Faxi - 01.10.1988, Blaðsíða 16

skaut þar upp landi, sem sjá má síð-
an, þeir er fara nærri.
1422. Eldur fyrir Reykjanesi.
1433var Kirkjubólsbrennan, þáer
Ivar Hólm var inni brenndur.
Þá bjó á Kirkjubóli á Miðnesi, Ivar
jungkari Hólm Vigfússon. Ivar var
sonur Vigfúsar hirðstjóra Hólms, og
sjálfur hafði hann hirðstjóravöld
með föður sínum. Voru þeir feðgar
hirðstjórar hver eftir annan, auðugir
valdsmenn og ættstórir. Þá var hjá
Ivari systir hans, Margrét, ung
heimasæta, er þá þótti einhver bezti
kvenkostur á íslandi, bæði fyrir
ættar sakir, auðlegðar og atgjörvis.
Maður hét Magnús, var hann kæ-
meistari í Skálholti. Sumir kölluðu
hann launson Jóns biskups
Gerrekssonar og var hann fyrirliði
fyrir sveinum hans. Þessi Magnús
bað Margrétar Vigfúsdóttur á
Kirkjubóli, en bónorði hans var
synjað. Reiddist hann svo við það,
að hann reið til Suðumesja með
biskupssveinum og þorparalýð.
Þeir komu að Kirkjubóli og bám
tafarlaust eld þar að húsum, og ætl-
uðu að brenna Margréti inni. Ivar
jungkari var þar fyrir og mun hafa
leitað útgöngu og skutu þeir hann
þá til bana, en Margrét komst út úr
eldinum með mestu ráðsnilld og
hugprýði. Hún komst undan með
þeim hætti, að hún gróf sig út um
ónshúsið á baðstofunni með skær-
um sínum og komst þannig út úr
eldinum, en bærinn brann til kaldra
kola ásamt heimilisfólki. Náði
Margrét að sögn í tryppi og reið burt
þaðan og komst svo norður að
Möðmvöllum í Eyjafirði og strengdi
þess heit að eiga þann mann tiginn
eða ótiginn, sem hefði hug og vilja
þess að heína bróður síns og fjör-
ráða við sig. En það er frá Magnúsi
kæmeistara að segja, að hann gmn-
aði, að hefndir miklar kæmu eftir
brennu þessa, svo að hann tók sér
far með fyrsta skipi um vorið af
landi brott og kom aldrei aftur til
íslands og er því úr sögunni. A
Möðmvöllum í Eyjafirði bjó Þor-
varður Loftsson Guttormssonar
hins ríka. Hafði hann ásamt Tfeiti
Gunnlaugssyni frá Bjamanesi í
Homafirði verið hart leikinn af Jóni
Gerrekssyni biskupi og sveinum
hans. Þeir Þorvarður og Tfeitur vom
báðir höfðingjar og mikils háttar
menn. Þeir vom 1432 teknir hönd-
um af biskupssveinum og fluttir í
Skálholt og hlekkjaðir þar og látnir
betja fisk og annað slíkt, en um
haustið tókst Þorvarði að sleppa úr
varðhaldinu, en Tfeitur sat allan
veturinn fram til páska. Þá var gerð
mikil veizla í Skálholti og dmkkið
fast. TVeir gæzlumenn Tfeits urðu
svo dmkknir, að þeir týndu lyklin-
um að fjötri hans, en griðkona á
staðnum fann lykilinn, fékk hann
Tfeiti, svo að hann slapp úr varð-
haldinu. Tfeitur gaf stúlku þessari
20 hundrað jörð og gifti hana ríkum
manni. — Kirkjubólsbrenna á Mið-
nesi varð til þess að reka smiðshögg-
ið á hefndir þeirra Þorvarðs og Ifeits.
Mæltu þeir sér mót með liðssafnaði
að norðan og austan í Skálholti á
Þorláksmessu á sumri, þann 20.
júlí 1433. Gjörðu þeir aðför að Jóni
biskupi Gerrekssyni. Hann fékk
fregnir af komu þeirra og læsti öll-
um húsum Skálholtsstaðar og sjálf-
an sig inni í kirkjunni ásamt klerka-
skara sínum og sveinum. En þeir
Þorvarður og Tfeitur tóku stór tré
heima á staðnum og bám þau undir
undirstokka kirkjunnar og vógu
hana upp svo hátt að ganga mátti
þar inn undir. Þá greiddu inngöngu
nær fimmtíu manns, sem hraustast-
ir vom. Gengu þeir snúðugt að alt-
ari þar sem biskup stóð og lögðu
hendur á hann og drógu hann harð-
fenglega utar eftir kómum og kirkj-
unni, en hann streyttist á móti af
öllu afli; drógu þeir hann út úr
kirkjunni. Þegar biskup var kom-
inn fram í stöpulinn, var hann mjög
móður og dasaður orðinn af þessum
stympingum og bauð smásveini sín-
PIZZUMATSEÐILLINN
PIZZUR eru 15% ódýrari ef þær
eru teknar með heim.
/. RANCHO m/ia
2. PIRA TA m/.c
J. CA LZONE (Hdl/mdni) «
4 CORONILLA m u
i. SALCHICHA
493
580
Tjfekkan
_____kL_
VEITINCAHUS
TJARNARGÖTU 31 KEFLAVÍK SÍMI 13977
-nýr og betri
veitingastaður
í hjarta bæjarins
7.
9. PICADORA
10. CALABAZA m.
12. SALVAVIDASm
U. SONRISA m.
14. PEPPITA m.
H E L G A R
matseðill
SÚPA
Tómatlöguö rækjusúpa.
aðalréttur
grísa.
kótilettur meö gratineruöu
brokkoli, Robertsósu og
bakaöri kartöflu.
oesert
Súkkulaöimús meö hindberjakremi.
AHI þetta fyrir aöelns 1.390 kr.
FYRIR BÖRNIN
Hamborgariogfranskareöabarna-
paa °9 kók. Aðelns 150 kr.
1B3977Pantan'r' síma
Opiö til W. 23 /östudag og
laugardag og W. 22 sunnudag.
um að sækja sér góðan svaladrykk
inn í kjallara sinn. Hann gerði það
og kom þegar aftur með silfurskál
mikla, fulla mjaðar. Renndi biskup
hana í botn og biðu hinir á meðan og
gáfu honum tóm til þess að svala
sér. Var hann færður úr helgum
skrúða og bað hann sér þá lífs og
griða, en við slíkt var ekki komandi.
Þeir fóru með biskup vestur að
Brúará, settu hann í sekk og bundu
stein við, vörpuðu honum í ána við
ferjustaðinn hjá Spóastöðum, en lík
hans rak upp aftur við Ullarklett
niður hjá Hömrum og var grafið inn-
an kirkju í Skálholti. Biskupssvein-
ar, 32 að tölu, sem allir voru erlend-
ir, voru drepnir hvar sem þeir náð-
ust, en flestir í dómkirkjunni sjálfri.
Er mælt, að sumir þeirra hafi verið
skotnir uppi á skammbitum í kirkj-
unni með örvum og spjótum og oltið
síðan ofan. Allir voru þeir dysjaðir
fyrir vestan Brekkutún þar sem síð-
an heitir íragerði.
Tfeitur Gunnlaugsson var á bezta
skeiði, þegar atburðir þessir gerð-
ust. Hann var lögmaður sunnan og
austan á íslandi eftir 1440 og óslitið
til 1450. Hann varð gamall maður,
andaðist um 1470.
Þá skal þess að lokum getið, að
þremur árum seinna gekk Þorvarð-
ur Loftsson að eiga Margréti Vigfús-
dóttur frá Kirkjubóli og efndi hún
svo heit sitt. Kaupmálabréf þeirra
var gert að Brautarholti á Kjalamesi
þann 19. október 1436. Þorvarður
lagði til kaups við Margréti garðinn
á Eiðum í Fljótsdalshéraði og þar til
jarðagóss 600 hundraða en 400
hundraða í lausafé, en heiman-
mundur Margrétar var Hlíðarenda-
eignir í Fljótshlíð fyrir 300 hundr-
aða og hundrað kúgildi, ennfremur
300 hundraða í virðingarfé, svo að
segja má, að ekki hafi verið fallið
undan öllum hleinum hjá þeim
brúðhjónunum, er þau hófu bú-
skapinn. Þau eignuðust þrjár dæt-
ur, Guðríði, Ingibjörgu og Ragn-
hildi. Þorvarður gerðist fyrirmaður
mikill og auðmaður. Hann hafði 4
stórbú á Eiðum í Fljótsdalshlíð og
reið hann stöðugt á milli búa sinna
með sveinum sínum eins og þá var
höfðingja siður. Hann varð eigi gam-
all maður, andaðist 1446, en
Margrét kona hans Vigfúsdóttir frá
Kirkjubóli lifði lengi eftir það og bjó
miklu rausnarbúi á Möðruvöllum í
Eyjafirði allt til elli.
1479 gaf Skúli bóndi Loftsson,
Heiðarhús í Útskálasókn til Við-
eyjarklausturs, ef hann dæi á Suð-
urlandi, og yrði grafinn að Viðeyjar-
klaustri.
1496 kom Ámi ábóti í Viðey, jörð-
inni Kolbeinsstöðum í Rosmhvala-
nesi undir klaustrið.
FRAMH. í NÆSTA BLAÐl
220 FAXI