Faxi - 01.05.1989, Page 10

Félaqsmótun
eftir Starlaug bjömsson
Formáli
Ritgerðarverkefni mitt ,,félags-
móturi' vil ég nálgast frá sjónarhóli
bemskuára minna í litlu sjávar-
þorpi þar sem fárra kosta var völ til
starfs og útlit fyrir að hlutskipti arf-
takanna yrði það sama og foreldr-
anna. Burt séð frá hæfileikum og
hæfni sem litlar líkur voru á að
fengju að njóta sín.
En tímamir breyttust og em að
breytast. Má þar til nefna val á
vinnu og alla vinnuaðstöðu, íþrótta-
aðstöðu, dagvistun, leikvelli, alls
konar ráðgjöf, nýju gmnnskólalög-
in frá árinu 1974, iðnskólana, fjöl-
brautaskólana og fjöldann allan af
sérskólum. Þá hafa gömlu grónu
skólamir breyst samkvæmt kröfum
tímans.
I dag breytir minnu um hvar ungl-
ingamir alast upp. Vegna góðra
samgangna og fjölmiðlunar vita þeir
um flest störf á þessari gervihnatta
og tölvuöld. Fjölbreytni til náms og
starfs er mikil en umhverfið mótar
samt marga.
Rétt úr kútnum
í íslenska þjóðfélagið á bls. 37
segir:
,,Sd íslendingur sem fœddist um
aldamót hefur lifað mestu breyt-
ingarskeið í sögu þjóðarinnar. Á
ellidögum býr hann íþjóðféiagi sem
er svo fróbrugðið bœndasamfélagi
œskudaganna að líkja má breyt-
ingu þess við byltingu
Þetta á við um foreldra mína sem
yfirgáfu sveitina og settust að í sjáv-
arþorpi þar sem þau máttu vinna
hörðum höndum að framfærslu fjöl-
skyldunnar. Faðir minn tók virkan
þátt í stofhun og starfsemi verka-
lýðsfélags staðarins sem kostaði
hörku átök. Hann var í stjóm þess
um margra ára skeið. Á uppvaxtar-
ámm mínum byggði félagið hús,
þar sem við krakkamir unnum við
að rétta nagla og fl.
í því var bíósalur og tvær skóla-
stofur. Ýmis önnur starfsemi var
rekin í húsinu þar á meðal pöntun-
arfélag verkalýðsfélagsins sem var
vísir að Kaupfélagi Suðumesja. Þá
vom á vegum félagsins svo kallaðir
félagsgarðar þar sem félagsmenn
gátu fengið ,,Stykki“ til kartöflu-
ræktunar. Hér er rétt drepið á fé-
lagslega þætti sem alþýðan fékkst
við og hafði mótandi áhrif á æsk-
una.
Engan óraði fyrir þeim gífurlegu
og hröðu þjóðfélagsbreytingum sem
orðið hafa á þeim tiltölulega stutta
tíma frá nær algjörri kyrrstöðu. Við
unglingamir ásamt fullorðnum tók-
um þátt í að grafa með haka og
skóflu fyrir vatni og holræsi í bæn-
um, sem hafði ekki átt ruslahaug.
En hann kom og margt fleira. Út-
varp, sími, sjónvarp, malbik, hita-
veita og frönsk sorpeyðingarstöð
sem torgar ekki öllum hinum fjöl-
þætta úrgangi.
Snemma beygist
krókurinn
Á bls. 19 í Félagsmótun eftir Dóm
Bjamason segir m.a.:
„Allir þessir leikir endurspegla
þannig á ýmsa vegu þroska bams-
ins og þau áhrif sem barnið hefur
orðið fyrir af umhverfi sínu. Jafh-
framt eru leikimir vettvangur fé-
lagslegra tilrauna, œfinga ogjafn-
vel sérhœfingar ýmiss konar, sem
stuðla að hœfni barns til að takast
á við umhverfi sitt og menn/ngu."
í tilefni þessa og þess er fram kom
í fyrirlestri um kenningar Piaget um
stig formlegra aðgerða vil ég geta
nokkurra félaga sem ég var þáttak-
andi í:
Bláa stjarnan: Gunnar Eyjólfsson
leikari var þar framarlega í flokki,
félagið fékkst m.a. við sjálfsamin
leikritaflutning í Loftsstaðakjallar-
anum. Ágóðinn var notaður til
hjálparstarfs. Minnist ég þess þegar
félagamir fóm með steinolíu fyrir
15 aura til hennar Unu ásamt vel
signu spyrðubandi fyrir kettina
hennar. Una var einstæðingur sem
rak stafaskóla þar sem kenndur var
lestur og skrift.
Uggi h.f. (sbr. fiskvinnslustöðin
Keflavík h.f.). Við vissum ekki hvað
h.f. þýddi, en okkur fannst það fínt.
Veiddur var ufsi fram á klettum,
sem síðan var flattur, saltaður og
verkaður. Farið var með lifrina í dós-
um inn í bræðslu sem stóð fyrir inn-
an bæinn. Þar var okkur vel tekið.
Þetta þætti sóðalegt í dag þó ekki
væri nema af lyktinni. Rétt er að
taka fram að hér em félagamir aðrir
en í Bláu Stjömunni.
Hringur var íþróttafélag. Fyrsta
boltann eignaðist félagið fyrir lifrar-
brodda sem vom hirtir úr slorinu
sem rann frá aðgerðarskúrunum
niður í fjöm og með aðstoð Skúla
heitins Hallssonar rútubílaeiganda.
Á sumrin fór nokkur tími í að útbúa
og halda við íþróttavellinum. Síðan
var farið í keppni þegar allt var
klárt. Það þarf ekki að taka fram að
það var óþekkt að gera kröfur til
hreppssjóðsins.
ísfélagið okkar, með þátttöku
fyrrverandi sjávarútvegsráðherra
Eggerts G. Þorsteinssonar og Guð-
bjöms skipstjóra bróðir hans, gekk
út á að brjóta ís á pollum og draga
inn í ræsi á götu. En hvers vegna að
draga klaka inn í ræsi?
í bænum var íshús og á þeim tíma
fór frysting á beitusíld (reknetasíld
sem veiddist á haustin) fram með
þeim hætti að salti var blandað sam-
an við mulin ís. ísinn fékkst af ,,/s-
hústjörnum". Þegar ísinn var í æski-
legri þykkt var hann höggvinn með
sérstökum öxum og dreginn með
ístöngum í ísgeymsluna. Það þótti
nokkur viðburður þegar ísinn var
tekinn af tjömunum. Við misstum
af skautasvellinu, en þar sem ísinn
Keflavík
Glæsileg raöhús við Ránarvelli,
Keflavík, stærö 115 ferm. ásamt
bílskúr 25 ferm., sem seld veröa
fullfrágengin aö utn meö standsettri
lóö, en óinnréttuö. Eftirsóknarverð
hús.
3ja og 4ra herb. íbúðir við
Heiöarholt 32—36, Keflavík,
íbúöunum veröur skilað tilbúnum
undir tréverk eöa fullbúnum,
seljandi Húsageröin h.f., Keflavík.
Ath. höfum úrval fasteigna á
söluskrá í Keflavík og um öll
Suðurnes.
FASTEIGNASALAN
HAFNARGÖTU 27, KEFLAVÍK
Sími 11420
166 FAXI