Skólablaðið - 01.04.1968, Page 27

157
fávitans vekur mikinn úlfaþyt, hróp og
sköll. Menn hlaupa til og bí’ða albúnir að
taka á móti línunni á nýjan leik, meðan
formælandi skipverji dregur hana uppur
sjónum. Ále ngdar stendur klæöskerinn og
glottir. Það er mikil athöfn 1 loftinu enda
ekki látið sem stendur til. Sonur bæjar-
stjórans er sumsó kominn með allar vólar
1 nýja sáldarbræðslu. Það er ekkert ann-
að. Tveir tugir verkamanna standa á næt-
urvinnukaupi og bíða þess að útskipun
hefjist. Sonur bæjarstjórans fer einsog
hvirfilvindur manna á milli og talar hæst.
Það er mikil athöfn \ loftinu og það verður
næturvinna nóttina alla og eitthvað framm-
eftir morgni.
Þegar skip koma frá útlöndum og hafa
fyrstu viðkomu hór í* höfn gengur tollarinn
niðra bryggju. Hann er litill og hnellinn,
silfurhærður, júnúformaður, gullhnepptur
með kaskeyti og hárfínan embættismanna-
svip. Tollarinn. Það er sameiginlegt
með honum og fávitanum að báðir eru
sameign þorpsins. En þótt þorpið eigi
báða eru þeir ákaflega fjarlægir þorpsbú-
um. Og tollarinn er ekki af heimi þorps-
ins. Hann umgengst ekki þorpsbúa, greið-
ir ekki atkvæði 1 kosningum og á danska
konu. Feita danska konu. Hann og þessi
danska kona eru yfirstétt þessa þorps.
Sérhvern dag sjast þau koma gangandi eft-
ir þorpsgötunni, hann 1 júníformi, hún
með regnhlíf. Fruin fer inní" verzlanir og
hann bíður fyrir utan. Kaupmenn þessa
staðar eiga erfitt með að gera frúnni til
hæfis og það er mikið um rifrildi. En
tollarinn bíður fyrir utan og er af öðrum
heimi en þetta fólk. Hann ku vera mein-
laus tollari. Tollskoðunin felst \ því" að
hann fer um borð og \ kames skipstjóra,
situr þar yfir glasi af víni og reykir
vindla. Svo fer hann \ land. Hann
treystir mönnum og leitar af sér grun í
samræðum, innsigluðum með handabandi.
Þrátt fyrir það berst oft vín og tóbak 1
land með þessum skipum, en hann varðar
ekkert um það.
Þorpið á einn alkóhólista. Kröfuleysi
hans um gæði vínanda hefur sett hann ofar
þeim sem eru kallaðir rónar og krynt hann
alkóhólista þorpsins. Hann drekkur tró-
spira ef hann býðst og verður ekki meint
af. Auk þess að vera alkóhólisti er hann
orðaður við kynvillu. Þetta tvennt skipar
honum skilyrðislaust \ flokk með tollaran-
um fávitanum og vertinum. Annars er
hann klæðskeri að mennt og gerði tilraun
til að sníða föt á þorpsbúa einhverntíma
þegar þorpið var litið og ljótara og hafði
ekki kynnzt við silfur hafsins. Hann lærði
til klæðskera \ útlöndum og nam skilming-
ar meðfram. Skömmu eftir að hann flutt-
ist til þorpsins, lét hann klæðskerann \
býtum fyrir alkóhólistann og er nú skilm-
ingamaður og alkóhólisti. Hann slæpist
um þorpið, tekur menn tali klappar þeim
á bakið og kjaftar útúr þeim nokkrar kron-
ur. Siðan fer hann 1 apótekið og særir
spritt útúr apótekaranum sem er dopisti.
Hann er alltaf þar sem hlutirnir gerast og
stendur þá oft álengdar og glottir. Hann
gerir sór titt við þá sem eru komnir til að
vinna yfir sumartímann og heimsækir þá
\ braggana og kriar útúr þeim nokkrar
krónur gegn vilyrði um tilsögn \ skilming-
um þegar tækifæri gefst, eða þá hann sel-
ur þeim dóttur sína sem er ekki ennþa
fædd. Það er erfitt að skýra lundarfar
rónans. Einsog þeir sem eiga allt undir
gjafmildi annarra, tjóar ekki fyrir hann að
vera með neinn derring heldur haga segl-
um eftir vindi. Hann er næmur fyrir JdvÍ
hvenær hann á að hlæja og hvenær grata,
og hann hyllist til að vera íbygginn og vita
sumt. Böllin eru skærustu ljósin \ þessari
gráu veröld, því* þá flýtur lifsvatnið.
Hann stendur jafnan við hliðina á útkastar-
anum og tollar menn þegar þeir fara inn
eða út. Þá er hann glaður og hlýr \ við-
móti og hann grípur sinaberri hendi 1 hand-
legg manna og spyr eftir þeim svarta.
Hann fipast hvorki nó truflast jafnvel þott
hann fái högg og glósur. Vongóður heldur