Saga - 1980, Side 357

RITFREGNIR
343
stæðinganna njóta sannmælis. Á hinn bóginn er vart annað að vænta
en hann sé bitur í garð stjórnvalda fyrir að stofna til launaðrar
»hvítliðasveitar“ á tímum atvinnuleysis og atvinnurekenda fyrir að
láta skip liggja á höfninni með ærnum tilkostnaði, vikum saman
án þess að þau væru affermd, í stað þess að ganga til samninga við
verkalýðshreyfinguna um kaupgjaldshækkun, er vægi upp vísitölu-
skerðingu launa.
Verkalýðsátök fimmta og sjötta áratugarins voru oft hörð og
erfitt reyndist að viðhalda kaupmætti launa. Kjarabaráttan var
harðsótt og leiddi til langvinnra verkfalla, þar sem reyndi á sam-
takamátt og þolgæði verkalýðshreyfingarinnar. 1 þessu sambandi má
geta verkfallanna 1952 og 1955. í báðum verkföllum varð að skipu-
teggja öflugan verkfallsvörð til að girða fyrir tíðar tilraunir til
verkfallsbrota. Það kom og í hlut verkfallsvörslunnar að koma í veg
fyrir ólöglega vöruflutninga til Reykjavíkur, en aðflutningsbann
hafði verið sett í báðum þessum verkföllum. Einkum var það bensín
°g mjólk sem reynt var að smygla til borgarinnar og við það
var beitt öllum tiltækum ráðum.
_ Sú mynd sem Fyrir sunnan gefur af verkalýðsbaráttunni í Reykja-
vik er á margan hátt heilsteyptari en lýsing verkalýðsbaráttunnar á
Ákureyri í Baráttunni um brauðið. Eins og fyrr er á drepið tekst
^vyggva mjög vel að gera grein fyrir kjörum launafólks, heimilis-
nstæðum, viðhorfum þess til verkalýðsbaráttunnar. Hann gerir
ekki
emasta grein fyrir kjarabaráttunni sjálfri heldur jafnframt
'Áiórnmálasamtökum róttækasta hluta verkalýðsstéttarinnar. Eins og
yrr greinir mótast þær lýsingar mjög af stjórnmála- og lífs-
s oðun hans, sósíalismanum. Ekki er annað að sjá í bókarlok en
,ann sé jafn sannfærður sósíalisti af gamla skólanum og hann var
a fjórða áratugnum. Til þess benda m.a. lýsingar af ferð hans á
'msmót seskunnar í Varsjá sumarið 1955. Tryggvi hrífst innilega
a uPPbygggingu sósíalísks ríkis í Póllandi eftir stríð, sem hann ítrek-
r pólskur verkalýður hafi fyrst og fremst álitið hugsanlega
egna stuðnings og tækniaðstoðar sovésku þjóðanna.
in einarða lífsskoðun sem fram kemur í tveimur síðustu bindum
J^ÍTunnar gerir það að verkum að sagnfræðingar verða að nálg-
Um ^aU me^ varúú og gagnrýni þegar um er að ræða mat á atburð-
., °^ Pólitískum ágreiningsefnum. Engu að síður eru bækur Tryggva
til sverð heimild um viðhorf og afstöðu sósíalísks baráttumanns
g^.yJ)eirra atburða í .stjórn- og verkalýðsmálum sem hvað mestur
stóð nm á þeim árum sem æviminningarnar spanna. í ævisögu
jn er dregin upp næsta heilsteypt mynd af félagslegum breyt-
^essarar a'dar, sem gjörbreyttu ásýnd íslensks samfélags.
mynd nær til breyttra búsetu- og atvinnuhátta, breytinga á lífs-