Vilji - 01.10.1927, Side 13

YI L J I
11
brennudómur var upp kveðinn hjer á landi, höfðu um
22 menn og 1 kona látið líf sitt fyrir eldtungum
galdrabrennanna.
Margir þeirra manna, sem vitrastir hafa verið
meðal þjóðanna, kappkostað að ráða rúnir tilverunn-
ar og brotið heilann um torskilin málefni, hafa verið
brendir á báli sem fláráðir galdramenn. Hafa þeir oft
flutt nýjar spakar kenningar, sem samtíðin hefir mis-
skilið svona hraparlega.
Stóð galdrabrennuöldin yfir í nokkrar aldir. Sam-
fara mentun og aukinni þekkingu á náttúrulögmálun-
um hvarf hun eins og illur draumur við dagrenningu.
Eigi skal því neitað, að ennþá eimir allmikið eftir
af hjátrú og hindurvitnum, þótt afleiðingarnar sjeu
eigi eins augljósar og á galdrabrennuöldinni.
Til hafa verið þeir menn, sem hafa verið á und-
an samtíð sinni, þ. e. haft þroskaðri vitsmuni og meiri
hæfileika á ýmsum sviðum en alment gerðist. Hafa
þeir oft komið með nýjar skoðanir og kenningar, sem
samtíðin hefir misskilið og álitið menn þessa vitskerta.
Það er alkunna, að mest af því, sem við nú köllum
góðan og gamlan vísdóm, hefir byrjað með því að vera
nýtt óðs manns æði.
Áratugum og jafnvel öldum eftir að sumir spek-
ingar þessara höfðu lagst í gröfina, skildu menn þá og
færðu sjer í nyt umbætur þeirra og uppgötvanir. Þá
höfðu menn alment náð þeim þroska, sem þeir höfðu
fyrir löngu. Þá voru þeim reistir minnisvarðar og lof-
aðir í hverju orði.
Á engu sviði hafa orðið framfarir, nje nýjar hug-
sjónir ræst, án strits og armæðu þeirra manna; sem
hafa helgað líf sitt hugsjón sinni og þorað að standa
við hana í hvívetna.
Pjetur Johnson.