Straumar - 01.12.1929, Blaðsíða 4

178
STEAUMAB
og eignavöxt. Vitringurinn á sjer enga >örf æðri en að
etja hyggju sinni á ný torræði, eignast nýtt útsýni, og
fáfræðingurinn má engis missa af andlegri orku sinni l'rá
úrlausn þeirra hjegómamála, sem fylla dag hans dægr-
anna rnilli. En meðalmál vits og auðs og mannkosta er
vörður og uppistaða kristinna kirkna nútímans, eins og
alis þess, sem áhættulaust er og löghelgað, og betri borg-
urum þykir sér sæma.
Þetta kann að þykja af mikilli ósvífni mælt í garð
kirkju og kristindóms. En biðja vildi eg menn að gæta
þess vel, að hér er ekkert sagt um Krist sjálfan né boð-
skap hans. Eg hefi lýst skoðun minni á því hvorutveggja
á öðrum stað í þessu sama riti, eða öllu heldur: Eg hefi
játað trú mína. (Straumar: Desemberbl. 1928). Og eg er
reiðubúinn til að gera það ennþá, ef þess kynni að verða
krafizt.
En einmitt af því að jólin eru í nánd, verður mér sér-
staklega hugsað til „heiðingjanna“ í kristnu löndunum.
Þeir eru þyrnir í augum prestanna, og þeir eru þyrnir í
augum safnaðanna, nema þann daginn, sem á eru lögð
kirkjugjöldin. Annars eiga þeir fáu öðru að mæta en
fyrirlitningu, óvild, baktali, eða bjánalegri meðaumkvun
þeirra, sem þykjast hafa „höndlað náðina'S Eg hefi kynst
einum slíkum meðaumkvunarsömum safnaðarforkólfi.
Ilann réð mestu urn framkvæmdir bæjarfélags síns á
húsakosti þurfamanna og annara aumingja. Hann hafði
enga meðaumkvun með börnum, sem skriðu með kulda-
sárum höndum um rök kjallaragólf og drukku tæringu
með móðurmjólkinni. Og ekki legg eg það að líku að hafa
samneyti við hreinskilinn heiðingja, sem hatar ranglætið,
eða slíkan mann.
Þegar litið er annarsvegar á starfsemi kirknanna í
heild og kannaðar eru hinsvegar ástæður þeirra manna,
sem lítil skapaskifti geta við hana átt, fær það ekki dul-
ist, að þeir hafa yfirleitt góðar og gildar ástæður til þess.
Ber það fyrst til athafnaleysi kirkjunnar um hugðarmál
nútímamanna á svæðum andlegra og veraldlegra mála,
undanhald klerkalýðsins um aðstoð við viðleitni mann-