Ísfirðingur - 15.12.1978, Blaðsíða 11

ÍSFIRÐINGUR
Úr Eyrarannál og Ballarárannál
.11
Hófundur Eyrarannáls Magn-
ús Magnússon, sýslumaður á
Eyri í Seyðisfirði N.Is., var ó-
venjulega mikúl iðju- og af-
kastamaður við ritslörf og er
Eyrarannáll talinn meðal merk-
ustu annála okkar. Hann var
fœddur að Haga á Barðaströnd
haustið 1630. Honum var veitt
Isafjarðarsýsla 5. júli' 165.3, þá
aðeins 23 ára gömlum. Sama ár
kvongast hann Ólöfu Guðmunds-
dóttur, Ásmundssonar, frá Stor-
holti i' Dalasýslu. Var Ólóf þá
17 vetra, sögð stórglœsileg og
úrvals kvenkostur. Þá um hautið
flylja þau að Eyri i' Seyðisfirði.
Þar andaðist Ölöf 6. október
1684, eftir meira en 30 ára
hjúskaþ. Þau eignuðust 3 börn,
sem uþþ komust. Magnús lifði
konu si'na í 20 ár, en hann
andaðist 1704, 74 ára gamall.
ÚR EYRARANNÁL:
1645. Kom seint sigling til
íslands og ekki neitt skip í
ísafjarðarsýslu. Brotnuðu
skip danskra í Kumbaravogi
hér við hafnir. Rifsskipið
komst á Patreksfjörð og lá
þar um veturinn, sigldi fram
um vorið, en lestist þá undir
veturinn á eyrinni fyrir neð-
an Botn í Patreksfirði, en
fiskur mestallur skemmdist
af sjó, sem inn í skipið kom,
hvar af ísletiskt fátækt fólk
hafði gagn, sem hann þang-
að sótti sér til atvinnu. í
skipinu fél! út og að um
veturinn, gátu það þó bætt
og sigldu um páskaleyti.
1658. Rak stóran skips-
flaka eður prámu í Ófeigs-
firði. Spruttu sóleyjar í síð-
ustu viku vetrar. Vor gott.
Vott sumar og kalt.
1660. Kom Henrik Jens-
son, danskur, með kongsbréf
upp á kaupskaparhöndlun í
Patreksfirði, Bíldudal, Skut-
ulsfirði og Dýrafirði, hvar
hann 2 skip fragtaði, og
brotnaði hans stærra skip í
framsiglingu við Jótlands-
skaga og komust ei af utan 2
menn, hvaraf hann fékk
mikinn skaða. Var þá góð
kauphöndlun hér á höfnum.
1666. Komu danskir síðla
hingað til lands vegna stríðs.
Á Dýrafjörð og Skutulsfjörð
komu tvö skip um höfuð-
dagsleyti og tapaðist annað
tómt, þá það ætlaði að sigla
inn á Dýrafjörð, og hefur
hvorki til þess sést eður
spurst síðan. Steytti danskt
skip í Rifi og komst fólk allt
til lands af, en skipherrann
synti í land og dó nokkru
síðar.
1699. Vetur stiðrur eftir
jólin og gekk harðindi að
flestöllu fólki, sem ei var bet-
ur en svo fyrir komið. Varð
víða hér vestra mikill pen-
ingafellir og fáheyrður hesta-
dauði úr öllum nálægum
sveitum það til spurðist, og
heitir þessi vetur Hestabani.
Kom góður bati föstudaginn
langa. Grasár í meðallagi, en
sumarið nytjaðist illa sökum
votviðra. Vetur til jóla í
besta máta með miklum
hlákum.
1671. Brotnaði franskt
hvalaskip í hafís á landsbrún
og hleypti svo til skipbrots
upp í Spákonufellshöfða og
komust allir 50 af, hverjir að
silgdu með hollenskum fisk-
urum, er voru 8 á skipi,
lofandi þeim 1500 ríkisdöl-
um með nokkru af góssinu,
en mikið lýsi skal þar enn
eftir liggjandi vera. En þó
ófriður milli Franskra og
Hollenskra. En skipið seldu
þeir dönskum eftirliggjara,
með öllum stengjum, fyrir 14
rd.
1680. Páll Torfason
dæmdur frá sinni búslóð og
missti hálfa ísafjarðarsýslu,
fyrir meðkenndan kaupskap
við engelskan skipherra á 2
snærum í sinni nauðsyn, og
eftir herra landsfógetans
skikkun var allt hans góss
upp skrifað og það registur
með norðanskipum fram
sent.
Komu danskir í allar
hafnir fyrir vestan fyrir far-
daga, sögðu gott árferði úr
Danmörk, og nokkra friðar-
stilling milli Danskra og
Svenskra um stundasakir
orðna.
Tóku þeir Dönsku Skut-
ulsfjarðarskip, þá þeir inn á
Djúpið sigldu fyrir Bolung-
arvík, hollenskt ófríhöndl-
araskip, hét skipherrann
Claus, hvert þeir með sér inn
á höfnina fiuttu, og skip og
góss á Tunguþingi til prís
dæmt (þ.e. dæmt upptækt
sem herfang) og síðan til
Bessastaða fært, og það ár
síðar framsent með hesta.
Húsavíkurskip tók og annað
ófríhöndlunarskip, en holl-
enskt hvalaskip tók það af
þeim aftur. Komu 3 dönsk
stríðsskip á Skutulsfjörð, sem
áttu að taka ófríhöndlara við
landið. Endurbættar
Dönskubúðir á Skutulsfjarð-
areyri.
1683. Með því nýja ári
harðnaði veðurátta með
hreggviðrum og stórfrostum
með fjúkum á milli, svo víð-
ast um landið urðu vegir og
ár ófærar hvar fyrir úti-
gangspeningar fordjörfuðust
stórksotlega og í flestum
stöðum dóu. Frá enduðum
þorra til krossmessu voru oft-
ast fjúk með frostum og jarð-
leysum, svo í fiestum stöðum
varð heylaust á páskum, og
margir misstu sína fríða pen-
inga af nautum og sauðum
og hestum, svo við ísafjarð-
ardjúp sem annarsstaðar, og
sökum harðinda og veðráttu
komust skip ei til sjóar fyrr
en á krossmessu, en fiskur
nógur fvrst framan af, en í
minna lagi þá upp á leið.
Sumar mjög gott og þerri-
samt, svo hevskapur nýttist
mjög vel.
Um vorið komu upp úr
hafís fjórar löngureiðar: 1 í
Skáladal, 1 á Straumnesi, 1 á
Steig og 1 á Höfðaströnd.
Haustið og vetrarfar til átta-
dags gott með miklu fiskiríi.
1694. Var veðuráttufar
mjög hart, með miklum
frostum frá áttadegi, og nær
fram að sumarmálum, svo
að útigangspeningur hafðist
illa við, bæði hér á sveitum
og í öðrum fjórðungum
lands, helst norðanlands
norðarlega og fyrir austan og
sunnanlands suðarlega. Og
harðindi upp á matvæli í
víðustum stöðum, þar fisklít-
ið víða var. En fiskirí var
þannan vetur í meðallagi, en
hafís mikill var á reki kring-
um ísland, svo norðankaup-
för komust ei til sinna hafna,
hvar fyrir Húsavíkurskip
lagði inn á Dýrafjörð á Þing-
eyri og lágu þar nær viku.
Þessi hafís byrgði og inni 3
hollenskar fiskiduggur á
Dröngum á Ströndum og 2 í
Trékyllisvík, hverjar ei út
komust fyrr en á miðsumri
og þá að mestu kostlausir
orðnir.
Um sumarið kom franskt
stríðsskip á Vatneyri í Pat-
reksfirði, þess kapteinn var
Jóhannes Disipar, er lengi
hafði verið havlveiðamaður
hér við land. Hann hafði
tekið 2 engelsk skip, er komu
frá Vestindien, hlaðin með
sykur, tóbak og aðra dýr-
mæta vöru, og sigldi með
þau inn á fyrrnefnda höfn,
Vatneyri. Nokkrar engelskar
fiskiduggur lágu um þennan
tíma á Tálknafirði, hverjar
þeir fyrst rændu og tóku alla
fragt af þeim og í sín skip
innlögðu, og settu síðan eld
upp á þessar duggur, létu
þær svo logandi sigla út af
Tálknafirði, hverjar svo upp-
brunnu til sjómáls og botn-
arnir síðan aftur á land ráku,
og var gert vogrek. En fólk-
inu slepptu þeir nær nöktu á
land, hver síðan sér í skip
kom hingað og þangað til í
næstu höfnum.
Ur þessum miklu hafisum
rak í kringum Strandir frá
Aðalvík og að Gjögrum 9
stórhveli, hvar af sumir lif-
andi á land hlupu, en suma
dauða upp rak, hvar á meðal
4 hlupu á land í Fljótum, 3 á
Almenningum, 1 á Látrum,
1 á Gjögrum, er í hafís drep-
ist höfðu.
Höfundur Ballarárannáls Pet-
ur Einarsson, lögréttumaður á
Ballará, varfœddur 1597. Hann
tók við umboði yfir hálfri Dala-
sýslu haustið 1625, en á árinu
1627 var hann kjörinn lögrétlu-
maður og þvi' starfi hélt hann til
duaðadags, eða i' 39 ár. Pétur
kvœnlist 16. október 1619 Sig-
n'ði Gi'sladóttur þrests í Hvammi
og áttu þau 2 börn, er uþþ
komust. Sign'ður andaðisl 1658.
Siðari kona Péturs var Guðrún
Guðmundsdóltir, en henni kvœnl-
ist hann 1663. Ekki er þess getið
að þau hafi átt börn. Pétur lög-
réllumaður andaðist á Ballará
1666, lœþlega sjötugur.
ÚR BALLARÁRANNÁL
Anno 1602. Það haust
voru héluföll og frost fram
að Magnúsmessu. Þá kom
fjúk og jarðbönn með hallæri
og harðindum, svo þá var
svo harður vetur um allt
landið, eð enginn kann af
slikum að segja né séð af
skrifað, síðan ísland byggð-
ist. Kolfellir um allt landið,
svo að margir misstu allt
hvað þeir áttu. Hestar stóðu
dauðir af frosti á Reykjanesi.
Þá var enginn gróður á Jóns-
messu um vorið. Sá vetur er
GAMMATOX BAÐLYF
s5>
^
Gammatox baðdult inniheldur 20.2% w/v
gramma BCH ásamt rotvarnarefni sem varnar því
aö skaðlegir sýklar vaxi í baðleginum.
Baðduftinu má blanda í hreint vatn hvort sem i því
er mikið af kalksöltum eða ekki.
Lyf þetta er ætlað til að eyða sníkjudýrum (lús og
maur) á sauðfé, en einnig má nota þaðtil aðeyða
sníkjudýrum á hrossum og geldneytum.
Lyf þetta er selt i pökkum (453 gr.) og er sérstak-
lega ætlað tilböðunarsauðfjár.en málíka notatil
sótthreinsunar á fjárhúsum og öðrum vistar-
verum þar sem sauðfé er geymt.
Úr lögum um sauðfjárbaðanir
Úr 1. gr. Sérhverjum þeim, er sauðfé eða geitfé hefur undir
höndum, hvort heldur er eigin fé eða fóðrafé, er skvlt að láta
fram fara böðun á því til að útrýma kláða og öðrum óþrifum.
samkvæmt því, sem fvrir er mælt í lögum þessum.
2. gr. Böðun skal fram fara hvorn vetur milli I. nóv. og 15.
mars, þóaldrei fyrren lokiðer haustslátrun ogaldrei fyrr en fé
er komið á hús. nema sérstakar aðstæður mæli með slíku að
dómi eftirlitsmanns og yfírdýralæknir samþvkki.
Ákvæði til bráðabirgða. Böðun samkvæmt 2. gr. laga þessara
skal fram fara fyrsta sinn veturinn 1978-1979.
Samband ísl. samvinnufélaga
Innflutningsdeild
Holtagörðum Rvík Sími 81266
Kaupfélögin
umalltland