Vilji - 01.10.1927, Page 11

VIL JI
9
Hjátrú og afleiðingar hennar.
Frá því er sögur hefjast, hefir hjátrúin átt djúpar
rætur í hugum þjóðanna. Ríkust hefir hún jafnan verið
hjá þeim mönnum, sem einangraðir hafa lifað frá um-
heiminum og menningunni.
Hinar stórmerkilegu íslensku þjóðsögur eiga kyn
sitt að rekja til hinnar forn-íslensku alþýðu, sem bæði
var fróð um marga hluti og látlaus í frásögn. Þjóð-
sögurnar eru afkvæmi hjátrúarinnar og mentunar-
skortsins.
Um langan aldur var það mestu erfiðleikum bund-
ið að fá alþýðumenn upp til sveita, er mikið kunnu
af fræðum þessum, til að leysa frá skjóðunni og miðla
almenningi af andlegum nægtabrunni sínum, —- þjóð-
sögunum.
Margir álitu það skömm og hneisu að kunna þær,
og jafnvel sumir þeirra fræðimanna, er mest áhrif
höfðu á alþýðu landsins, drógu engar dulur á, að þeim
þætti það hin mesta óvirða.
Einkum var það Konr. Maurer, sem innrætti fslend-
ingum virðingu fyrir þessum brunni djúprar speki og
þekkingar. Það var honum hið mesta kappsmál, að þær
legðust ekki í gröfina með þeim mönnum, er þær kunnu.
Fyrir fáeinum áratugum gerðist atvik í Ameríku,
sem gaf hjátrú sjómanna byr undir báða vængi.
Á skipi einu, sem sigldi um Erievatn, duttu með
stuttu millibili tveir hásetar niður úr reiðanum og hrygg-
brotnuðu. Þegar skútan kom til borgarinnar Buffalo,
ljetu skipverjar skrá sig af henni, allir nema einn
auk skipstjórans.
Með mestu erfiðleikum gátu þeir loks fengið nýja
skipverja. Komu flestir þeirra ölvaðir á skipsfjöl, enda
voru þeir af allra lægstu stjettum mannfjelagsins.
Alt í einu benti einn þeirra upp í reiðann og