Vilji - 01.12.1927, Blaðsíða 4

34
VILJI
eigin æsku hefir það komið fyrir eigi síður en nú, að
skáldin hafa látið ástaljóð frá sjer fara. I fornöld lands
vors þótti það ósvinna mikil, ef skáldunum varð það á
að kveða mansöngva til kvenna, og hlutust oft út af slíku
vígaferli og róstur, eins og sjá má á íslendingasögunum.
Á miðöldum landsins tóku skáldin að kveða rímur,
en þau hafa sjeð að rímurnar, sem voru fullar af kenn-
ingum og fáránlegum lýsingum á fortíðinni voru þurrar
eins og smjörlaust rúgbrauð, og því hafa þau líklega
tekið upp það ráð, að skjóta þar inn á milli mansöngv-
um, sem töluðu frekar til hjartnanna en rímurnar gjörðu.
Þetta líkaði þjóðinni auðvitað vel, þótt ekki væru allir
mansöngvarnir lystugir. Vildi jeg sýna hjer eitt dæmi,
sem raunar er valið af verri endanum:
Fjölnis rjóma jeg renna læt
um Rögnis sýl í Boðnar strokk.
Bullan Friggjar byrli mæt
Berðlings smjör fyrir Suttungs kokk.
Vísa þessi er eftir sjera Snorra á Húsafelli, sem
margir munu kannast við, því að fleira var honum til
lista lagt en skáldskapurinn.
Nú mun jeg nefna einstaka menn, sem kunnastir
eru fyrir ástaljóð sín. Loftur ríki Guttormsson hefir látið
eftir sig tvo háttalykla, sem eingöngu fjalla um ástir, en
gróf myndu mörg Ijóðin þykja ef eitthvert skáldið, sem
nú er uppi, hefði látið slíkt frá sjer fara.
Kunn eru ástaljóð sjera Stefáns Ólafssonar í Valla-
nesi. Eru mörg þeirra sungin enn í dag og þykja góð,
t. d. Björt mey og hrein, og Eg veit eina baugalínu.
Ágætasta rímnaskáld okkar, Sigurður Breiðfjörð,
getur um Rósu í flestum mansöngvum sínum og flest
skáld endurreisnartímabilsins yrkja allmikið um ástir;
yrði það löng upptalning, ef allir skyldu taldir.
Eins og jeg hefi sýnt fram á, hafa ástaþóð ávalt
tíðkast með þjóð vorri. Það mun einnig verða svo, að
ungir menn fella hug til kvenna og þeir, sem ]>að g *ta,
róma þær í kveðskap sínum, en hætt er við, að ekki 'verði