Morgunblaðið - 21.09.2009, Síða 13

Morgunblaðið - 21.09.2009, Síða 13
Daglegt líf 13ÚR BÆJARLÍFINU MORGUNBLAÐIÐ MÁNUDAGUR 21. SEPTEMBER 2009 Eftir Kristínu Heiðu Kristinsdóttur khk@mbl.is M ÉR er sagt að strák- arnir hafi dansað uppi á þessum stól- um þegar fjörið var sem mest á Borg- inni. Þetta hljóta því að vera sterkir stólar fyrst þeir þoldu það. Sjálf lét ég duga að dansa á gólfinu þegar ég sveif um á Hótel Borg á mínum sokkabandsárum. Ég átti margar góðar stundir þar á laugardögum í Gyllta salnum með vinkonum mínum og við sátum meðal annars á þessum stólum og horfðum á fólkið tjútta á stríðsárunum,“ segir Sonja Schmidt sem á í fórum sínum tvo upprunalega stóla úr Gyllta salnum á Hótel Borg sem hún vill nú selja. Borgin var opn- uð vorið 1930 og stólarnir verða því áttatíu ára á næsta ári. En Sonja slær stólana út í aldri því sjálf verður hún níutíu og eins árs í desember. „Ef einhver hefur áhuga á að eignast þessa stóla þá vil ég endilega selja þá. Ég held ég eigi tvo í viðbót í geymslunni hjá mér en upphaflega keypti ég tólf svona stóla. Það kom til af því að á sínum tíma var öllu breytt í Gyllta salnum á Hótel Borg og stól- arnir voru auglýstir til sölu. Ég sló til, kannski af því ég átti svo góðar minningar frá þessum tíma en mér finnst þeir líka fallegir, gylltir eins og salurinn sem þeir tilheyrðu. Ég keypti þá á hundrað krónur stykkið, sem þótti mikið þá, enda stórmerki- legir stólar með sögu. Þeir eru enn með upprunalega áklæðinu og gyll- ingunni.“ Uppeldið var strangt Í æðum Sonju rennur bæði danskt og þýskt blóð. Afi hennar var dansk- ur en amma hennar þýsk og frá henni hefur hún ættarnafnið sitt. Sonja hefur átt viðburðaríka ævi og hún hefur upplifað ýmislegt á níutíu árum. Hún var einkabarn foreldra sinna og segir það hafa verið nokkuð einmanalegt að eiga ekki systkini. „Móðir mín átti og rak hattabúð á Laugavegi 5 og hún var mikil biss- nesskona, hún hafði kannski ekkert rosalega mikinn tíma fyrir mig,“ seg- ir Sonja og bætir við að foreldrar hennar hafi skilið þegar hún var 10 ára og eftir það hafi hún búið hjá móður sinni. „Ég fékk að heimsækja pabba á laugardögum og hann dekr- aði við mig. Hann hafði alltaf tilbúna dós með ávöxtum og rjóma með. Svo fékk ég 30 aura til að kaupa tyggjó sem hét Schmidt rétt eins og ég,“ segir Sonja sem fékk að sumu leyti óvenjulegt uppeldi miðað við mörg börn á Íslandi á fyrri hluta tutt- ugustu aldar. „Ég fékk mjög strangt uppeldi og var send í Landakots- skóla. Þegar ég var að alast upp áttu börn að koma vel fyrir og það mátti ekki heyrast neitt í þeim. Fyrir vikið var ég voðalega feim- in lengi vel en það er loksins að rjátla af mér núna.“ Var send í klaustur Sonja sigldi til Kaupmannahafn- ar ung að árum með skipinu Dronning Alexandrine og segir það hafa verið mikið ævintýr, þó svo að sjóveikin hafi dregið úr ánægj- unni. „Í Kaupmannahöfn gist- um við mamma hjá „Den gale is- lænder“ eins og Danir kölluðu skólabróður mömmu sem var ríkur maður og bjó rétt utan við borgina í hvítri villu. Hann fór um á mótorhjóli um miðjar nætur til að selja Þjóðverjum íslenska síld. Hann lenti svo í fangelsi fyrir vikið þegar stríðinu lauk. Það var mikill harm- leikur því þetta var góður maður sem átti góða konu og börn.“ Í Kaup- mannahöfn var Sonja sett í heima- vistarskóla og það segir hún ekki hafa verið sæluvist. „Danir gerðu at í Íslendingum á þessum tíma og ég minnist þess að hafa grátið mikið.“ En Sonja lærði vissulega margt af því að fara út í hinn stóra heim og hún talar sex tungumál. „Ég kom heim frá útlandinu árið 1940 þar sem ekki þótti óhætt að ég væri þar á stríðstímum. Þá var ég rétt rúmlega tvítug en foreldrar mínir höfðu sent mig í klaustur til Belgíu til að mennta mig. Pabbi var svolítið snobb og það þótti voðalega fínt að senda börnin sín út þar sem þau lærðu frönsku og þeim var kennt að spila á píanó. Ég gerði bara eins og mér var sagt.“ Leigði ferðamönnum herbergi Sonja erfði hús föður síns, Sól- vallagötu 4, og er mjög stolt af hinu fagra gullregni sem prýðir garðinn þar og segist hafa dekrað við tréð í áraraðir. Hún seldi húsið fyrir þó- nokkrum árum en á margar góðar minningar þaðan. „Þegar börnin voru farin að heiman vorum við hjón- in með fjögur auð herbergi í þessu stóra húsi og við vildum nýta þau. Við brugðum á það ráð að leigja þau fyrir ferðamenn sem reyndist vel og við gerðum það samfellt í átján ár. Ég hafði mjög gaman af þessu, ég naut þess að fá fólk til okkar alls staðar að úr heiminum og spjalla við það. Vissulega var þetta líka erfitt, ég þurfti til dæmis að þvo allt línið í höndunum.“ Sonja er mikið fyrir dýr og hefur átt marga fugla um dagana en líka hund. „Þegar við bjuggum á Sól- völlum þá átti ég tík sem hét Píla. Hún var yndisleg og ég grét mikið þegar hún elsku Píla mín dó. Ég elska öll dýr, þau eru almennilegri en mannfólkið.“ Áttræður Einn af stól- unum sem Sonja vill selja og tilheyrðu Gyllta sal Hótel Borgar á stríðsárunum. Dansaði á Borginni Hress Sonja Schmidt er eldspræk þrátt fyrir að níutíu ár séu frá fæðingu hennar. Morgunblaðið/Árni Sæberg www.rannis.is/visindavaka Handbók fyrir ráðvillta nútímaþjóð Dr. Guðrún Nordal forstöðumaður Stofnunar Árna Magnússonar fjallar um hvernig fíkn ungra karlmanna í völd og fé réði miklu um fall í íslensku samfélagi í tíð Sturlunga. Þetta þykir mörgum ríma óþægilega við atburði nútímans. Alvarlegt málefni með léttum undirtóni! er í kvöld Fyrsta VÍSINDAKAFFIÐ Laugavegi 13, 101 Reykjavík sími 515 5800, rannis@rannis.is www.rannis.is Menntamálaráðuneytið Iðnaðarráðuneytið Sturlunga: 21.september kl. 20:00 - 21:30 Súfistinn Iðuhúsinu Hálendið í Rangárþingi hefur mikið aðdráttarafl fyrir fjölda manns og geymir marga perluna fyrir ferða- menn, jafnt erlenda sem innlenda. Þar má nefna eldfjalladrottninguna Heklu, sem gýs orðið nokkuð reglu- lega svokölluðum túristagosum sem ekki hafa valdið umtalsverðu tjóni á síðustu áratugum. Vonandi verður næsta gos sem talið er líklegt að verði innan skamms tíma, eins eða tveggja ára, ekki til að breyta þessu orðspori. Landmannalaugar og Þórsmörk eru sívinsælir ferða- mannastaðir og gönguleiðin þar á milli sem nefnist Laugavegurinn í daglegu tali er gengin af þúsundum manna á hverju ári.    Landmannalaugar virðast vera gríð- arlega vinsæll og vel þekktur staður hjá erlendum ferðamönnum sem sækja landið heim. Skrifari hitti eitt sinn unga konu frá Palestínu sem var að ferðast alein á puttanum og kvaðst vera komin til Íslands í þeim eina tilgangi að komast í Land- mannalaugar og ganga Laugaveginn til Þórsmerkur og síðan yfir Fimm- vörðuháls milli Eyjafjalla- og Mýr- dalsjökla.    Fjölmarga aðra staði er vert að nefna á þessu svæði, allt frá Skarfa- nesi og Fossabrekkum sem eru nið- ur undir byggð, Búðarháls og Þjórs- árver sem eru vestarlega á svæðinu upp með Þjórsá, Hrafntinnusker, Torfajökul, Ljósártungur, Mark- arfljótsgljúfur, Strútslaug, Mæli- fellssand og Mýrdalsjökul í nágrenni Fjallabaksleiðar syðri.    Ef farið er um Dómadalsleið og Fjallabak nyrðra má nefna fjöl- marga áhugaverða staði í nágrenni við þá leið, svo sem Landmannahelli, Löðmund, Mógilshöfða, þar sem vegurinn liggur í þeirri hæð að mað- ur sér langt norður í land í góðu skyggni, Jökulgil, Kýlinga auk Landmannalauga sem áður var get- ið. Sprengisandsleið er hluti af þessu landsvæði með sínum sérkennum.    En það er fleira af öðrum toga sem er ekki síður áhugavert fyrir ákveðna gerð af ferðamönnum. Stangveiði er að sjálfsögðu ein teg- und ferðamennsku og þar eru marg- ir möguleikar á hálendinu í Rang- árþingi. Vötn eru fjölmörg á svæðinu þar sem víðast hvar er ein- hver silungsveiði í mismiklum mæli og með misvænum fiski. Kvísl- arveitur á Sprengisandsleið sem hafa myndast aðallega vegna vatns- miðlunarframkvæmda gefa oft góða veiði. Þórisvatn er oft gjöfult framan af sumri, í Fellsendavatni og Sig- öldulóni er silungsveiði og mörg vötn eru á Fjallabaksleiðunum, t.d. Dómadalsvatn, Löðmundarvatn, Frostastaðavatn, Ljótipollur, Skyggnisvatn, Álftavatn o.fl.    Veiðivötn eru þó sá staður sem heillar flesta stangveiðimenn og komast færri að en vilja. Algjör met- veiði hefur verið þar í sumar, komið hafa á land tæplega 30 þúsund fiskar á stöng. Þetta er um 5 þúsund fisk- um meira en árið áður, sem þá var metár. Um sex þúsund manns hafa dvalið þar í skemmri eða lengri tíma á tveggja mánaða tímabili frá júní fram í ágúst. Þarna eru mest Íslend- ingar á ferð og hafa margir komið þar svo árum skiptir.    Að stangveiðitímanum loknum tek- ur við netaveiðitímabil sem jarðir á Landi og í Holtum hafa rétt til að nýta. Margir rétthafa nýta sér þetta og hafa rétt á að vera með tvær netalagnir og eina stöng í tvo sólar- hringa. Leyfilegt er að skipta hvorri netalögn út fyrir eina stöng og nýta sumir leyfin á þann hátt. En neta- veiðin er einungis lítill hluti heildar- aflans á hverju ári. Margir bæir í sveitinni nýta þessar ferðir sem skemmtiferðir fyrir heilu fjölskyld- urnar og jafnvel ættirnar, en um- hverfið í Veiðivötnum er mjög sér- stakt og ógleymanlegt að dvelja þar. Morgunblaðið/Óli Már Aronsso Góður afli Helgi Valberg á Hellu má vel við una eftir ferð í Veiðivötn. HELLA Óli Már Aronsson fréttaritari

x

Morgunblaðið

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.