Vilji - 01.12.1927, Blaðsíða 26

56
V I L .) I
leikurinn verkar á þá líkt og þegar móðursjúkri konu
er sagt, að ekkert gangi að henni. Þeir eru ekki nógu
sterkbygðir til að heyra hann eða segja. Þetta kalla
menn „mannlegan veikleika". Lygin er ekki eins kjarn-
góð. Hún er yfirleitt feikilega ljett í eðli sínu. Þess-
vegna hefir hún oftast flotið ofan á. Lygin hefir altaf
nógar afsakanir á reiðum höndum. Hún kemur til manns
með blíðubros á vörum, rökstyður sinn málstað eins og
fínasti rökfræðingur og sýnir manni fram á, að sann-
leikurinn hafi illar afleiðingar i för með sjer. „Komið
til mín“, segir hún, „því jeg er vegurinn, lygin og lífið“.
Það er hinn breiði vegur, sem flestir fara, af því að
hann er greiðfær og án alls farartálma. Þann veg göng-
um við allir að meira eða minna leyti. Við fáum ekki
staðist blíðuatlot lyginnar, því að þau eru ekki dýr-
keypt, mælt á jarðneskum mælikvarða. En sannleik-
urinn er ekki með blíðu. Hann krefst skilyrðislausrar
fórnar og hlýðni. Okkur getur virst hann ljótur. Lygin
hefir gert okkur svo fagurfræðilega, að sannleikurinn
særir fegurðartilfinninguna. Takmark lyginnar felst
ekki í henni sjálfri, heldur í einhverju öðru, sem snertir
mann sjálfan, hagsmunum, augnabliksþægindum o. s.
frv. Takmark sannlei’kans er altaf hann sjálfur og ekk-
ert annað. Lygin er mannleg, sannleik.urinn guðlegur.
Það er munurinn á sannleik og lygi. Málsháttur einn
segir: oft má satt kyrt liggja. Þetta er síðasta skálka-
skjól manna. Þeir viðurkenna sannleikann að vísu, telja
hann góðan, ef hann heldur sjer saman, en annars ekki.
Hann má ekki trufla svefnró þeirra. Helst vildu þeir
sjá hann múlbundinn. Þá hafa þeir ekkert að óttast. Þá
geta þeir sofnað hægum blundi við hjal lygarinnar.
Þeim líkar sá kliður betur, en básúnuraust sannleikans.
Og þeir munu víst margir spyrja: Af hverju hafði guð
sannleikann svona andskoti háværan? S. K.
Ritstjóri: Sigurður Halldórsson (sími 512).
Ábyrgðarmaður: Magnús Ásgeirsson.
ísafoldurprentsmiðja h.f.