason bílstjóri
og bóndi í Sandgerði, pexuðu um verð-
lækkun, sem varð á mjólk og ríkisstyrk
til bænda í því sambandi.
Hjörtur: „Við bændurnir neitum al-
gerlega að láta pennadropa af mjólk,
nema að við fáum verðuppbótina, og
við heimtum hana frá síðustu mánað-
armótum.
Magnús: „Ég veit bara, að húsbóndi
minn segir ykkur að fara til anlskot-
ans með alla ykkar mjólk."
Hjörtur: „Þið verðið þá að leggja
til biiinn."