Monitor - 08.09.2011, Side 12
12 Monitor FIMMTUDAGUR 8. SEPTEMBER 2011
Sigurjón Kjartansson er flestum landsmönnum kunnug-
ur fyrir fíflalæti, handritaskrif og rokk. Hann er fjölhæfur
maður sem hefur leikið í vinsælustu grínþáttum lands-
ins, án þess að líta á sig sem leikara, og verið höfuðpaur
einnar flottustu þungarokksveitar landsins, án þess að
líta á sig sem þungarokkara. Sigurjón og hljómsveit hans,
HAM, halda útgáfutónleika í kvöld á Nasa en löngu er
uppselt á þessa rokkveislu.
Þú vaktir fyrst athygli fyrir að vera höfuðpaur rokk-
sveitarinnar HAM. Var æskudraumurinn að verða
rokkstjarna?
Nei, æskudraumurinn var að eiga steypustöð og ferða-
skrifstofu en ég hef ekkert gert til að elta þá drauma.
Það að stofna hljómsveit var alls ekki sprottið af því að
það hafi verið einhvers konar draumur, það var eiginlega
frekar af nauðsyn. Við stofnuðum hljómsveitina sem
svona hækju, af því við vorum með ákveðnar áætlanir
um að verða kvikmyndagerðarmenn en það reyndist
bara miklu erfiðara. Það að stofna hljómsveit lá beinna
við, það var auðveldara en að gera kvikmynd.
Þú samdir einmitt mestalla tónlistina í hinni goð-
sagnakenndu kvikmynd Sódóma Reykjavík og lékst
jafnframt í myndinni. Hvernig kom það til?
Við Óskar Jónasson kynntumst í kringum Smekkleysu
og Sykurmolana, hann var sumsé að deita stelpu sem
heitir Björk og var í Sykurmolunum. Hann var dálítið að
fylgjast með HAM, við vorum stundum að hita upp fyrir
Sykurmolana, og hann var með okkur úti í Bretlandi og
var meðal annars bílstjóri okkar á leið milli London og
Preston. Við vorum að spila þar og það var honum að
kenna að við urðum seinir á tónleika þar og urðum því
miður frá að hverfa, það var allt honum að kenna. Hann
var nýskriðinn úr kvikmyndaskóla þarna í London og
einhverra hluta vegna vildi hann að HAM yrði með í
þessari bíómynd. Mér skilst að grunninnblásturinn að
þessari mynd hafi kviknað á tónleikum með okkur.
Mesta athygli hefur þú sennilega vakið fyrir að vera
hluti af Tvíhöfða, gríntvíeykinu með Jóni Gnarr. Hvers
vegna hefur samstarf ykkar verið svona gæfuríkt?
Ég veit það ekki, við höfum bara báðir að ég held
þokkalega frumlega nálgun á tilveruna þannig að okkur
tókst að búa til einhvern heim í sameiningu sem var
einhvern veginn ekki eins og annarra heimur. Það er
ekkert hægt að lýsa því neitt frekar.
Hefur ykkur alltaf gengið vel að vinna saman?
Nei, nei, við vorum stundum dálítið eins og gamlar
kerlingar eða gömul hjón sem tuða sífellt hvort í öðru.
Sumum fannst það sætt, ég man að Helga Braga hafði
orð á því hvað það væri fallegt hvað við ættum gamalt
samband og værum eins og gömul hjón (hlær). Okkur
hefur þó engu að síður oftast fundist frekar auðvelt að
vinna saman þótt við höfum stundum verið að kýtast.
Í dag er hann orðinn borgarstjóri. Hefur samband ykkar
breyst?
Já, eðlilega á vissan hátt, við erum dálítið eins og
gamlar vinkonur sem kjafta saman í síma um helgar.
Jón er reyndar eini karlmaðurinn sem ég þekki sem
hringir stundum í mann án nokkurs erindis. Við vinnum
ekkert saman sem heitið getur í dag og erum báðir mjög
uppteknir hvor í sínu. Við sjáumst sjaldnar.
Saman hélduð þið úti skemmtiþætti í útvarpi í mörg
ár sem um tíma var vinsælasti morgunþáttur landsins.
Hvernig var að rífa sig alltaf eldsnemma á fætur til að
skemmta fólki á leið í vinnuna?
Það var skemmtilegt en líka bölvað vesen. Þetta er ekki
beint fjölskylduvænn tími til að vinna auk þess að á
meðan maður var að gera þetta þá var voðalega erfitt að
gera eitthvað annað. Þetta tók, allavega hjá okkur, svona
alla okkar skapandi orku. Þó svo við værum kannski
búnir í vinnunni klukkan tvö, þá var maður alveg
búinn þá og gat ekki gert mikið meira eftir það. Þegar
við hættum í þessu morgunstússi árið 2005, þá tók við
dálítið nýtt líf hjá okkur sem ég er mjög sáttur við og við
höfum báðir í sitt hvoru lagi ávaxtað vel sköpunarlega
séð eftir það. Þá höfum við haft tíma til að gera hluti sem
okkur dreymdi áður um að gera þegar við vorum fastir í
þessum morgunkjallara.
Hvað kom til að þú hættir að vera síðhærður rokkari og
gerðist skemmtikraftur?
Ég hef aldrei litið á mig sem skemmtikraft, í fyrsta lagi.
HAM var búin að sigla sinn sjó árið 1994, við vorum búnir
að fara til útlanda og prófa að búa í nokkra mánuði í New
York og svona. Maður sá ekki mikinn flöt á því að verða
tónlistarmaður að einhverri atvinnu. Einhvern veginn þá
vissi ég að þetta lægi ágætlega fyrir, það var líka kominn
tími á að við Jón færum að vinna saman. Við vissum
báðir að það myndi gerast og það var farið að banka á
dyrnar. Í kringum ’94 og ’95 þá small þetta allt. Það var
samt ekki eins og ég hefði vaknað upp einn morguninn
og hugsað: „Nú ætla ég að verða svona og segja bless við
rokkið“, það var ekkert svoleiðis og síða hárið fauk löngu
áður en HAM hætti.
Síðar tóku Fóstbræður við hjá þér. Ykkur tókst að
framleiða margar seríur af grínefni sem er ekki ýkja
algengt í íslensku sjónvarpi. Hver er galdurinn við það
að vera fyndinn?
Það er svo margt ógert hér á landi, og það er kannski
það fallega við Ísland, og þarna var tækifæri til að gera
eitthvað sem hafði aldrei verið gert áður – eða okkur
fannst það allavega. Við vorum á svona „missjóni“ að
breyta heiminum. Við gerðum dálítið út á kaldhæðnisleg-
an húmor, húmorinn sem okkur fannst fyndinn, en það
var ekkert flóknara en það. Hann hitti í mark en hann
var líka umdeildur, það var mikið hringt og kvartað en
það var bara hluti af vinnunni. Það gerast aldrei neinar
breytingar nema það sé einhver sem vælir.
Kemur fólk ennþá upp að þér og fer með einhverja
brandara úr Fóstbræðrum?
Já, það gerist nú nokkrum sinnum í mánuði. Það leggst
ágætlega í mig, mér finnst alltaf gaman þegar fólk kann
að meta það sem maður hefur verið að gera.
Hver fannst þér fyndnasti karakterinn í Fóstbræðrum?
Ég held að það hafi verið einn karakter sem Jón lék.
Hann var aumkunarverður karl sem var alltaf að kvarta
undan því að hann hefði orðið fyrir kynferðislegri áreitni.
Hann var mjög fyndinn.
Var einhver karakter sem þú skrifaðir en einhver annar
lék svo þú hefur aldrei fengið „kredit“ fyrir?
Já, ég átti meðal annars þátt í því að skrifa þennan
karakter sem ég var að nefna. Ég átti þátt í að skrifa heil-
an helling af þessu en mér er alveg sama um eitthvað
„kredit“. Ég hef aldrei litið á mig sem einhvern sérstakan
leikara og Jón, Þorsteinn og ég tala nú ekki
um Helgu Brögu áttu miklu meira inni fyrir
því að leika eftirminnilega karaktera heldur en ég. Ég hef
aldrei haft neinn metnað fyrir leik og hefði helst viljað
sleppa því að leika.
Ert þú orðinn þreyttur á því að þú færð ennþá enda-
laust af spurningum um Fóstbræður þegar þú mætir í
viðtöl, tíu árum eftir að þátturinn leið undir lok?
Nei, ég er í sjálfu sér ekki þreyttur á neinu svona. Ég
verð upp með mér að mörgu leyti, að fólk sé ennþá að
tala um Fóstbræður, það sýnir bara að þessir þættir hafa
lifað, sem er ánægjulegt.
Þú varst á meðal handritshöfunda Fóstbræðra, bjóst til
Svínasúpuna og skrifaðir einnig handritið að Pressu og
fleira sjónvarpsefni. Ert þú lærður í handritaskrifum?
Það sem ég lærði í Fóstbræðrum var að mér fannst
skemmtilegast að skrifa og horfa á þættina. Mér fannst
gaman að eiga þátt í framleiðslunni en mér finnst aldrei
gaman að standa í tökunum sjálfum. Ég hafði þess vegna
metnað í að halda áfram að búa til sjónvarpsefni og kalla
saman fólk, búa til svona konsept að sjónvarpsþáttum.
Ég fékk gott tækifæri til að gera það með Svínasúpunni,
síðan plottuðum við Óskar Jónasson Stelpurnar saman.
Svo kom Pressan til sögunnar, það var bara sú hugmynd
að búa til íslenskan sakamálaþátt. Undanfarin fimm, sex
ár hefur það sem sagt verið mitt starf að skapa seríu-
konsept og vinna áfram með þau. Ég hef ekki sótt mér
neina beina menntun enda held ég að það sé ekki mikið
um formlega menntun í þessu ef þú leitar úti í heimi.
Þetta er óhefðbundin kvikmyndagerð, að halda utan um
handritsteymi og allt í kringum það, en ég hef sankað að
mér í reynslubankann í gegnum tíðina.
Sagt er að þið í Tvíhöfða eigið einhvern heiður af
velgengni Hugleiks Dagssonar. Hvað er til í því?
Já, hann hefur nú sagt það opinberlega. Hugleikur varð
„frægur“ við það að vera fastur innhringjandi í Tvíhöfða
og var gjarnan að vinna kvikmyndagetraunir. Síðar
þróaðist það út í að hann varð kvikmyndagagnrýnandinn
okkar og kom mjög reglulega í þáttinn og svo teiknaði
hann náttúrlega teiknimyndaþætti Tvíhöfða. Það sem
hann hefur talað um er hins vegar að við höfum kennt
honum ákveðnar vinnuaðferðir, það er að segja að það
sem hann sá á okkur var að það væri hægt að lifa á
fíflagangi. Ég er mjög stoltur af því að sjá hvað honum
hefur gengið vel í því síðan.
Hefur þú einhvern tímann hugleitt að safna aftur
jafnsíðu faxi og þú varst með á upphafsárum HAM?
Nei, veistu það að fyrir nokkrum dögum var ég kominn
með óþægilega sítt hár og þá sá ég líka að maður er
aldrei meira „fjörutíu og eitthvað“ en þegar maður er
með svona sítt hár, mér leið dálítið eins og útbrunnum
hippa. Það er alveg hræðilegt að sjá gamla menn með sítt
hár þannig að ég reyni að halda þessu millisíðu.
Eins og þú nefndir dvaldist HAM á sínum tíma og
spilaði í New York. Hvernig var sú dvöl? Var planið að
meika það?
Já, já, það að „meika það“ er ofsalega mikið notað þegar
menn ætla að reyna að stækka markaðinn fyrir litlu
hljómsveitina sína á Íslandi en vissulega var það það
sem við vorum að reyna að gera. Við vorum að reyna að
afla okkur einhverra tekna þannig að við gætum lifað á
tónlistinni því við gátum það ekki með
því að spila einu sinni í mánuði á Hótel
Borg og hvað þá af því að selja þessi
Texti: Einar Lövdahl Gunnlaugsson einar@monitor.is
Myndir: Golli golli@mbl.is
HRAÐASPURNINGAR
Fyrstu sex: 200968
Uppáhaldsmatur: Lifrarpylsa.
Uppáhaldslag úr eigin smiðju: Trúboða-
sleikjari.
Uppáhaldsstaður í heiminum: Þetta er
erfitt, Central Park.
Helsti kostur: Ég er svo ótrúlega frábær
náungi.
Versti ávani: Ég byrja oft rosalega fljótt að
leita að sökudólgum ef eitthvað bjátar á.
Við vorum að reyna að
afla okkur einhverra
tekna þannig að við gætum lif-
að á tónlistinni því við gátum
það ekki með því að spila einu
sinni í mánuði á Hótel Borg.
Fóstbróðirinn og Tvíhöfðinn Sigurjón Kjartansson ætlaði
að verða steypustöðvarstjóri í æsku en er í dag einn
virkasti handritshöfundur í íslenskri sjónvarpsþáttagerð.
Þessa dagana fer hann hamförum með rokkhljómsveit
sinni, HAM, en hún gaf nýverið út splunkunýja plötu.
Hlustar ekki
á þungarokk