Vilji - 01.10.1927, Side 7

y i l j i
5
skamma dvöl. Fyrir því liggja ýmsar ástæður, og skal
jeg láta mjer nægja að nefna aðeins tvær eða þrjár
þeirra. — Það skal þá fyrst telja auðinn, sem alt fæst
fyrir, en ekkert án. Menn eru svo skamt á veg komnir
sem jafnaðarmenn, að ójöfnuðurinn má sín meira. —
Enn má nefna líkamlega veiklun, sem er einnig mjög
erfitt að bera fyrir áhugasaman og hugsandi æsku-
mann, þar sem eldmóður og hiti ríkja. Þessu lýsir
Jóhann Gunnar ágætlega í erindi þessu:
„Hann langaði’ að lifa og njóta
og brautir í heiminum brjóta“.
Og enn:
„En þá kom tæringin til hans heim. —
Hann titraði’ af ótta;
hann lagði á flótta
og langaði langt út í geim.
Hún elti’ hann í helgrárri, horaðri mynd,
holeyg og visin sem beinagrind;
Hún kreisti’ hann með helkaldri hendi,
hann nágeigs af klipinu kendi“.
Það má gera sjer í hugarlund, hvernig þessum
ákafamönnum líður innan brjósts, þegar þeir sjá, að
allar þeirra háleitustu og dýrmætustu vonir ætla að
bregðast þeim. — í erindi því, er hjer fór næst á
undan, er einnig gefin glögg mynd af því, hvernig
þeir menn, er hefta vilja málfrelsi æskunnar, geta
eyðilagt ekki eingöngu framtíð einstaklingsins, heldur
og þjóðfjelagsins í heild sinni. Þeir eru rjett nefndir
tæring æskulýðsins. Og mönnum þeim, er vanaaflið
hefir verst leikið, fer mjög svipað og hinu fyrnefnda
skáldi, er hann segir:
„Jeg elskaði lífið og ljósið og ylinn;
nú liggur það grafið í djúpa hylinn.
Og vonirnar mínai', sem vóru fleygar,
sumar dánar, en sumar feigar“.
Jeg hirði eigi um að nefna fleiri af ágætismönnum
Islendinga en Jóhann G. Sigurðsson, sem sýnt hafa