Bankablaðið - 01.12.1978, Blaðsíða 39

r -Jt
J
M'

.' 'J’.cÉ
4
/rrro coffl-?'cccco,-l‘55oó,ó<&^o^r?'?o5>'<>1;c-^böo ooS>,>r"w(!pcooö&ó -oa>o i gfc^o o <.&>■> V'-xXo omÆ^o^o^o^oVxxgo'•
|É::
- §
§1 •
1- :■■'•■■
■
. Sbatico - c)?ö\ll cprtcpe \vyvc 1. S\\V.\fða\
fiiw ^Wjaúu oc^ c)tx %\úM\\\op, \ ^
Cou\m\ &Vy%\ \ ^anmb^ut ., c/omojv, oc^ <Svjjr-u 5
\\d^cmvv\m\v .dus oc^ d |Uk
/ • . / /■••"/: /
■" "'s
¥
-^fa
• •v
"• j&ffS
'm
i-oVjr <-y.~■•‘b^gl.Vó.v5-ctóojgt&wt wic.ocpnÆcep"°r'- ei3^-St,cboo 003^
-
^to, fom <a\?« ■Ssato.eAUj, (Wafc* ?«* #?*, í-i’* cj ®o'o», c; tm, t.-e fcv)«rtijw
•njim fto'Mt) (u fialjtn*, n**vc bi Xuínmnj «Ai Suftafct 3U#»«'«, oj H*»Brt
.2:..•*».
„Mynd Jiessi er af bakhlið eins of bankaseðlum þeim, sem nú eru að verða með öllu verðlausir og á að innleysa. Er
þrentaður á bakhliðina islenzkur texti. — Seðillinn gildir 1 rikisdal kúrant". (Frá árinu 1813)
í tvískeft vaðmál var liaft tvöfalt band sem
ívaf og voðin notuð einkum í utanyfirfatnað.
Tvíbreitt þýddi upprunalega að voðin ætti að
vera tvær álnir fornar á breidd.
I einskeftri voð var bæði uppistaða og ívaf
úr einföldu bandi. Var það vaðmál, aðallega
notað í rúmfatnað, nærfatnað, svuntur og í
tjöld, sem bæði voru notuð í langferðum og
eins til að tjalda yfir búðartóftir á þingstöð-
um.
Til þess að söluvoð væri gjaldgeng sem
greiðsla á stærri skuldum varð hún að vera
rninnst 6 álna löng (svokallaður sex álna eyr-
ir). Skuldaði maður einhverjum til dæmis 40
álnir var ekki heimilt að greiða það með 40
álnalöngum bútum. En sex álnir munu hafa
nægt, í flestum tilfellum í alfatnað á karl-
rríénn.
Hér ber að geta þess, að forn alin var aðeins
18 °g Vb þumlungar danskir. í byrjun 16. ald-
ar er lögleidd hér svonefnd Hamborgaralin,
sem var 21 og %! þumlungar danskir. En 1776
er tekin upp dönsk alin (24 þumlungar).
Rétt er að reyna hér að gera sér nánari grein
fyrir verðgildi vaðmáls fyrr á öldum.
I fornöld tók landeigandi hafnartoll af haf-
skipum eina alin af hverjum kaupmanni, þ. e.
hverjum er á skipinu var, og 9 álnir fyrir upp-
sátursgjald (11/2 lögeyri).
Arskaup vinnumanna um siðaskipti (1550)
var 60 álnir eða jafngildi þeirra í öðrum land-
aurum, og auk þess átta álnir vaðmáls í klæði,
sokkar, skófatnaður, fæði og húsnæði, þó mátti
árskaupið aldrei fara frarn úr einu kúgildi.
Klyfjar viðarkola kostuðu þá 12 álnir, fyrir að
fara sendiferð eina þingmannaleið fram og aft-
ur voru greiddar 12 álnir. Slík ganga hefur ver-
ið um 75 kílómetrar.
BANKABLAÐIÐ 33