Tímarit Tónlistarfélagsins - 01.05.1940, Blaðsíða 26

Tímarit Tónlistarfélagsins
Tónltsfarskólínn o$ íslcnzh
menníng
Peirri spurningu hefur veriö beinl til mín, hverja þýð-
ingu eg teldi, að Tónlistarskólinn hefði fyrir íslenzka
menningu. I þessari spurningu eru í raun og veru tvær
fólgnar. önnur er sú, hvers virði tónlistin sé yfirleitt
fyrir menningu hverrar þjóðar. Henni er ekki auðsvar-
að í stuttu máli. En þó að eg sé allra manna fávísastur
urh leyndardóma tónlistarinnar og óbreyttur hlustandi,
get ég vel gert þá játningu af heilum huga, að mér
þyki hún æðst allra lista, þar sem hún nær lengst, svo
að eg hlýt að telja menningu án tónlislar næsla ófull-
komna. Nú er það alkunnugt, að íslendingar hafa fram
undir síðustu aldamót að mestu leyti farið á mis við
allar listir nema skáldlistina. Petta hefur bæði gert menn-
ingu þeirra og þroska heima fyrir fátæklegri, en auk
þess dulið hæfileika þeirra fyrir umheiminum. Pví að
skáldskapur og ritlist, þar sem þjóðin hefur helzt getað
neytt sín og i raun og veru unnið ótrúleg afrek, eru
bundin við tunguna. Bókmenntir er torvell að þýða, svo
að þær njóti sín, og það má óhætt segja, að íslenzkar
bókmenntir, allt frá Eddukvæðum, dróttkvæðum og forn-
sögum til beztu ljóða og skáldsagna 19. og 20. aldar, séu
svo samgrónar stíl þeirrar lungu, sem þær eru ritaðar á,
að þýðingar þeirra á erlend mál verði sjaldan nema svip-
ur hjá sjón. En örfáir útlendingar geta lesið þær sér að
gagni á frummálinu. Pað gegnir því mestu furðu, hvern
orðstír þær þrátt fyrir þetta hafa getið sér með öðrum
menningarþjóðum. Hitt er víst, að ef íslendingar hafa
eitthvað svipaðar listargáfur á sviði tónlistar og mynd-
listar, þá mundi heimurinn vera þeim opinn með allt
öðrum hætti, þar sem þessar listir tala alheimsmál og
standa að því leyti jafnt að vígi, hvort sem þær koma
frá smáþjóðum eða stórþjóðum. Pað eru gildar ástæður
til þess að halda, að íslendinga hafi ekki skort annað
26