Morgunblaðið - 06.05.2010, Blaðsíða 16

16
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 6. MAÍ 2010
Hægt er að lýsa skoðun á ritstjórnargreinum Morgunblaðsins á http://www.mbl.is/mogginn/leidarar/
HannaBirnaKrist-
jánsdóttir borg-
arstjóri kynnti
ársreikninga borgarinnar
vegna ársins 2009 nýver-
ið. Reikningar liðins árs,
hvort sem sveitarfélög
eiga í hlut eða aðrir, eru
sjaldnast grípandi frétta-
efni. En svo vill til að
þessir reikningar fjalla
um fjárhagsstjórn í mjög
erfiðu árferði og stærsta
sveitarfélag landsins á í
hlut. Höfuðborgin er eina
sveitarfélagið sem hægt
er að taka til raunveru-
legs samanburðar við
rekstur ríkisins á sama
tíma. Og í hina áttina er
auðvitað hægt að horfa
til annarra sveitarfélaga
og hvernig þeim hefur
farnast á sama tíma. Og
það er sama hvert er lit-
ið. Samanburðurinn er
mjög sláandi. Stjórn-
endur borgarinnar hafa
náð góðum árangri. Jafn-
vel glæsilegum árangri,
þegar horft er til vand-
ans sem við var að fást.
Og þannig hefur verið
haldið á málum, að erf-
iður niðurskurður og að-
hald á öllum sviðum hef-
ur verið knúið fram án
þess að lama mikilvæga
þjónustu borgarinnar og
veikja framkvæmdagetu
hennar að marki. Og
starfsmenn borgarinnar
hafa tekið virkan þátt í
verkinu, sem hefur
örugglega ekki verið
þeim þrautalaust, og
borgararnir, sem vænta
góðrar þjónustu, hafa
sýnt góðan skilning á að-
gerðum borgaryfirvalda.
Það sýnir að án hávaða
og sýndaryfirlýsinga,
endalausra blaðamanna-
funda og kvartana um
mikla vinnu og þreytu
leiðtoganna, hefur tekist
að fá flesta þá sem vinna
við eða njóta þjónustu
borgarinnar að verki, í
stórum eða smáum stíl.
Álögur hafa ekki verið
auknar, og tekist hefur
að vernda viðkvæma og
mikilvæga þjónustu borg-
arinnar.
Samanburðurinn við
það sem verið hefur að
gerast hjá rík-
isvaldinu er
sláandi. Helsta
hugtak
ríkisstjórnar-
flokkanna fyrir kosningar
og ríkisstjórnarinnar eft-
ir kosningar, „skjaldborg
heimilanna“, er orðið að-
hlátursefni. Hvenær sem
ríkisleiðtogarnir taka það
sér í munn, brestur á
hlátur hjá venjulegum
borgurum og stuðnings-
menn ríkisstjórnarinnar
brosa núorðið flestir
sjálfir vandræðalega. At-
vinnulífið hefur af hennar
hálfu verið skilið eftir á
berangri og skattar hafa
verið hækkaðir svo að
þeir draga nú mjög úr
þrótti manna og getu til
atvinnusköpunar.
Það er stundum sagt að
það skipti æ minna máli
hverjir stjórni málum, og
þá ekki síst í sveit-
arfélögunum. Saman-
burðurinn á stjórn rík-
isins annars vegar og
Reykjavíkurborgar hins
vegar er mjög sláandi.
Um það þarf ekki frekari
vitna við. Og ef hins veg-
ar er horft til sveitarfé-
laga blasir hið sama við.
Sjálfstæðismenn höfðu
löngum stjórnað Álfta-
nesi. Með örfárra at-
kvæða mun varð til nýr
meirihluti þar eftir síð-
ustu kosningar. Það varð
dýrkeypt tilraun. Það
sveitarfélag er komið á
höfuðið. Vinstriflokkarnir
sem sáu til þess borga
ekki sjálfir brúsann.
Þeim reikningi hefur ver-
ið vísað á íbúana, sem
lýsa sumir ástandinu svo
að þeir séu sem í átt-
hagafjötrum og þeirra
hagur sé orðinn mun lak-
ari en þeirra sem utan
sveitarfélagamarkanna
liggja. Og tölur frá
Hafnarfirði sýna að þar
stefna menn í Álftanes-
sátt. En þeir þar virðast
þó þurfa tvö kjörtímabil
til að koma sveitarfé-
laginu í þrot. Vonandi fá
þeir ekki tímann sem
þeir þurfa. Það skiptir
sem sagt mjög miklu máli
hverjir stjórna, hvort
sem horft er til ríkis eða
sveitarfélaga.
Samanburður á
stjórnun fjármál-
anna er sláandi}
Það skiptir máli
F
átt í íslensku þjóðfélagi er skondn-
ara en stjórnmálamaður í afneit-
un. Þótt heimurinn í kringum
hann hrynji og sjálfur sé hann bú-
inn að glutra niður öllum trúverð-
ugleika með heimskulegu athæfi þá reynir
hann af öllum mætti að láta eins og ekkert stór-
vægilegt hafi gerst. Hann gætir þess þó að hafa
hægt um sig og svarar ekki fjölmiðlum, og
treystir því að eftir nokkra daga hætti þeir að
hringja.
Þegar ímyndarfræðingar stjórnmálamannsins
taka loks í taumana og segja honum að hann
verði að láta sjá sig kemur hann fram og það
sést að honum er nokkuð brugðið. Hann skilur
hreinlega ekki öll lætin sem hafa orðið vegna
þess að hann fékk háa styrki frá fyrirtækjum í
prófkjörsbaráttu og var í sérkennilegum
tengslum við stórfyrirtæki og útrásarvíkinga. Svo lengi
gekk stjórnmálamanninum allt í hag, að hann getur ekki
sætt sig við að skyndilega sé öllu lokið og hann eigi að
hverfa af hinu pólitíska sviði. Hann sér ekki sanngirnina í
því. Honum finnst þjóðfélagið einkennast af hysteríu og
nornaveiðum, en af því hann kann enn þó nokkra pólitíska
klæki þá veit hann að hann má ekki nota þessi orð yfir
ástandið því þá yrði fordæmingin í hans garð enn harðari
en hún er. Svo hann setur upp píslarvættissvip í hvert sinn
sem hann mætir í fjölmiðla til að tilkynna að ekki hafi
hvarflað að honum að segja af sér þingmennsku. Og af
hverju ætti einmitt hann að víkja? Það voru aðrir stjórn-
málamenn, í hans flokki og öðrum, sem gerðu
nokkurn veginn það sama. Af hverju fara þeir
ekki? Af hverju á að byrja á honum?
Flokksformennirnir segja svo humm og ha,
þegar þeir eru spurðir hvort viðkomandi
stjórnmálamenn eigi að víkja. Aðrir stjórn-
málamenn, sem hafa ekki orðið uppvísir að
sérstökum skandölum, öðrum en þeim að tala
öllum stundum eins og vélrænar flokksmask-
ínur, segja líka sem minnst. Þeir vita að í
stórum flokkum verður samtryggingin að vera
í lagi. Sjálfir gætu þeir lent í veseni innan
flokksins og verið skildir eftir í kuldanum ef
þeir færu skyndilega að tala máli siðferðis
með því að taka undir þá kröfu almennings
að stjórnmálamenn axli ábyrgð og víki.
Íslenskir stjórnmálamenn skilja ekki breytt-
an veruleika. Sennilega verður skilnings-
leysið þeirra pólitíski banabiti. Þeir njóta lítils álits, sem er
nákvæmlega það sem þeir eiga skilið. Þjóðin vantreystir
þeim og er orðin langþreytt á vanhæfni þeirra og vélrænu
orðagjálfri. Þetta vita stjórnmálamennirnir. Þeir eru hins
vegar orðnir svo prógrammeraðir að þeir geta ekki breytt
sér. Furðu lostnir sjá þeir skoðanakannanir sem sýna að
grínframboð, Besti flokkurinn, er að ræna frá þeim at-
kvæðum. Alvaran á bak við hið svokallaða grínframboð er
að stór hópur kjósenda vill refsa stjórnmálamönnunum og
finnst hann gera það best með því að gefa nýju framboði
atkvæði sitt. Það er heilmikið vit í þeirri refsingu. Og einn-
ig töluverð skemmtun. kolbrun@mbl.is
Kolbrún
Bergþórsdóttir
Pistill
Skemmtileg refsing
STOFNAÐ 1913
Útgáfufélag: Árvakur hf., Reykjavík.
Ritstjórar:
Davíð Oddsson Haraldur Johannessen
Aðstoðarritstjóri:
Karl Blöndal
Útgefandi:
Óskar Magnússon
Þokkaleg humarveiði
og líflegri markaðir
FRÉTTASKÝRING
Eftir Ágúst Inga Jónsson
aij@mbl.is
Þ
rjú fyrirtæki eru með
mestan kvóta í humri;
Skinney-Þinganes á
Hornafirði, Þormóður
rammi sem gerir út á
humar frá Þorlákshöfn og Vinnslu-
stöðin í Vestmannaeyjum. Í allt verða
hátt í 15 bátar á humarveiðum og hef-
ur vertíðin verið að lengjast með
hverju árinu. Nú er heimilt að byrja
15. mars og í fyrra mátti veiða út nóv-
ember.
Vinnslustöðin í Vestmannaeyjum
er með þrjá báta á humri og byrjuðu
þeir um miðjan apríl. Fyrirtækið sel-
ur heilan humar einkum til Spánar og
Ítalíu, en humarhala til Kanada. Auk
þess fer hluti aflans á markað innan-
lands. Sigurgeir Brynjar Krist-
geirsson, framkvæmdastjóri VSV,
segir að veiðarnar gangi þokkalega,
en fyrst í stað hafi ekki verið mikill
kraftur í þeim, m.a. vegna lokana í
hrygningarstoppi þorsksins. Hann
segir að markaðir hafi verið lélegir í
fyrra, en gerir sér vonir um að þeir
taki við sér í ár.
„Í fyrra máttum við geyma þriðj-
ung aflamarksins í humri í sjónum og
leyfa honum að vaxa og dafna,“ segir
Sigurgeir. „Sölutregða var á mörk-
uðum og lágt verð þannig að við töld-
um það betri búmennsku að geyma
humarinn lifandi í sjónum heldur en
að drepa hann og setja í frysti-
geymslur. Með því hefðum við ein-
faldlega búið til pressu á markaðinn
og framkallað verðfall.
Það sem við geymdum í fyrra mun-
um við veiða og vinna af miklum
krafti í ár og það er augljóst í mínum
huga að íslensk þjóð mun fá aukin
verðmæti með þessu fyrirkomulagi.
Nú er landbúnaðarráðherrann hins
vegar að takmarka það sem góðir bú-
menn geyma á milli ára með því að
færa geymsluréttinn niður í 10%.“
Sigurgeir segir að meðal annars
vegna þessa hafi verið minna fram-
boð á mörkuðunum og þeir séu líf-
legri en á síðasta ári. Fyrirtækið á
560 tonna kvóta af humri upp úr sjó,
en auk þess 130 tonn frá síðasta ári.
„Það verður mikil vinna við hum-
arvinnsluna í sumar og mikil þörf fyr-
ir vinnufúsar hendur,“ segir Sig-
urgeir.
Talsvert af skötusel
Ingvaldur Ásgeirsson, skipstjóri á
Þóri SF, var að toga á Breiðamerk-
urdýpi þegar spjallað var við hann í
gær. Hann kvartaði ekki undan afla-
brögðum, sem hann sagði þokkaleg.
Þeir byrjuðu vertíðina fyrir tíu
dögum í Lónsdýpi og Hornafjarðar-
dýpi, en humarinn þar var skelveikur
og fór illa í veiðarfærunum.
„Sunnanbátarnir hafa líka verið
hérna síðustu daga,“ sagði Ingvaldur.
„Það var ekki mikið að hafa vestar og
svo er oft meiri fiskgengd þar á þess-
um tíma og ef það er mikið af fiski
með humrinum skapar það mismikil
vandræði eftir því hvernig kvótinn
er.“
Hann sagðist reyna að landa 50-60
körum af humri á Hornafirði á 2-3
daga fresti. Það hentaði vinnslunni
vel, en meiri kraftur kæmist í hana
yfir hásumarið. Hann sagði að tals-
vert fengist af skötusel með humr-
inum og í síðasta túr veiddust um 2,5
tonn af skötusel á móti rúmlega
þremur tonnum af humri. Hann sagð-
ist ekki merkja það sérstaklega að út-
breiðsla skötusels væri að aukast.
Morgunblaðið/Helgi Bjarnason
Vertíð Margar hendur vinna létt verk. Frá humarvinnslu í Þorlákshöfn.
Humarvertíðin fór þokkalega af
stað, en fyrstu bátar byrjuðu um
miðjan apríl. Þá eru markaðir líf-
legri en í fyrra og gefa vonir um
betra verð. Því gæti verið gott að
hafa geymt humar í sjónum.
Hafrannsóknastofnun lagði í
fyrrasumar til að heimilar yrðu
veiðar á 2.200 tonnum af humri og
var ákvörðun ráðherra um há-
marksafla í samræmi við það.
Í ástandsskýrslu Hafró segir svo
m.a.: „Stærð humarstofnsins hefur
verið vaxandi á undanförnum ár-
um eftir mikla lægð í stofnstærð
um miðjan tíunda áratuginn og
má rekja stækkun stofnsins til
góðrar nýliðunar áranna 1997-
2003 og hóflegrar sóknar í stofn-
inn. Hafrannsóknastofnunin legg-
ur sem fyrr til að aflinn miðist við
kjörsókn.“
Síðustu ár hefur humaraflinn
verið um tvö þúsund tonn. Í fyrra
var hann 1.999 tonn, en kvótinn
var þá einnig 2.200 tonn upp úr
sjó. Mestur var humaraflinn 2700
tonn árið 1987 og frá 1984 til 1994
var hann flest árin vel yfir tvö
þúsund tonnum. Minnstur var
hann fiskveiðiárið 1996-97 eða
1200 tonn.
STOFNINN
VAXANDI
››