Morgunblaðið - 03.02.2009, Blaðsíða 4

4 FréttirINNLENT
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 3. FEBRÚAR 2009
„ÍSLAND er grænt en á Grænlandi
er ís,“ þylur margur Bandaríkja-
maðurinn upp þegar Íslendingar
opinbera uppruna sinn vestanhafs.
Samkvæmt þessari gervitungla-
mynd stendur Ísland hins vegar
fyllilega undir nafni enda snævi
þakið þegar myndin var tekin í há-
deginu í gær. Skörp skil verða milli
hvítrar strandlínunnar og sjávarins
svarta svo allir fínustu drættir eyj-
unnar, sem sumir Íslendingar vilja
kalla þá formfegurstu í heimi,
verða skýrir. Jarðvísindadeild HÍ
vinnur með gervitunglamyndir sem
þessa m.a. til að fylgjast með hafís,
sem heldur sig fjarri um sinn.
Ísland ber
nafn sitt
með rentu
Gervitunglamynd sýnir snævi þakið Ísland umlukt svörtum sjó
HÆSTIRÉTTUR hefur staðfest úr-
skurð Héraðsdóms Reykjavíkur um
að vísa frá dómi kröfum Jóns Ás-
geirs Jóhannessonar um að dæma
beri rannsókn á meintum skatta-
lagabrotum hans ólögmæta. Rétt-
urinn staðfesti sambærilegan úr-
skurð vegna Kristínar
Jóhannesdóttur. Jón Ásgeir og
Kristín fóru fram á að rannsókn
ríkislögreglustjóra vegna meintra
brota gegn lögum um tekjuskatt og
fleiri lögum yrði dæmd ólögmæt en
til vara að mælt yrði fyrir um að
saksóknara efnahagsbrota yrði
skylt að víkja sæti við rannsókn
málsins. Í dómi héraðsdóms kom
fram að skilyrði þess að ágrein-
ingur verði borinn undir dómara er
að viðkomandi mál sé til rann-
sóknar hjá lögreglu eða ákæru-
valdi.
Frávísun
staðfest í
Hæstarétti
FRÉTTASKÝRING
Eftir Bergþóru Njálu Guðmundsdóttur
ben@mbl.is
HÆTTA er á að kröfuhafar þrýsti á
skuldendur að ganga á lífeyrisséreign
sína verði áform ríkisstjórnarinnar
um að opna fyrir greiðslur úr séreign-
arsjóði að veruleika, að mati tals-
manns lífeyrissjóðanna.
Meðal áforma nýrrar ríkisstjórnar
er að setja lög um séreignarsparnað
sem gefa sjóðsfélögum „tímabundna
heimild til fyrirframgreiðslu úr sér-
eignarsjóðum“. Bent hefur verið á að
með þessu skapist hætta á að illa sett-
ir skuldarar lendi í verri stöðu en áð-
ur taki þeir sparnaðinn út í viðleitni
til að forða sér frá gjaldþroti. Verði
gjaldþrotið engu að síður ekki umflú-
ið tapa þeir þar með sparnaðinum
sem annars væri varinn.
Verði tengt við íbúðalán
Svo virðist sem þessi hætta sé
raunveruleg. „Oft eiga menn lítið í
þessum sjóðum og ef þeir eru með há
lán hefur þetta í sjálfu sér takmörkuð
áhrif á greiðslubyrði. Þá þarf að
tryggja að þetta fari a.m.k. í greiðslu
vaxta og afborgana,“ segir Hrafn
Magnússon, framkvæmdastjóri
Landssambands lífeyrissjóða. Stein-
grímur J. Sigfússon fjármálaráð-
herra segir ýmsar hugmyndir hafa
verið viðraðar varðandi þetta. „Menn
hafa t.d. skoðað að tengja þetta við
íbúðalán,“ staðfestir hann en undir-
strikar að ekkert hafi verið ákveðið
varðandi þetta.
Steingrímur segist ekki sjá neina
ástæðu til þess að við breytingarnar
yrði séreignarsparnaðurinn gerður
aðfararhæfur við gjaldþrotaskipti.
Það yrði einfaldlega val fólks hvort
það tæki út sparnaðinn eða ekki. „Það
er ekki ætlunin að þvinga menn til að
gera þetta nema síður sé,“ segir
hann. Hrafn hefur engu að síður
áhyggjur af þessu og bendir á að með
breytingum í þessa veru séu kröfu-
hafar settir í sterka stöðu. Þannig
gætu þeir krafist þess að viðkomandi
skuldari nýtti séreignarsparnað sinn
til lækkunar skulda og settu það jafn-
vel sem skilyrði fyrir skuldbreytingu
eða annars konar fyrirgreiðslu.
Gætt að þeim sem eftir sitja
Steingrímur segir ekki liggja fyrir
endanlegar skilgreiningar á því
hverjir falli í þann hóp sem verði gert
mögulegt að taka út sparnað sinn.
Fulltrúar lífeyrissjóða sem rætt var
við eru sammála um að þær skilgrein-
ingar skipti sköpum enda hafi 240
milljarðar legið í lífeyrisséreign
landsmanna í lok ársins 2007. Þessi
upphæð hefur vissulega breyst við
bankahrunið í haust en Hrafn segir
ljóst að ef þorri manna leysir sparn-
aðinn út geti það skapað vandamál
hjá sjóðunum.
Í öllu falli verði að tryggja að þeir
sem ekki fá sparnaðinn greiddan sitji
ekki eftir með lakari eign en ella, sem
gæti gerst ef farið yrði út í að selja
eignir sjóðanna til að mæta útborg-
unarþörfinni. Viðbúið sé að fyrst yrðu
bestu og þ.a.l. auðseljanlegustu eign-
irnar seldar. Eftir væru lakari eignir
sem gæfu af sér verri ávöxtun. „Þess
vegna skiptir miklu máli að jafnræðis
sé gætt svo að þeir sem eftir verða
sitji ekki uppi með verri eignir fyrir
vikið,“ útskýrir Hrafn.
Gert er ráð fyrir að smíði laga-
frumvarps um úttekt úr séreign-
arsjóðum gangi greitt fyrir sig.
Fulltrúar lífeyrissjóðanna funduðu í
gær með fjármálaráðherra um málið
og er áætlað að fundarhöldunum ver-
ið haldið áfram í dag.
Morgunblaðið/Golli
Séreignin Skiptar skoðanir eru á því hvort sé til góða fyrir skuldendur að fá aðgang að séreignarsparnaði sínum.
Bætt staða í raun?
 Gæta þarf að jafnræði eigenda séreignarsparnaðar við út-
borganir úr sjóðunum  Staða kröfuhafa gæti orðið sterkari
Velta má fyrir sér hversu klókt það sé að leysa út séreignasparnað núna,
þegar sjóðirnir standa illa eftir lækkun hlutabréfa að undanförnu, en við
slíkar aðstæður er yfirleitt talið betra að bíða og sjá hvort bréfin hækki
ekki að nýju. Menn benda þó á að staða sjóðanna sé ærið misjöfn eftir sam-
setningu þeirra. Þá hefur í sumum tilfellum verið um hreinar afskriftir
eigna að ræða, eins og t.d. þar sem hlutabréf í gömlu bönkunum voru ann-
ars vegar. Og þar sem þau standa í núlli munu þau ekki hækka síðar.
Að leysa út tap eða hagnað
Eftir Sigtrygg Sigtryggsson
sisi@mbl.is
VINNUMÁLASTOFNUN greiddi í
gær út atvinnuleysistryggingabætur
til um 9.500 einstaklinga fyrir tíma-
bilið 20. desember-19. janúar. Alls
voru greiddar út á bilinu 1.500 til
2.000 milljónir en nákvæm tala lá
ekki fyrir. Þetta er hæsta upphæð,
sem greidd hefur verið út í einu lagi í
atvinnuleysisbætur hér á landi. Jafn-
framt má segja að Atvinnuleysis-
tryggingasjóður sé orðinn einn um-
fangsmesti launagreiðandi landsins.
Þar sem umfang var óvenjumikið
tók það Vinnumálstofnun og banka
margar klukkustundir að koma
greiðslunum inn á bankareikninga í
gær. Allt gekk þó vonum framar, að
sögn Karls Sigurðssonar, sviðsstjóra
vinnumálasviðs hjá Vinnumálastofn-
un, en mikið álag var á símkerfi
stofnunarinnar. Þá hefur verið mikið
álag á starfsfólki Vinnumálastofnun-
ar undanfarna daga við að undirbúa
greiðslurnar og voru margir þeirra í
vinnu um helgina.
Alls bættust um 400 einstaklingar
á atvinnuleysisskrá í gær. Að sögn
Karls Sigurðssonar er reiknað með
að um 3 þúsund einstaklingar bætist
á atvinnuleysisskrá í febrúar, eða
álíka margir og í janúarmánuði.
Karl reiknar með að það dragi úr
fjölgun fólks á atvinnuleysisskrá,
þegar líða tekur á árið.
Milljarðar til
atvinnulausra
9.500 fengu greiddar bætur í gær
Í HNOTSKURN
»Nú eru 13.311 ein-staklingar á atvinnuleys-
isskrá, 8.374 karlar og 4.937
konur.
» Í byrjun desember vorurúmlega 7.000 á skrá og
hefur fjölgað um rúmlega 6
þúsund á tveimur mánuðum.
Eftir Ingibjörgu B. Sveinsdóttur
ingibjorg@mbl.is
STEINGRÍMUR J. Sigfússon, ráð-
herra fjármála, sjávarútvegs og land-
búnaðar, hyggst skoða lagalega stöðu
ákvörðunar Ein-
ars K. Guðfinns-
sonar, fyrrver-
andi
sjávarútvegsráð-
herra, um heimild
til hvalveiða
næstu fimm árin.
„Það verður von-
andi fljótlega sem
ég fæ öll gögn í
hendur og get far-
ið að átta mig á málinu. Það er alveg
ljóst að við vorum lítið hrifin af að frá-
farandi sjávarútvegsráðherra tæki
svona stóra og umdeilda pólitíska
ákvörðun á sínum síðustu klukku-
stundum í embætti,“ segir Steingrím-
ur sem jafnframt hyggst skoða út-
hlutun á þorskkvóta.
„Ég ætla að skoða hvernig það
rímar við venjulegt vinnuferli á
grundvelli ráðgjafar frá Hafró að
boða auknar veiðar á næsta fiskveiði-
ári fyrirfram.“
Steingrímur kveðst ekki hafa tekið
afstöðu til mögulegs uppboðs á aukn-
um þorskkvóta. „Það eru ýmsar hug-
myndir um hvernig fara á með við-
bótarveiðiheimildir. Þessi ríkisstjórn
situr í afar stuttan tíma á þessu fisk-
veiðiári og við munum fara varlega
með okkar vald í þennan stutta tíma
fyrir alþingiskosningar. Það er
kannski eðlilegra að stóru framtíðar-
málin verði í höndum þeirrar ríkis-
stjórnar sem mynduð verður bak
kosningum.“
Sjávarútvegs- og landbúnaðarráð-
herra kveðst áhugasamari um að
huga að því sem hægt er að gera núna
til að auka verðmætasköpun og fjölga
störfum í landinu. „Þar hef ég nefnt
hluti eins og að auka vinnslu innan-
lands á afla sem fer óunninn úr landi
og fá meira hráefni í land sem fer for-
görðum. Við getum nefnt þá stað-
reynd að það vantar hausa og hryggi í
þurrkun. Þetta gengur vel að selja og
fer á ágætu verði. Það þarf að fara
með stækkunargler yfir málin, bæði
innan sjávarútvegs og landbúnaðar.“
Um væntanlega aðstoðarmenn
sína segir Steingrímur að um verk-
efnaráðningar til skamms tíma verði
að ræða.
Skoðar ákvörðun
um hvalveiðar
Steingrímur J.
Sigfússon