Straumar - 01.12.1929, Blaðsíða 16
190
STRAUMAE
unnar. Bréí' þessi eru öll eignuð Páli í bréfunum sjálfum,
en Páll getur ekki verið höfundur þeirra. En svo skyld,
eru þau, að líklega eru þau öll eftir sama höfund eða þá
menn af sama flokki, sem hafa gripið nafn Páls til þess
að gefa orðum sínum meiri áhrif, en slíkt var mjög al-
gengt á þessum tímum, að lærisveinar skrifuðu undir
nafni lærimeistarans til þess að orðum þeirra væri meiri
gaumur gefinn.
Ástand safnaðanna, eins og hirðisbréfin lýsa því, er
óglæsilegt. Hið eldheita trúarlíf frumkristninnar er farið
að dofna. Villukennendur vaða uppi og flytja allskonar
gnostiska speki, gera tilraun til að bræða kristindóminn
inn í hugmyndir annara trúarbragða, og þær inn í hann
og spilla þannig hinni hreinu trú. Flestir eru villukenn-
endurnir gvðinglegir gnostikar líkir þeim, sem sést votta
fyrir í Kolossabréfinu; en eftir lýsingum Hirðisbréfanna
eru þeir milclu ágengari og frekari. Bendir þetta því til,
að bréfin geti ekki verið skrifuð fyrir 80 e. Kr., því
að fram undir þann tíma bar lítið á gnostikum innan
safnaðanna.
Til þess að verjast villukennendum og bæta úr mis-
fellum brýnir höf. fyrir söfnuðum að halda sér við hina
heilnæmu kenningu, hafa fasta embættismenn, bis1<upa,
öldunga og djákna, hafa strangan aga innan safnaðanna,
reka þá úr söfnuðinum, sem hættulegir séu; ákveðnar
reglur eru settar um guðsþjónustuna o. s. frv.
Alt er þetta miklu lengra á veg komið en á tímum
Páls og bendir því ótvírætt til þess, að bréfin séu rituð
eftir dauða hans. Margt fleira bendir til þess. Stíllinn er
alt annar, ýms orð og orðatiltæki koma fyrir í þeim, sem
hvergi sjást hjá Páli og önnur vantar, sem Páll er sífelt
með á hverri síðu. Er ekki rúm til að sýna hér fram á
þetta. En það þykir nú fullsannað, að bréf þessi séu ekki
eftir Pál, heldur einhvern lærisvein eða aðdáanda hans,
skrifuð til einhverra safnaða líklega í Litlu-Asíu einhvern-
tíma milli 70 og 90. En þó að Páll sé ekki höf. bréfanna
sem heildar, eru í þeim nokkrir smákaflar persónulegs eðl-
is, sem líklegast er að séu smákaflar eða orðsendingar frá